Home - Kynologie - De duitse herdershond - Vruchtbaarheid van de teef, een probleem?
De telefoon rinkelde dringend, juist nadat Ajax het winnende doelpunt scoorde. De herhaling moest ik dus missen, want dienst is dienst en elk telefoontje kan een spoedgeval zijn. Achteraf gezien was het geen spoedgeval, maar ik kan me voorstellen, als een probleem al zolang speelt, dat men opeens een antwoord wil hebben om het op te lossen, ook tijdens Studio Sport. "Dokter ik heb een teef nu al twee keer laten dekken en nu is ze weer niet drachtig. Hoe kan dit nu?"
Ik ging er maar eens voor zitten, daar de ze vraag niet met twee woorden te beantwoorden is. Bovendien is het een veel voorkomend probleem, wat niets met ziekte of afwijkingen te maken heeft, maar veelal wordt veroorzaakt door een verkeerd dekmoment.
Bij het volgende verhaal ga ik er van uit, dat de oorzaak niet bij de reu moet worden gezocht, die door onervarenheid, afwijkend gedrag ten opzichte van de teef of door aangeboren of verkegen afwijkingen niet tot een vruchtbare dekking komt.
Bij de teef kun je denken aan afwijkingen aan vulva en/of vagina, baarmoeder, eierstokken. Infekties met Brucella Canis, Herpesvirus, Streptococcen of afsterven van de vruchten spelen of en toe ook een rol. De laatste jaren blijkt uit onderzoek echter, dat de gewoonte om een teef rond de 12e dag na het begin van de loopsheid te laten dekken, vaak de reden is waarom de teef niet drachtig wordt.
De vruchtbare periode binnen de loopsheid en binnen de periode dat de teef zich laat dekken is beperkt en vartieert van teef tot teef. Deze periode wordt uiteindelijk bepaald door:
Daar bij de hond in het algemeen meerdere pups in een nest worden geboren, gaat het dus niet om een ovulatie, maar om meerdere ovulaties tijdens de loopsheid. Deze ovulaties vinden niet precies tegelijk plaats, maar binnen een termijn van 10 tot 24 uur. De periode waarbinnen deze ovulaties plaatsvinden blijkt per dier aanzienlijk te verschillen.
In de literatuur vind je uitersten vanaf twee dagen voor de sta-reflex tot zeven dagen erna. Deze variatie wordt mede bepaald doordat het begin van de sta-reflex ook niet altijd even duidelijk kan worden aangegeven.
Men heeft dan ook gezocht naar een objectieve manier om de ovulatieperiode te kunnen aangeven en deze gevonden door de bepaling van het drachtigheidshormoon 'progesteron' in het bloed. Het blijkt, dat de ovulatieperiode begint wanneer de concentratie van het progesteron in het bloed een waarde van 5 nanogram per milliliter bereikt. Zoalsreeds geschreven duurt het dan nog 10 tot 24 uur voordat alle ovulaties hebben plaatsgevonden. Nadat de eicellen zijn vrijgekomen dienen ze eerst nog te rijpen, voordat de bevruchting kan plaatsvinden. Met andere woorden: direct na de ovulatie is nog geen bevruchting mogelijk. Ook dit heeft men onderzocht en men heeft geconstateerd, dat de rijping, die in de eileiders plaatsvindt, ongeveer drie dagen duurt.
Ook het sperma heeft tijd nodig om te wennen aan de nieuwe omgeving.
De meningen bij de geleerden zijn niet helemaal eensluitend, maar in ieder geval staat vast, dat de zaadcellen 24 tot 48 uur na de dekking in de eileider waar de bevruchting plaatsvindt, aanwezig zijn. Als je dan alles op een rijtje zet, dan dient de teef 24 tot 48 uur na het begin van de ovulatie, dus nadat de progesteron-concentratie 5 nanogram per milliliter heeft bereikt, gedekt kan worden.
In de praktijk komt het er op neer, dat vanaf ongeveer 7 dagen na het begin van de loopsheid bloed geprikt dient te worden.
Afhankelijk van de uitslag, die al binnen twee uur bekend kan zijn, wordt na een of twee dagen opnieuw bloed afgenomen totdat de genoemde waarde is bereikt. Het is natuurlijk niet nodig om elke teef op deze manier te onderzoeken, maar als een teef om onverklaarbare redenen niet drachtig wil worden en u niet voor niets een verre reis wilt maken, is dit onderzoek in onze kliniek zeer succesvol gebleken. Een nest met pups is toch de droom van iedere fokker!
©Pyremedium; Drs. N. S. J. Hoogland, Dierenkliniek Doetinchem.