Rob's web

E reeks

E12 reeks
Deze grafiek toont hoe de waarden uit de E12-reeks (met een tolerantie van 10%) een volledige dekking van één decade (1-10) geven.

Een E-reeks is een vastgelegde, uniforme reeks van waarden met een gegeven tolerantie, die samen een optimale verdeling binnen een decade van een natuurkundige grootheid geven. Een E-reeks heeft vanwege deze optimalisering een logaritmische verdeling van een (op basis van de bekende tolerantie) gevonden aantal punten per decade, waardoor een minimum aan producten, die deze grootheid representeren, benodigd is. Dit is gebaseerd op het systeem van de voorkeursgetallen, bedacht door de Fransman Charles Renard, dat in 1952 in ISO-norm 3 is vastgelegd. In elke reeks verschillen de opvolgende waarden (een stap) zo steeds een vaste factor i.

eq1

De reeksen worden En genoemd, met n uit de formule hierboven. Renard ging overigens uit van 5, 10, 20, 40 en 80 stappen per decade (aangeduid met R5 tot en met R80). Bekend is de R3-reeks 1 - 2 - 5 van gewichten en munten (met de Euro inmiddels ook in Nederland). In de tabel hieronder staat voor elke E-reeks de factor per stap genoemd, afgerond op twee decimalen. Deze factor is ongeveer gelijk aan 1 + 2 × tolerantie.

De waarden zelf zijn de afgeronde resultaten van de volgende formule:
eq2
waarin n de bewuste reeks (bijvoorbeeld n = 12 voor de E12-reeks), en de index i is het ide element van deze reeks (met i = 0 tot i = n).

Achtergrond

Veel elektrische componenten worden gemaakt met een vaste precisie of tolerantie. Voor weerstanden die gefabriceerd worden met een tolerantie van 20% heeft het geen zin om bijvoorbeeld zowel een weerstand van 8000 ohm als van 6000 ohm te maken, aangezien het onderbereik van de eerste, 8000 - 20% (6400) en het bovenbereik van de tweede, 6000 + 20% (7200) elkaar ruimschoots overlappen. Om aan dit bezwaar tegemoet te komen zijn de E-reeksen opgesteld. Daarmee is een efficiënte productie van (in dit voorbeeld) weerstanden mogelijk, omdat de diversiteit tot een noodzakelijk minimum wordt beperkt welke bovendien wereldwijd geldt.

De onderstaande tabel bevat alle waarden van de E3- tot en met de E192-reeks en de toleranties waaruit deze zijn afgeleid. De waarden kunnen door deling of vermenigvuldiging met een factor tien naar believen op elke geproduceerde decade worden toegepast. De derde ring (in de reeksen E3, E6, E12 en E24) of een extra gekleurde ring rechts hiervan (in de reeksen E48, E96 en E192, niet getoond) geeft aan hoeveel nullen er aan de twee resp. drie cijfers worden toegevoegd en aan welke kant van de komma.

E reeksen

Reeks Tolerantie Waardes
E3 50% 10, 22, 47.
E6 20% 10, 15, 22, 33, 47, 68.
E12 10% 10, 12, 15, 18, 22, 27, 33, 39, 47, 56, 68, 82.
E24 5% 10, 11, 12, 13, 15, 16, 18, 20, 22, 24, 27, 30, 33, 36, 39, 43, 47, 51, 56, 62, 68, 75, 82, 91.
E48 2% 100, 105, 110, 115, 121, 127, 133, 140, 147, 154, 162, 169, 178, 187, 196, 205, 215, 226, 237, 249, 251, 274, 287, 301, 316, 332, 348, 365, 383, 402, 422, 442, 464, 487, 551, 536, 562, 590, 619, 649, 681, 715, 750, 787, 825, 866, 909, 953.
E96 1% 100, 102, 105, 107, 110, 113, 115, 118, 121, 124, 127, 130, 133, 137, 140, 143, 147, 150, 154, 158, 162, 165, 169, 174, 178, 182, 187, 191, 196, 200, 205, 210, 215, 221, 226, 232, 237, 243, 249, 255, 261, 267, 274, 280, 287, 294, 301, 309, 316, 324, 332, 340, 348, 357, 365, 374, 383, 392, 402, 412, 422, 432, 442, 453, 464, 475, 487, 499, 511, 523, 536, 549, 562, 576, 590, 604, 619, 634, 649, 665, 681, 698, 715, 732, 750, 768, 787, 806, 825, 845, 866, 887, 909, 931, 953, 976.
E192 0,5% 100, 101, 102, 104, 105, 106, 107, 109, 110, 111, 113, 114, 115, 117, 118, 120, 121, 123, 124, 126, 127, 129, 130, 132, 133, 135, 137, 138, 140, 142, 143, 145, 147, 149, 150, 152, 154, 156, 158, 160, 162, 164, 165, 167, 169, 172, 174, 176, 178, 180, 182, 184, 187, 189, 191, 193, 196, 198, 200, 203, 205, 208, 210, 213, 215, 218, 221, 223, 226, 229, 232, 234, 237, 240, 243, 246, 249, 252, 255, 258, 261, 264, 267, 271, 274, 277, 280, 284, 287, 291, 294, 298, 301, 305, 309, 312, 316, 320, 324, 328, 332, 336, 340, 344, 348, 352, 357, 361, 365, 370, 374, 379, 383, 388, 392, 397, 402, 407, 412, 417, 422, 427, 432, 437, 442, 448, 453, 459, 464, 470, 475, 481, 487, 493, 499, 505, 511, 517, 523, 530, 536, 542, 549, 556, 562, 569, 576, 583, 590, 597, 604, 612, 619, 626, 634, 642, 649, 657, 665, 673, 681, 690, 698, 706, 715, 723, 732, 741, 750, 759, 768, 777, 787, 796, 806, 816, 825, 835, 845, 856, 866, 876, 887, 898, 909, 920, 931, 942, 953, 965, 976, 988.

Bij weerstanden in de E6, E12 en E24 reeks gebruiken we voor de waarde aanduiding twee ringen, vanaf de E48 reeks worden drie waarde ringen gebruikt. Bij condensatoren gebruiken we voor de waarde altijd twee ringen. Hierna volgt dan nog de vermenigvuldigingsfactor en de tolerantie.

Voor een weerstand van 1 Ω wordt deze genoteerd bij E12 als 10 × 10-1 en bij E96 als 100 × 10-2.