Home - Kynologie - De duitse herdershond - Mijn hond is onuitstaanbaar!
Soms word ik wel eens gebeld door mensen met de opmerking: 'Ik word helemaal gek van mijn hond, hij is niet rustig te krijgen'. Bij bezoek aan de hond blijkt dit dan inderdaad het geval te zijn. De hond, die vaak als pup al vrij druk is, blijft achter de katten aanzitten, reageert op iedere beweging, blaft bijna onophoudelijk, zit nooit stil, is erg opdringerig en het lijkt wel alsof hij nooit slaapt. Alleen... als er niets meer beweegt. Het is begrijpelijk dat de eigenaren hier gek van worden. Dit beeld bij honden is inmiddels beschreven en staat te boek met een moeilijk woord als hypermobiliteit of het hy-persensibiliteits-hyperactiviteitssyn-droom, kortweg HS-HA. In begrijpender termen noemen we de honden overgevoelig en overbeweeglijk.
Erfelijkheid hiervan is nog niet aangetoond, wel weten we dat de socialisatie van pups en het tijdstip waarop pups weggaan bij de moeder een belangrijke rol spelen. Hoe geisoleerder de pups zijn opgegroeid, dus hoe minder blootgesteld aan allerlei nieuwe prikkels, hoe groter de kans op overbeweeglijkheid. Ook pups die nog bij de fokker zijn, maar hun moeder (bijna) niet meer zien vertonen eerder dit syndroom. Bij pups die na de leeftijd van zeven weken bij de moeder weggingen kwam het syndroom beduidend minder voor. Het is niet voor niets inmiddels wettelijk geregeld dat pups niet eerder dan op de leeftijd van zeven weken door een nieuwe eigenaar mogen worden opgehaald.
De rol van de moeder en de nestgenootjes van de pups is heel belangrijk bij het aanleren van zelfbeheersing. Als een pup te hard bijt tijdens het spel, corrigeert de moeder of het broertje of zusje. Pups leren te reageren op gepiep van de pijn en leren wanneer ze moeten stoppen. De moederhond gaat net zolang door met corrigeren totdat zij vindt dat de pup zich voldoende weet te beheersen. Een fokker die dit (normale) gerag van de moederhond bestraft en tegengaat, of een fokker die de moederhond van de pups weg houdt, onthoudt de pups daarmee een leerproces.
Voor ons is dit veel moeilijker om te doen, maar toch moeten wij als nieuwe eigenaren hier ook op een goede manier mee omgaan. We moeten de hond leren tot hoever hij kan gaan.
Vaak wordt gedacht dat het drukke gedrag wel overgaat en men is best trots op het levenslustige pupje. Hij speelt graag, hij let erg op de nieuwe baas, die dit in het begin natuurlijk prachtig vindt. De pup is kinderlijk ondeugend, wat weer grappig en vertederend gevonden wordt.
De pup leert zich hierdoor echter niet te beheersen. Hij gaat maar door. Ook tijdens het spel. Het is bijvoorbeeld normaal dat een hond van ± zes maanden gemiddeld vijf keer spontaan stopt tijdens een balspel van een kwartier. Een HS-HA hond stopt slechts een keer.
HS-HA bij honden wordt vaak vergeleken met hyperkinesie bij kinderen. De gelijkenissen zijn frappant. Behandeling met geneesmiddelen in combinatie met gedragstherapie is mogelijk mits hier heel vroeg mee begonnen wordt. Het liefst voor de leeftijd van vijf a zes maanden. De behandeling duurt lang, gemiddeld zo'n vijf tot negen maanden. De gedragstherapie moet volledig gericht zijn op de zelfbeheersing van de hond. Bij het gooien met de bal moet gestopt worden als de hond het balletje niet afgeeft. Ongewenst gedrag moet zoveel mogelijk genegeerd worden. Correcties geven vaak een ongewenst resultaat omdat de hond dan wel de gewenste aandacht krijgt. De correctie ziet hij niet als beperking. We moeten de hond leren dat zijn gedrag niet tot de door hem gewenste reactie leidt.
Om ons heen rennen en ons uitdagen resulteert nu niet meer in boos achter hem aanjagen. Zeuren om geaaid te worden wordt niet meer beloond. Aan komen lopen met een balletje wordt genegeerd. Het balletje wordt alleen nog maar weggegooid op initiatief van de baas. De klep van de auto gaat niet open als hij als een idioot door de achterbak aan het rennen is. Er wordt zelfs rechtsomkeer naar huis gemaakt als de hond zich te druk gedraagt in de auto. Bij het wandelen wordt iedere keer dat hij trekt aan de lijn, de andere kant opgelopen (zonder correctie!) dan dat de hond aangeeft. Zijn ongewenste gedrag wordt gewoonweg niet meer beloond.
Goed gedrag wordt natuurlijk wel (rustig) beloond. Voor het rustig blijven wachten in de auto is zijn beloning dat hij eruit mag. Voor het netjes gaan zitten of komen bij de baas is zijn beloning dat hij nu wel met die andere honden mag spelen en voor het afgeven van de bal op het commando van de baas wordt die bal nogmaals weggegooid. De hond moet zich hierbij beter leren beheersen.
Het klinkt allemaal vrij gemakkelijk, hulp van een gedragstherapeut is echter zeer verstandig. Voor een ondersteunende behandeling met medicijnen moet u advies vragen bij uw dierenarts.
Marian Servaas