Naturisme en de Bijbel
Mag het?
Naturisme is controversieel. Voor velen doet het denken aan exhibtionisme, voyeurisme, pornografie, buitenechtelijke seks, en dat zijn dingen waar nette mensen zich niet mee bezig houden. Een Christen die aan naturisme doet overtreedt zijn eigen regels. Maar is dat wel zo?
Het paradijs
Een definitie zegt: Naturisten zijn mensen die niet roken, geen alcohol drinken, geen vlees eten, die respect hebben voor elkaar, die in harmonie willen leven met de natuur, en die bovendien ook nog graag bloot zijn. In Genesis 1 en 2 lezen we hoe God het paradijs schiep. In 2:25 staat dat de mens en zijn vrouw naakt waren, in 1:29-30 staat dat ze plantaardig voedsel kregen. Over roken en drinken wordt niets gezegd, maar ongetwijfeld waren tabak en alcohol in het paradijs afwezig. Kortom, Adam en Eva zijn geschapen als naturisten. Zo had de Here God het gewild.
De zondeval
Na de zondeval werd dat anders. In 3:7 zoeken de mensen vijgebladeren om hun lichaam te bedekken. In 3:11 blijkt dat de Here God zich geen zorgen maakt om hun naaktheid, maar wel omdat ze zich verbergen. Tenslotte, in 3:21, maakt de Here God zelf kleren voor de mensen. Maar ongetwijfeld doet Hij dat niet omdat kleding ineens verplicht is, maar omdat de mens kleding wil hebben. En misschien ook wel omdat het buiten het paradijs kouder is.
Noach
In Genesis 9:21-27 staat dat Noach zich in een dronken bui uitkleedde. Zijn zoon Cham zag het en vertelde het aan zijn broers, waarschijnlijk in spottende bewoordingen. De broers liepen toen achterwaarts de tent van Noach in (hoe konden ze de weg vinden?) en gooiden een mantel over hem heen. Als Noach uit zijn roes ontwaakt en hoort wat er gebeurd is, scheldt hij Cham uit. Wie is nu de slechterik in dit verhaal? Niet Noach maar Cham, en waarschijnlijk niet omdat hij Noach naakt zag (dat was niet zijn schuld), maar omdat hij zijn vader uitlachte.
Exodus
In Exodus 20:26 staat dat je niet met een trap naar een altaar mag klimmen "opdat daarop uw schaamte niet zichtbaar worden". Dit verbod gold echter alleen bij een altaar. Joodse huizen hadden vaak een trap aan de buitenkant, om op het dak te kunnen komen, en daar was kennelijk geen bezwaar tegen.
Leviticus
In Leviticus 16:23-24 staat dat Aäron zich in de tabernakel moet uitkleden en de kleren daar achter moet laten. Hij moet dan naar een heilige plaats gaan (waar dat is, is niet duidelijk) om een bad te nemen en zijn dagelijkse kleren weer aan te trekken. In Leviticus 18 wordt een reeks vrouwelijke familieleden genoemd waarvan je de schaamte niet mag ontbloten. Anders gezegd: je mag je moeder, je zuster, je kleindochter niet uitkleden. Als dit letterlijk genomen wordt, dan is het geen verbod op naaktheid, want het verbod geldt niet voor vreemde vrouwen, en er staat niet dat die vrouwen zichzelf niet mogen uitkleden. Maar natuurlijk moet je het niet letterlijk nemen. De tekst verbiedt geslachtsgemeenschap met familieleden, en ook dat is geen verbod op naaktheid.
Saul
In 1 Samuel 19:24 lezen we dat Saul bij een groep profeten komt, waaronder Samuel en David. Er staat niet wat de profeten droegen, maar wel dat Saul zich 'ook' uitkleedde, zodat men zich zelfs afvroeg of Saul ook al een profeet was. Kennelijk was naaktheid onder profeten niet ongebruikelijk.
David
In 2 Samuel 6:12-23 wordt beschreven hoe de Ark Gods naar Jeruzalem wordt gebracht. Koning David loopt en danst in de optocht mee, gekleed in een linnen lijfrok. Het woord dat in de NBG-vertaling met lijfrok is vertaald, is efod. Dat is ook de naam van een zeer belangrijk kledingstuk van de hogepriester. Het is waarschijnlijk wat wij tegenwoordig een hes zouden noemen, een kledingstuk dat het lichaam bedekt van de schouders tot de heupen, misschien nog iets lager, en dat opzij open is. Davids vrouw Michal vindt dat David er schandelijk bijloopt, maar David vindt dat dit ter ere van de Here geheel correct is. Tenslotte wordt vermeld dat Michal kinderloos bleef, kennelijk als straf omdat ze David veracht had. Kinderloosheid was in die tijd niet iets begerenswaardigs voor een vrouw.
Jesaja
In Jesaja 20:2 krijgt de profeet van de Here bevel naakt te lopen, drie jaar lang. In de NBG-vertaling staat 'ongekleed', maar in de grondtekst komt bij Adam en Eva hetzelfde woord voor, waar het met 'naakt' is vertaald.
Vrouwen in bad
De oude Grieken schaamden zich niet voor het menselijk lichaam. Het was bij hun waarschijnlijk niet gebruikelijk dat je bloot over de markt liep, maar iedereen weet wat de atleten bij de Olympische Spelen droegen, en een sportschool werd niet voor niets 'gymnasium' genoemd. Als je eens een Grieks beeld of schilderij met een vijgenblad ziet, neem dan maar van me aan dat dat vijgenblad niet authentiek Grieks is.
Maar de oude Grieken waren een ander volk dan de Joden in Palestina, en tijdens de ballingschap. Je kunt je afvragen of openbare naaktheid in de tijd van het Oude Testament gebruikelijk was. In 2 Samuel 11:2 lezen we dat David, vanaf het dak van zijn paleis, zag dat Bathseba op de binnenplaats van een nabijgelegen huis in bad ging. David was niet bepaald ongevoelig voor de aanblik, en daaruit kunnen we afleiden dat hij niet dagelijks blote vrouwen te zien kreeg. Aan de andere kant kunnen we ons afvragen waarom Bathseba op die plek ging baden, terwijl ze toch wist dat er een hoog gebouw in de buurt stond.
Een ander geval is het verhaal van Susanna in Daniël 13. Als je dat niet in de Bijbel kunt vinden, vraag dan in de bieb eens naar de apokriefe of deuterokanonieke boeken. Susanna gaat in haar tuin baden, en ze zorgt er eerst voor dat de poort wordt afgesloten. Kennelijk had ze, in tegenstelling tot Bathseba, geen behoefte aan publiek, en daaruit kunnen we dan weer afleiden dat het al een heel oude gewoonte is voor vrouwen om de deur van de badkamer op de knip te doen.
Doop
De Bijbel zwijgt erover, maar er bestaan bronnen waaruit blijkt dat er in de eerste eeuwen naakt gedoopt werd. De afbeelding toont een Koptisch miniatuur uit de 12e of 13e eeuw, voorstellende de doop van Jezus. Bibliothèque Nationale, Parijs.
Schande
Overal in de Bijbel lezen we dat het niet leuk is om bloot te zijn. Wie bloot is staat voor gek en is te beklagen. Het blijkt reeds uit het verhaal van de zondeval en de geschiedenis van Noach. Zie ook 2 Samuel 10:4, Mattheus 25:36, 2 Korinthe 5:3, Openbaring 16:15. Nergens staat echter dat naaktheid verboden is.
Werken van barmhartigheid
Naar aanleiding van Mattheus 25:35-36 geldt het als werk van barmhartigheid om de hongerigen te eten te geven en de naakten te kleden. Nu is het ook niet leuk om honger te hebben, maar verboden is het niet, vasten wordt als zeer deugdzaam beschouwd. Dus als je een hongerige te eten geeft, dan moet je niet boos worden als het aanbod geweigerd wordt. Maar dan kan ik uit Mattheus niet concluderen dat naaktheid verboden is.
Petrus
In Johannes 21:7 staat dat Petrus naakt aan het vissen was. De preutse NBG-vertalers schrijven weer 'ongekleed', net als bij Jesaja. Voor Petrus sprak het vanzelf dat hij bij het vissen geen last moest hebben van zijn kleren.
Thomas
Nu moeten we alweer een apokriefe tekst uit de kast halen. In het evangelie van Thomas, vers 37 staat: Zijn discipelen zeggen: Wanneer zult u ons geopenbaard worden en wanneer zullen we u zien zoals u bent? Hij antwoordt: Als jullie je uitkleedt en je niet schaamt en jullie je kleren pakt en ze onder je voeten legt, net als de kleine jongens, en ze vertrapt, dan zul je de Zoon van de levende God aanschouwen en geen angst kennen.
Tegenwoordig
Er is in het internet een nieuwsgroep (alt.christnet.nudism) waarin Christen-naturisten elkaar vinden. De nieuwsgroep wordt druk bezocht. Er zijn naturisten die op het naturistenstrand tot geloof komen, doordat andere naturisten er het evangelie brengen. In New Hampshire is een kerkje op een naturistenterrein, en er worden geregeld diensten gehouden. Bloot, inderdaad. De Verenigde Staten staan als preuts bekend (ze vinden een klein meisje met alleen een zwembroekje al ontoelaatbaar) maar een generatie geleden was het gebruikelijk dat er in de zwembaden van de Amerikaanse scholen bloot gezwommen werd, althans door de jongens. Dat gold ook voor de zwembaden bij de Christelijke YMCA. Aan deze gewoonte kwam een einde toen het gemengd zwemmen werd ingevoerd, en de tegenwoordige jeugd zal nauwelijks willen geloven dat het er bij hun ouders zo toeging.