Home - Kynologie - De duitse herdershond - Ouderdom is geen ziekte
In ons clubblad en in de meeste andere bladen, kynologische boeken en tijdschriften gaat het meestal over jonge en volwassen honden. In boeken vind je dan nog wel een laatste hoofdstuk over "het einde" met een opsomming van crematoria en begraafplaatsen, maar er wordt maar weinig aandacht aan de ouderdom zelf besteed, terwijI dit toch een groot deel van onze hobby beslaat. Want als het goed is leven wij zo'n twee jaar met een pup of jonge hond, dan een zes- tot achttal jaren met een volwassen hond en vervolgens met een oudere hond, een periode die soms nog wel eens zo'n 3-6 jaar kan duren. Als we geluk hebben.
Daarom nu eindelijk eens een artikel over de ouderdom van onze honden. Het is een levensfase, waar we van moeten genieten. Ouderdom is geen ziekte!
Ook onze Taquine ontkomt er niet aan. Ze wordt ouder. Dit jaar werd ze tien, om precies te zijn op 22 augustus. Het is natuurlijk helemaal niet erg als je er niet aan ontkomt. Niet ouder worden is minder leuk, nietwaar?
Ouderdom is een geschenk. Een "dankjewel" van het gezonde lichaam voor een verantwoorde levenswijze. Oud worden is niet lets om je voor te generen, mag er, ook als mens, met recht trots op zijn. Helaas vinden sommige mensen het nogal eens nodig om bejaarde soortgenoten als onvolwaardig of als onnodig kind te behandelen. Ze worden te vaak en te snel in tehuizen gedropt en hebben vanaf die dag meer plichten dan rechten en al helemaal geen zin meer om nog ouder te worden. TerwijI respect en persoonlijke aandacht meer op z'n plaats zou zijn...
Maar goed, Taquintje wordt dus ouder en daar zijn we reuze blij mee. lk ben gek op oude honden. Je hebt zo'n speciale band met ze. Oudere honden kennen de baas door en door, ze bouwen op je, vertrouwen je volkomen, hebben aan een half woord genoeg en worden aanhankelijker dan ze ooit geweest zijn. Ze hebben wat meer aandacht nodig, ja. Daar hebben ze recht op. Geef een oudere hond nooit het idee dat hij er maar een beetje bij hangt, ook al vraagt hij of zij minder aandacht dan een jongere hond in het gezin. Natuurlijk, een oude hond kent het klappen van de zweep. Je hebt er minder "last" van dan van een jonge hond, die nog regelmatig terechtgewezen moet worden of voor je voeten loopt. lk zeg dan ook altijd tegen Taquine dat zij hééééé1 braaf is, als Babette of Axel net een standje hebben gekregen. lk krijg dan een vrolijke kwispel en een kef ten antwoord. Ze begrijpt dat mijn uitval niet voor haar bedoeld was. Dat heeft ze inmiddels geleerd. Daarna geef ik Babette en Axel een schouderklopje en de rust is wedergekeerd.
Door de verbeterde voeding en de goede medische zorg leven zowel de gemiddelde mens als de gemiddelde hond langer dan ooit. Dat brengt echter wel met zich mee dat organen, zintuigen, skelet, kortom het hele lichaam, langer meegaan en op den duur minder goed gaan funktioneren. Een oude hond heeft geen ziek lichaam, anders zou hij niet oud worden. Maar alles, ook een lichaam, heeft nu eenmaal een "nnaximale gebruiksduur" en dan is het op. Daar is niets tegen te doen, ook met de beste zorg niet.
Maar als baas kun je wel zorgen dat de hond alle kans krijgt die maximale levensduur te bereiken. Voor een, in goede gezondheid geboren en opgegroeide Herder is een leeftijd tussen de twaalf en veertien jaar (en sours wel ouder) haalbaar. Zeker wanneer de baas regelmatig controleert of alles nog naar behoren functioneert, of er geen bobbeltjes, wratten of andere onregelmatigheden tevoorschijn komen waar de hond last van heeft of last van kan gaan krijgen. Want evenals oude mensen ontkomen ook oude honden daar niet aan. Een relatief kleine prijs, hoe vervelend soms ook, die we moeten betalen voor het langere verblijf op deze aardbol.
Bij een wat minder goed functioneren van het bewegingsapparaat of de zintuigen is er geen man overboord. Een hond kan zich bijzonder snel aanpassen. Wel moet de baas wat meer opletten dan vroeger om te voorkomen dat de hond lets overkomt. Een Bier dat minder goed hoort kan bijvoorbeeld net iets te laat die auto aan horen komen...
Laat daarom een oudere hond nooit los lopen waar verkeer is. Overigens, ook bij jonge honden is dit nooit aan te bevelen! Wat bobbels betreft, deze kunnen in de meeste gevallen door de dierenarts weggehaald worden, mits u er op tijd bij bent. Daarom kan een regelmatige vachtverzorging bij oudere honden van levensbelang zijn. Op die manier worden "dingen die er niet horen te zitten" tijdig opgemerkt. Bij Syelvain ontdekte ik voor het eerst knobbeltjes in het melkklierweefsel toen ze nog maar zes jaar was. Ze zijn weggehaald en op elf-jarige leeftijd kwam het nog een keer terug. Ook toen is ze met succes geopereerd. Ze stierf uiteindelijk op de leeftijd van dertien jaar en acht maanden. Haar hart stopte ermee.
Raak niet in paniek als u een knobbeltje voelt bij uw hond. Hij hoeft er niet dood aan te gaan. Maar verontachtzamen moet u het ook niet. Ga naar de dierenarts en laat die beoordelen of uw hond geopereerd moet worden.
Taquine is in maart geopereerd aan mammatumoren. Ze had er al een jaar een knobbeltje zitten, maar de laatste twee weken begon het te groeien. Ook bij haar kon gelukkig alles weggehaald worden. Geen uitzaaiingen en ze was 's avonds al weer helemaal opgeknapt. Wie weet kan ze er nu nog een jaar of vijf tegen. 1k hoop het maar.
Gezwellen in de organen veroorzaken meer problemen. Ze hebben namelijk het grote nadeel dat ze in het beginstadium niet opgemerkt worden. Zodra het uitwendig zichtbaar of door klachten geconstateerd wordt is het vaak te laat. De kans op uitzaaiingen is groter dan bij tumoren in of net onder de huid, om de simpele reden dat u de laatsten eerder opmerkt.
We kunnen onze oudere hond zo goed mogelijk verzorgen, zowel lichamelijk als geestelijk. Oplettendheid is nu een belangrijk aspect van onze hobby. Ken uw hond, zie aan hem wanneer hij niet in orde is, ga naar uw dierenarts wanneer u denkt dat uw hond iets mankeert. En .... dokter niet zelf! Ook niet met homeopatische middelen. Laat uw dierenarts een diagnose stellen en bespreek dat met hem of een homeopatische behandeling wel of geen zin heeft en wat u het beste kunt geven. Hieronder volgen wat tips om uw hond van een gezonde en gelukkige oude dag te laten genieten.
Zorg dat uw hond blijft bewegen en in goede conditie blijft. Voorkom overmatige inspanning (springen, constant achter een bal aan laten rennen - sommige honden blijven maar gaan -). Maar wandelen is voor iedere hond gezond. Jong of oud. Neem hem gerust nog mee naar bos of strand. Zolang hij er zin in blijft houden hoeft u daar heus niet mee te stoppen. Ook niet als hij de volgende dag wat stijfjes opstaat. Er is waarschijnlijk geen oude hond zonder arthrose, dus ook als hij weinig loopt zal hij na een tijdje liggen wat moeilijk opstaan. Waarschijnlijk moeilijker dan bij een regelmatige beweging. Beweging in z'n eigen tempo en buitenlucht blijven een voorwaarde voor een gezond lichaam. Korte stukjes naast de fiets is voor oude gezonde honden nog altijd aan te bevelen. Maar geen tien kilometer achter elkaar meer natuurlijk. U merkt zelf wel wat uw hond wel en niet aankan. Alles wat hij nog met plezier doet, hoeft u hem niet te onthouden. Je hebt ook mensen die met 70 jaar nog hardlopen en mensen die dat met 50 al niet meer kunnen. Een kwestie van conditie en levenswijze. Ken uw hond!
Oudere honden zijn erg gevoelig voor tocht en kou. Probeer uw hond uit het water te houden wanneer het geen mooi zomerweer is. Laat tijdens warme dagen de hond al lopend goed opdrogen. De problemen ontstaan namelijk wanneer de hond nat gaat liggen slapen. De oudere hond heeft wat meer moeite om zijn lichaamstemperatuur op peil te houden.
Een goede voeding blijft belangrijk. Kies voor een voer zonder chemische toevoegingen. Dus zonder anti-oxydanten, geur-, kleur- en smaakstoffen. Schakel niet ineens over op een ander voer als u van plan bent wat anders te gaan geven. Meng dit gedurende tien dagen met het "oude" voer, waarbij u steeds meer van het "nieuwe" geeft.
Het is niet altijd nodig een zogenaamd "seniorvoer" te geven, waarvan het eiwitgehalte laag is. Zeker niet wanneer uw hond gezonde nieren heeft. Stap alleen over op zo'n speciaal voer voor oudere honden na overleg met uw dierenarts.
De dierenarts is nu trouwens heel belangrijk voor u en uw hond. Bezoek hem ieder half jaar voor controle van uw hond (zovanaf de leeftijd van acht a negen jaar). Blijf op die manier gezondheidsproblemen zo veel mogelijk voor. Binnen een jaar kan er heel wat veranderen in het lichaam van oude honden, dus de periode tussen de jaalijkse entingen is nu te lang. Tijdens zo'n halfjaarlijkse controle kan bijvoorbeeld de urine van de hond worden nagekeken. Als u droogvoer geeft, doe er dan een eetlepel fijngemalen rauwe groente door. Dit zorgt ervoor dat de slijmlaag in de darmen niet te dik wordt en dat de darmflora intact blijft. Zo worden de darmen geen rottende beerput van achterblijvende ontlasting en slijm. Dit kan veel problemen voorkomen, ook wat betreft de voedselopname via de darmwanden.
Wist u overigens dat een hond die regelmatig ontlasting kwijtraakt, toch een verstopping kan hebben? Als uw hond uit z'n bek stinkt, ga dan naar de dierenarts. Het kan tandsteen zijn, maar ook een darmprobleem.
Geef een oude hond zijn dagelijkse portie verdeeld over minimaal twee maaltijden per dag.
Beweging en goede voeding zijn belangrijk. Maar ook aandacht draagt bij aan een lang en gelukkig leven. Een psychisch verwaarloosde hond heeft minder kans oud te worden dan een gelukkige hond.
Ook een oude hond mag in bad gedaan worden als dat nodig is. De yacht van een oude hond hoeft niet te stinken. Trouwens, als hij stinkt, wordt hij niet zo snel aangehaald. En dan zijn we weer terug bij de aandacht die hij zo nodig heeft.
Borstel de hond zeker eenmaal per week zodat u eventuele veranderingen in zijn huid kunt ontdekken. Maak vieze ooghoeken schoon met een watje gedrenkt in water. Controleer gebit, oren, anaalklieren, huid, ogen, kortom alles. Is er iets wat u niet vertrouwt, ga dan naar de dierenarts. Beter een keer te veel dan een keer te weinig.
Houdt de nagels van de hond in de gaten. Zorg dat ze niet te lang worden.
Houdt de hond vrij van parasieten, maar gebruik liever geen agressieve middelen. Overleg met uw dierenarts.
Zorg voor een schone omgeving en schoon drinkwater.
De belangrijkste punten voor een gezonde oude dag van uw hond nog eens op een rijtje:
Aan alles komt een einde. Ook aan het leven van uw hond. Hoe goed u hem ook verzorgt. De dood hoeft helemaal niet angstaanjagend te zijn. Honden zijn niet bang voor de dood, ze staan er nooit bij stil, zoals wij dat geregeld doen. Als uw hond niet ziek is en geen pijn hoeft te lijden, is het goed wanneer hij thuis kan sterven. U schrikt er wel even van, want leuk is het nooit. Maar wat is er mooier dan dat de hond in zijn vertrouwde omgeving met zijn eigen mensen om zich heen, zijn laatste adem uit kan blazen? Heel wat anders dan in de steriele, voor de meeste honden als onaangenaam ervaren, praktijkruimte van de dierenarts. De dood hoort bij het leven, het is er een deel van. Ook in zijn laatste momenten heeft de hond onze zorg nodig. Wanneer u vermoedt dat de laatste dagen of uren van uw oude hond zijn aangebroken, ga dan wat vaker bij hem zitten, zodat hij zijn kop op uw schoot kan leggen.
Slaap 's nachts bij hem. Zorg dat hij zich geen moment alleen voelt. Raak niet in paniek, maar wees rustig. Die rust heeft hij nodig. Er is niets verschrikkelijks aan de hand. Uw hond sterft een natuurlijke dood. Wat is er mooier na een lang en gelukkig leven?
Soms is het nodig de hulp in te roepen van de dierenarts. Dat weet u vaak al van te voren, omdat uw hond een ziekte heeft. Is de verwachting dat de hond een pijnlijke dood sterft, als er niet wordt ingegrepen, wacht dan niet tot het einde. Zodra de hond duidelijk een pijnaanval krijgt belt u de dierenarts. Wanneer u hem regelmatig hebt bezocht, weet hij wat er aan de hand is en weet hij dat hij dit telefoontje kan verwachten. Ook 's nachts of in het weekend. Zorg, in het belang van uw hond, dat u een goed contact hebt met de dierenarts. Daar kan uw hond het laatste moment veel baat bij hebben. Als het nodig is.
Maar zolang het leven voor de hond nog de moeite waard is, hoeft u zich geen zorgen te maken. Ook niet als hij een ziekte heeft. Ouderdom is geen reden tot euthanasie. Zeg nou zelf, zou je er uit willen stappen als u niet meer zo goed ter been bent, wat incontinent begint te worden of wat slechter ziet?
Als het eten nog smaakt, het spijsverteringskanaal nog werkt en je nog kan genieten van de vertrouwde mensen en spullen om je heen, heeft het leven wel degelijk nog waarde. De dingen die vroeger belangrijk waren, energievergende bezigheden, hoef je niet meer zo nodig. Je eigen omgeving, je natje en je droogje en wat aandacht is waar alles om draait. En daar voel je jezelf stikgelukkig bij. lk ken er genoeg. Met uw hond is het niet anders. Kijk in de ogen van uw hond. Als u hem goed kent, weet u of het leven voor hem nog de moeite waard is. Om u een voorbeeld te geven, Syelvains' laatste dag: 's morgens een wandelingetje in de Bernisse, daarna bietsen bij de keukentafel met succes - een lekkerbekkie -, even op de grond kroelen met de vrouw, als een koningin in haar mand naar de spelende Babette kijken om even later in slaap te vallen en na een paar uur .... twee diepe zuchten en 't was gebeurd.
Niet eng. Geen pijn. Wel gemengde gevoelens van onze kant. Aan de ene kant blij dat het op die manier is gegaan, aan de andere kant verdriet, omdat iemand waar we veel van houden zomaar ineens voorgoed weg is, zonder dat we even afscheid hebben kunnen nemen. Want ondanks dat ze bijna veertien was, waren we niet echt voorbereid op haar dood. Ze deed immers nog zo lekker mee!
Verzorg uw oude hond zo goed mogelijk, wees attent op eventuele veranderingen of pijn, kijk in zijn ogen en grijp pas in als het nodig mocht zijn. Sommige mensen vragen zich of hoe ze weten wannneer dat nodig is of wanneer het moment is aangebroken voor die laatste, altijd vervelende beslissing. U hoeft zich daar geen zorgen over te maken. lk was daar ook bang voor, maar ik heb het meegemaakt met Ulco die drie weken voor z'n twaalfe verjaardag stierf aan een milttumor en ik durf nu te zeggen: je weet wanneer het zo ver is. Maar het kan voorlopig nog jaren duren.
Bep van Zuilekom
©clubblad PHCN