Up/down-pulsvormer
Figuur 1.
Bij het doorbladeren van databoeken zijn er heel wat geschikte up-downcounters (dus tellers die zowel omhoog als omlaag kunnen tellen) te vinden. Meestal beschikken ze over een clock-ingang en een up/downingang. Afhankelijk van het logische niveau op de up/down-ingang (omhoog/omlaag) telt de chip op of af, zodra er een klokpuls komt.
Wanneer we daar nu een besturinkje mee willen maken, dan is een kleine hulpschakeling nodig. Het is nu mogelijk om met een druktoets de teller verder te laten tellen en met een andere druktoets terug te laten tellen.
Iedere druktoets (die een wisselkontakt moet bezitten) is aangesloten op een flipflop die eventuele dender van de kortakten onderdrukt. Bij het indrukken van een toets verschijnt een negatieve impuls op pen 4 of 7. N7 werkt als OR-poort en de telpuls verschijnt op de uitgang van N7. Deze uitgang moet worden verbonden met de clock-ingang van de teller.
De flipflop N5/N6 onthoudt of er op- of afgeteld moet worden. De uitgang van deze flipflop moet worden verbonden met de up/down-ingang van de teller.
Er is echter nog een addertje onder het gras. Het is namelijk zo dat precies op het moment waarop de positieve flank van de telimpuls komt, ook het up/down-signaal verandert. Sommige tellers werken dan niet goed. Een solide maar niet zo fraaie oplossing is het gebruiken van een teller die op een negatieve flank verder telt. De schakeling werkt dan geheid, maar wel pas op het moment dat de toets wordt losgelaten.
R. van Linden.