Rob's web

Hondsdolheid

Home - Kynologie - De duitse herdershond - Hondsdolheid


Gevaar voor mens en dier

Rabies of hondsdolheid komt in alle werelddelen voor, behalve in Australië. In Europa zijn de vos en de vleermuis de voornaamste verspreiders van het rabiesvirus.

In de ons omringende landen, Duitsland en België, wordt rabies regelmatig gesignaleerd. Ook in Nederland worden gevallen van rabies gemeld. Hondsdolheid is een afschuwelijke ziekte, die als er geen maatregelen worden getroffen, altijd tot de dood leidt. Opletten en weten hoe te handelen kan veel ellende voorkomen; voor uzelf en voor anderen.

Rabies of hondsdolheid is een virusziekte die door de eeuwen heen veel slachtoffers heeft gemaakt. Behalve het vee, de huisdieren en andere warmbloedige dieren, waaronder de vos en de vleermuis, is ook de mens vatbaar voor rabies. In 1885 ontdekte Louis Pasteur een vaccin tegen rabies. Daarmee werd het mogelijk zich na een besmetting nog tegen de ziekte te beschermen.

Hoe wordt rabies overgedragen?

Bij een met rabies besmet dier is het virus voornamelijk in het speeksel aanwezig. De besmetting vindt meestal plaats door een beet van een door rabies aangetast dier. Een besmetting kan ook door likken of krabben worden overgebracht. Het rabiesvirus dringt via wonden en kleine huidbeschadigingen het lichaam binnen. Het virus kan het lichaam ook binnendringen via de slijmvliezen; bijvoorbeeld door met zijn besmette vingers in de ogen te wrijven. Na de dood van een met rabies besmet dier kan het virus nog wel twee weken gevaarlijk blijven.

Inenten van honden en katten

Het zijn vooral honden die de ziekte van de vos op de mens overbrengen. Een goede maatregel hiertegen is het laten inenten van honden en katten. U kunt daarvoor terecht bij een dierenarts.

Hoe lang duurt het voordat rabies zich openbaart?

De tijd die verloop tussen het moment van besmetting en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen heet incubatietijd. Bij de mens duurt deze periode in de regel één tot drie maanden. De duur van de incubatietijd bij dieren verschilt al naar gelang de diersoort. Zo is de incubatietijd bij de hond drie tot acht weken en bij de kat twee tot vier weken. De duur van de incubatietijd bij vleermuizen is tot op heden nog niet bekend.

Hoe herkent u een met rabies besmet dier?

Met rabies besmette dieren zijn niet altijd goed te herkennen. Toch noemen we hierna een aantal verschijnselen die zich tijdens de ziekte kunnen voordoen bij hond, kat, vee, vos, vleermuis en reewild.

Hond

Een van nature levendige hond wordt rustig en treurig; een kalme, volgzame hond wordt nukkig en weerspannig. De zieke hond laat voedsel staan, maar probeert wel onverteerbaar materiaal door te slikken, zoals hout, steen en leer. De hond gaat zwerven, vaak over lange afstanden, vermagert snel en is zeer bijtzuchtig. Hij loopt met onzekere gang; het blaffen klinkt anders. Uit de mondhoeken druipt veel speeksel, de tong hangt uit de bek. Tenslotte blijft het dier uitgeput liggen. De dood treedt in drie tot acht dagen na de eerste ziekteverschijnselen.

Kat

Een kat kruipt vaak weg op een donkere, rustige plaats. Hij komt onverwacht te voorschijn en valt mens en dier aan. Hij probeert daarbij vooral in het gezicht te bijten en te krabben. De voedselopneming is gestoord. Na enkele dagen volgt de dood.

Vee

Koe, paard, varken, schaap en geit: het dier is zeer onrustig, knarst met de tanden, heeft een wilde blik in de ogen en heeft een vreemd stemgeluid. De dood volgt vier tot zes dagen na de eerste ziekteverschijnselen.

Vos

De vos verliest zijn schuwheid; vertoont zich overdag op wegen, bij boerderijen en in dorpen. Hij is agressief tegenover mens en dier, vermagert en verzwakt snel. Wel is de vos tot het laatst toe in staat om aan te vallen.

Vleermuis

Over gedragsveranderingen bij een met rabies besmette vleermuis is momenteel nog maar weinig bekend. Als een vleermuis op de grond wordt aangetroffen is echter de kans aanwezig dat het dier ziek is en met rabies kan zijn besmet.

Reewild

Met rabies besmet reewild eet niet en heeft een starende blik. De dieren lopen klagend door het bos, stoten met de kop tegen de bomen; het voorhoofd wordt daardoor kaal en bloederig. Ze vermageren snel en vertonen verlammingsverschijnselen; spoedig daarna volgt de dood.

Maatregelen

Wondbehandeling

In het lichaam verplaatst het virus zich langs de zenuwbanen naar de hersenen en veroorzaakt daar een ontsteking, die tenslotte de dood tot gevolg heeft. Zo ver hoeft het niet te komen als tijdig de juiste maatregelen worden getroffen. Na een beet van een dier waarvan u denkt dat het rabies heeft, moet u onmiddellijk de wond uitwassen met veel water en zeep en desnoods met water alleen. Zo mogelijk moet de wond daarna worden gedesinfectterd, bijvoorbeeld met joodtinctuur. Ga vervolgens direct naar de dichtstbijzijnde arts. Ook als u bent gekrabt of gelikt door een met rabies besmet dier of een dier waarvan u vermoedt dat het rabies heeft, is het noodzakelijk om direct een arts in te schakelen.

Vaccinatie na besmetting

Als besmetting met het virus heeft plaatsgevonden kan de ziekte met succes worden bestreden door middel van vaccinatie. Met de behandeling dient wel zo snel mogelijk te worden begonnen.

Verdacht dier: blijf uit de buurt!

Uitgave: Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Samenstelling: Véterinaire Hoofdinspectie van de Volksgezondheid.