Dikke darm
De dikke darm of het colon is het gedeelte van de darmen dat via de ileocecale klep (klep van Bauhin) volgt op de dunne darm.
In de dikke darm worden voedselresten in het lichaam opgenomen die de dunne darm niet heeft kunnen verwerken. Dit is bijvoorbeeld het geval bij bestanddelen die niet de juiste vorm hebben of die eerst nog moeten worden afgebroken door darmbacteriën. Er wordt vooral veel water met voedingszouten geabsorbeerd.
De onverteerbare resten komen ten slotte terecht in het laatste gedeelte van het spijsverteringskanaal, de endeldarm (het rectum).
Werking
In de dikke darm bevinden zich zeer veel bacteriën die de laatste afbraak doen van de stoffen die zich op dat moment in de darm bevinden. Zij doen de omzetting van urobilinogeen tot stercobiline, de bruine galkleurstof die aan de ontlasting de bruine kleur geeft.
Het is ook vooral in de dikke darm dat het water uit de laatste afvalresten wordt gehaald en in het lichaam wordt opgenomen. De pH-waarde in de colon ligt tussen 5,5 en 7 (neutraal tot licht zuur).
Blindedarm
De blindedarm (caecum) is een blind eindigende zak van de dikke darm die zich bij de mens rechts onder in de buik bevindt. Het laatste deel van de dunne darm (het ileum) eindigt namelijk niet in het begin van de dikke darm maar mondt zijdelings uit in het caecum, een centimeter of 10 van het uiteinde. Dit blinde distale uiteinde is nu de blindedarm.
De primaire functie van de dikke darm is het opnemen van water en zouten uit het verteerde voedsel. De spieren in de wand van de dikke darm kunnen de inhoud kneden om de vochtopname te verbeteren.Bij veel dieren, met name planteneters, is de blindedarm veel sterker ontwikkeld dan bij mensen.
Wormvormig aanhangsel
Het wormvormig aanhangsel, meestal genoemd naar de Latijnse benaming appendix vermiformis is een enige cm tot soms 15 cm lang dun rolrond aanhangsel van de darmen dat in het verlengde van het caecum oftewel de eigenlijke blindedarm ligt. Het bevat veel lymfeklierweefsel en een rudimentaire holte die naar de blindedarm toe open is. Het is gelegen in het kwadrant rechtsonder van het abdomen, ook wel de rechter fossa iliaca genaamd.
Bij een blindedarmontsteking is het dit lichaamsdeel dat ontstoken is, en niet de eigenlijke blindedarm. Voor zover bekend heeft het wormvormig aanhangsel geen functie in het menselijk lichaam, al zijn de lymfocyten erin natuurlijk deel van het immuunsysteem maar die zijn op talloze andere plaatsen ook ruim voorradig.
Evolutionair gezien is de 'blindedarm' (althans met het moderne dieet en levenswijze van de mens) een duidelijk risico. Darwin merkte zelfs al op dat een blindedarmontsteking relatief veel voorkomt en onbehandeld vrij vaak tot de dood leidt, zodat het aannemelijk is dat a) of onze moderne levenswijze vaker tot ontsteking van de blindedarm leidt dan onder voorouderlijke omstandigheden of b) dat er een ander, verborgen voordeel bestaat dat dit duidelijke nadeel compenseert.
In 2007 opperde een viertal onderzoekers dat het wormvormig aanhangsel mogelijk de functie heeft van een veilige haven voor bacteriën van de normale darmflora, van waaruit na een episode van infectueuze diarree de darm weer met de eigen flora kan worden gekoloniseerd zodat er een sneller herstel kan optreden.
Colon
- colon ascendens: het deel van het colon dat van rechtsonder in de buik naar rechtsboven in de buik loopt
- flexura dextra, of - hepatica (rechter bocht)
- colon transversum: dwarse deel, loopt in het bovenste deel van de buik van rechts naar links
- flexura sinistra, of - lienalis, (linker bocht)
- colon descendens: loopt van linksboven naar linksonder in de buik
- colon sigmoideum of sigmoïd, het S-vormig deel dat overgaat in het rectum.
Endeldarm
De endeldarm (rectum) is het laatste deel van de dikke darm. Hier verzamelt de ontlasting (Lat.: faeces) zich, die via de anus het menselijk lichaam verlaat.
De endeldarm is 15 à 20 cm lang en heeft een S-vorm. In het bovenste derde deel van het rectum ligt een gedeelte dat zich gemakkelijk kan verwijden, ampulla recti. De vulling ervan wekt door prikkeling naar het afferente zenuwstelsel de stoelgang (defecatie) op.
Anus
In de anatomie is de anus (Lat. "ring", "kringspier"; ook wel aars) de uitmonding van de endeldarm.
De anus bestaat uit twee tussen de massief-vlezige billen ingebedde sluitspieren (sphincters), namelijk de uitwendige dwarsgestreepte sluitspier, de sphincter ani externa, die willekeurig kan worden bediend tot afsluiting van het rectum (monding van de endeldarm), en de inwendige sluitspier, de sphincter ani interna, die uit glad spierweefsel bestaat en onwillekeurig is. Verder is de anus goed doorbloed en lopen er grote aders doorheen.
Onverteerbare resten van de voeding, door de lever uitgescheiden galkleurstoffen, afgestoten slijmvliescellen en bacteriën die in darmen zijn gegroeid, worden door de anus als ontlasting uit het lichaam verwijderd.
De huid van en rond de anus is, net als de lippen, dicht bezet met gevoelszenuwen. De anus wordt tot de erogene zones gerekend, want aanraking kan vaak tot seksuele opwinding aanleiding geven. Sommige mensen, en zeker niet alleen homoseksuelen, houden dan ook van anale seks.
Adviezen voor een goede stoelgang
- Drink een glas lauw water met citroensap op je nuchtere maag
- Drink meer water, fruit en groentesappen en kruidenthee zoals: Brandnetel thee, kamille thee, ijzerhad thee,pepermunt thee, citroenmelisse thee, valeriaan thee en gember thee
- Eet vochtrijke voeding zoals vers fruit, verse groente, jonge aardappelen
- Vezels absorberen namelijk veel vocht waardoor je je stoelgang meer volume geeft en zachter maakt. Kies wel voor vezels uit groente en fruit en niet uit granen. Deze bevatten nl fytinezuur die voor mineralen tekorten kunnen zorgen. Verder kunnen deze vezels averechts werken en juist voor verstoppingen en darm ontstekingen zorgen.
- Kies voor laxerende voedingsmiddelen zoals peren, druiven, pruimen, vijgen, dadels, aardbeien, frambozen, melasse (rietsuikerstroop)
- Noten, pinda's en zaden zijn ook rijk aan vezels
- Voeg meer goede vetten toe zoals olijfolie (koude persing), lijnzaadolie, sesamolie, cocosolie etc dit versterkt het glijvermogen van de stoelgang
- Ga meer bewegen want dit stimuleert de stoelgang, probeer altijd voor een half uur per dag goed te bewegen zoals fietsen of wandelen of natuurlijk een sport zoals zwemmen, fitness
- Luister naar de reflex om te gaan, voel je dat je moet gaan, doe het dan ook en ga niet te lang wachten. Negeer je dit reflex dan verdwijnt ze op langere termijn. Ze kan echter ook terug aangeleerd worden.
- Neem de tijd voor je stoelgang.
- Chlorella. Deze zoetwater alg stimuleert de groei van juist de goede darm bacteriën en helpt je ook met de afvoer van zware metalen en andere afvalstoffen uit je lichaam. Chlorella is geen geneesmiddel maar een gedroogde alg die een hoge dosis bladgroen (zit ook in groene groentes) bevat.
- Kijk eens naar Spirulina
- Zoek naar oplossingen als de volgende zaken spelen:
- stress
- depressie
- ziektes
- voedselintoleranties
- Gebruik voeding die zeer rijk aan ballaststoffen is zoals groente, fruit, aardappelen, volle granen, en verminderen de voeding die arm aan ballaststoffen die meestal ook arm is aan vocht is zoals bewerkte voeding, gefrituurde voeding
- Kies voor natuurlijke voeding met minder geraffineerde en constiperende voedingsmiddelen en meer vochtrijke en ballaststoffenrijke voeding
- Kies meer zure voedingsmiddelen want zuur heeft een prikkelende werking. Voorbeelden: karnemelk, yoghurt, sinasappels
- Kijk uit met zemelrijke producten, misschien raar om te horen maar juist deze kunnen je darmen flink irriteren en er ook voor zorgen dat je minder voedingsstoffen opneemt omdat zemelen het peristaltisme van de darm te veel verhogen. Kies liever voor rauwkost die veel ruwe vezels bevatten
- Toepassen van goede voedselcombinaties om het aantal afvalstoffen tijdens de vertering en de gas productie (winderigheid) te verminderen
- Reinigingskuren die dmv hoge darmspoelingen ook het oude vastgekoekte materiaal uit de dikke darm kunnen helpen verwijderen. Als er in de darm een ongunstig milieu ontstaat, kan dit de vorming van gifstoffen tot gevolg hebben, die dan via de darmwand in de bloedbaan terecht kunnen komen en allerlei klachten kunnen gaan veroorzaken.
Darmspoelingen onttrekken aan de darmen gifstoffen waardoor klachten verminderen en lichaam meer energie beschikbaar krijgt. Darmspoelingen zijn nuttig bij de volgende klachten:- diarree
- verstopping
- huid problemen zoals acne, eczeem
- hoofdpijn, migraine
- candida
- chronische vermoeidheid
- concentratiestoornissen
- slechte doorbloeding van huid en ledematen (koude voeten)
- slechte vertering
- overgewicht
- Manuele lymfedrainage - dit helpt het lymfesysteem zich te zuiveren
- Hydrotherapie / sauna om afvalstoffen via de huid kwijt te raken
- Ga naar je huisarts en bespreek mogelijke medicatie
- Vermijd toast, wit brood, beschuiten, sterke thee, bosbessensap, bananen, geraspte appel, witte rijst, hardgekookte eieren, vetten, azijn en neem niet teveel dierlijke eiwitten of zuivel produkten
- Eet bij voorkeur afwisselend ongeschild fruit, rauwe groenten, noten, vijgen,gedroogde pruimen, volkorenbrood, roggebrood, peperkoek, karnemelk, yoghurt, perenstroop, zemelen met veel water.
- Sla nooit een maaltijd over en begin niet aan een streng dieet indien je darmen geïrriteerd zijn
- Bij obstipatie kan ook een gebrek aan vitamine B1, B5, B6, kalium, magnesium en zink spelen of het gebruik van ijzertabletten
- Het veelvuldig gebruiken van laxerende middelen kan leiden tot gewenning, een opgeblazen gevoel en gasvorming.
- Drink 's morgens een bak koffie.
Obstipatie
Obstipatie is het minder dan drie keer per week krijgen van ontlasting die dan ook nog eens hard is. Deze definitie is gebaseerd op het feit dat een normale ontlastingsfrequentie tussen de twee keer per dag en één keer per twee dagen ligt. Dit probleem komt veelvuldig voor bij mensen die een zittend beroep hebben en mensen die vezelarm eten of te weinig drinken.
Verstopping kan ontstaan tijdens het begin van een vakantie, bij verandering in je dieet of tijdens een ziekte waarbij bedrust wordt gehouden. Ook tijdens de zwangerschap, kort na een bevalling of tijdens een nieuw dieet kan sprake zijn van een kortdurende obstipatie. Het llichaam zal zich moeten aanpassen aan de nieuwe situatie, wat enkele dagen kan gaan duren.
Gaat de obstipatie langer duren dan kan de oorzaak zijn: verkeerde voeding, te kort aan lichaamsbeweging, het gebruik van bepaalde vochtafdrijvende middelen of te weinig vochtopname. Bij een depressie of teveel aandacht voor je stoelgang, kun je ook last krijgen van een langdurige obstipatie.
Verder kan obstipatie het gevolg zijn van een bepaalde ziekte, zoals een schildklier die niet goed functioneert, aandoeningen van de darmen, diabetes (suikerziekte) of bijwerkingen van geneesmiddelen maar ook te lang gebruik van laxeermiddelen. Heb je aambeien of kloven aan je anus en het persen wordt pijnlijk dan kun je onbewust de ontlastingsdrang negeren wat ook tot verstopping van de darmen kan leiden.
Obstipatie bij kinderen
Heeft uw kind langdurig last heeft van verstoppingen dan kunt u hulp zoeken via de huisarts die meestal kiest voor een zetpil of micro-klysma. Een micro-klysma is een kleine tube die vloeistof in de anus brengt. De vloeistof maakt de harde ontlasting zachter waardoor het kind weer kan poepen. Vaak worden ook laxeermiddelen die de ontlasting dunner maken voorgeschreven. Bij kinderen kan de obstipatie ook een gevolg zijn op een te strenge zindelijkheidstraining. Het kind gebruikt dan vaak het ophouden van de ontlasting dan als een soort machtsmiddel. Maar ook kan er sprake zijn van aangeboren plaatselijke afwijkingen van de endeldarm die deze obstipatie veroorzaken.
Bij babies kan obstipatie vaker optreden als ipv moedermelk koemelk wordt gegeven. Dus borstvoeding speelt een belangrijke rol bij het voorkomen van obstipatie van de baby. Bij een baby vanaf 4 maanden kunnen waterrijk fruit en groentes een positieve rol spelen en de ontlasting zachter maken.
Andere mogelijke oorzaken:
- verhoogde calciumspiegel in het bloed (hypercalcemie)
- coeliakie (darmziekte door overgevoeligheid voor gluten)
- ziekte van Hirschsprung
Obstipatie en darmkanker
Zijn er geen veranderingen in uw patroon dan kan ook de oorzaak van uw obstipatie dikkedarm kanker zijn. Wees dus op uw hoede als uw ontlastings patroon drastisch verandert zonder duidelijke redenen. Raadpleeg dan altijd uw huisarts en kies eventueel voor coloninloop foto's.