De kleinste eenheden van eiwitten zijn aminozuren. Aminozuren zijn opgebouwd volgens een algemene formule, de R (R van Restgroep) is per aminozuur verschillend. Elk aminozuur heeft een eigen (triviale) naam en een afkorting van 3 letters. Ook kan elk aminozuur aangegeven worden met één letter.
Hieronder is de algemene formule van een aminozuur weergegeven.
Aminozuren hebben zowel een zure groep (COO-) en een basische groep (NH3+). In ons lichaam komen de aminozuren vooral voor in de vorm als hierboven beschreven, met een + en - lading. In deze vorm noemt men het aminozuur ook wel een zwitterion.
Eiwitten zijn lange ketens van aan elkaar gekoppelde aminozuren. De koppeling tussen twee aminozuren wordt een peptide binding genoemd. De NH3 groep reageert dan met de COO- groep onder afsplitsing van water (H2O).
Mensen gebruiken 20 verschillende aminozuren bij het synthetiseren (maken) van eiwitten. Sommige van deze aminozuren kunnen door het menselijk lichaam niet, of niet voldoende gemaakt worden. Deze aminozuren moeten door middel van voeding in het lichaam komen. Deze aminozuren worden daarom "essentieel" genoemd.
Er zijn 8 verschillende aminozuren essentieel (Namelijk: Lys, Thr, Val, Leu, Ile, Met, Phe en Trp). Arg en His zijn essentieel bij kinderen en snelle groei. Ontbreken essentiële aminozuren op den duur in het voedsel, dan wordt de gezondheid ernstig geschaad. Aminozuren in onze voeding krijgen we vooral binnen in de vorm van eiwitten, deze eiwitten worden in de spijsvertering weer afgebroken tot aminozuren.
| Naam | Afk. | Letter | Essentieel |
|---|---|---|---|
| Alanine | Ala | A | Nee |
| Arginine | Arg | R | Kind |
| Asparagine | Asn | N | Nee |
| Asparaginezuur | Asp | D | Nee |
| Cysteine | Cys | C | Nee |
| Fenylalanine | Phe | F | Ja |
| Glutamine | Gln | Q | Nee |
| Glutaminezuur | Glu | E | Nee |
| Glycine | Gly | G | Nee |
| Histidine | His | H | Kind |
| Isoleucine | Ile | I | Ja |
| Leucine | Leu | L | Ja |
| Lysine | Lys | K | Ja |
| Methionine | Met | M | Ja |
| Proline | Pro | P | Nee |
| Serine | Ser | S | Nee |
| Threonine | Thr | T | Ja |
| Tryptofaan | Trp | W | Ja |
| Tyrosine | Tyr | Y | Nee |
| Valine | Val | V | Ja |
Cysteine en Methionine zijn zwavel houdend. Deze zijn oa in de nagels en haren aanwezig. Als deze verbranden dan reuk je een zwavel lucht.
Aminozuren zijn de bouwstenen van proteïne en spierweefsel. Alle fysiologische processen die te maken hebben met energie, spierfuncties, vetverlies, hersenfuncties zijn nauw verbonden met aminozuren.
Voor de mens zijn er een aantal essentiële aminozuren, dit zijn aminozuren die de mens niet zelf vanuit de andere aminozuren kan maken en die via het voedsel moeten worden opgenomen. De anderen kunnen in principe wel zelf gemaakt worden, hetzij uit de andere aminozuren, hetzij uit andere bouwstoffen.
Voedingsmiddelen met alle 8 essentiële aminozuren (Fenylalanine, Isoleucine, Leucine, Lysine, Methionine, Threonine, Tryptofaan en Valine):
- Aardappelen
- Amandelnoten
- Asperges
- Bananen
- Bieten
- Bladgroenten
- Boerenkool
- Bloemkool
- Broccoli
- Eieren
- Erwten
- Groene bonen en de meeste andere bonen
- Linzen
- Maïs
- Spruitjes
- Tomaten
- Wortels
- Zonnebloempitten
Het gevaar van geïsoleerde aminozuren
Ik moet even uitleggen wat bedoeld wordt met "geisoleerde aminozuren". Eiwit bestaat uit ongeveer 20 aminozuren. Deze 20 aminozuren komen nooit alleen voor in onze voeding. Als ze apart voorkomen zijn ze chemisch samengesteld.
Het verkrijgen van vrije aminzuren gebeurd door hydrolisatie waarbij de eiwitten uiteen vallen.
Geisoleerde aminozuren, zoals glutaminezuur, of glutaminaat, d.w.z. (smaakversterkers) en ook de 50% phenylalanine uit aspartaam, zijn absoluut niet het zelfde als de aminozuren in ons voedsel, omdat aminozuren uit ons voedsel door de darm worden geabsorbeerd en afgebroken, afhankelijk van de behoefte van ons lichaam.
Dit betekent dat deze aminozuren langzaam of wanneer het lichaam daarom vraagt ter beschikking worden gesteld en altijd in een voedzaam mengsel van ongeveer twintig verschillende aminozuren, in een verhouding zoals ze in ons voedsel wordt gevonden.
Onder invloed van lichaamsenzymen worden er meer of minder van bepaalde aminozuren in het lichaam opgenomen.
Phenylalanine is het meest concurrerend. De gehele aminozuurbiochemie in het lichaam is onder invloed van enzymen concurrerend. Dit zijn dus belangrijke redenen waarom geisolerde aminozuren farmaceutisch van aard zijn terwijl die uit de voeding voedzaam zijn. Bovendien kan het effect van een gedoseerd hoeveelheid geisoleerde aminozuur niet op de zelfde manier gebruikt worden bij de synthese van proteïnen als eiwit uit voeding omdat het lichaam de mengeling nodig heeft om eiwitten voor te bereiden en te vervaardigen.
De giftigheid van glutaminezuur is goed bestudeerd en bekend. Sommige voordelen van het gebruik van geisoleerde aminozuren, zoals het gebruik van l-Lysine bij herpes is ook wel bekend. De gevaren van het negeren van de farmacologische aard van geisoleerde aminozuren wordt het best geïllustreerd door de 50% geisoleerde Phenylalanine verkregen uit Aspartaam.
In een blikje fris zit ongeveer net zoveel Phenylalainie als in een grote portie bonen. Voor bonen zou dit alleen voor mensen met PKU, een bepaald tekort aan enzymen, schadelijk zijn, omdat hun enzymen zouden worden overbelast wat leidt tot de vorming van een vernietigend zenuwgif. (PKU = Phenylketonurie, een erfelijke afwijking, die tegenwoordig met de hielprik bij pasgeboren kinderen wordt opgespoord, en die wordt behandeld met een fenylalanine-arm dieet. Mensen met deze afwijking zijn niet in staat feylalanine geheel af te breken. Als ze er te veel van binnenkrijgen, wordt het gedeeltelijk afgebroken tot stof, die schadelijk is voor de hersenen).
Bij andere mensen, maakt het feit dat Phenylalanine moet concurreren met twintig andere aminozuren en langzaam opgenomen wordt in het spijsverteringskanaal in meer dan twintig uur, het voor hen eerder nuttig dan schadelijk. Bij het opnemen van phenylalanine via normaaal voedsel gaat dat langzaam, doordat de phenylalanine moet concurreren met ongeveer twintig andere amionozuren. Omdat phenylalanine (in kleine hoeveelheden) wel degelijk nodig (onmisbaar!) is in het lichaam, is deze wijze van opnemen niet schadelijk, maar juist nuttig (behalve voor mensen met de zeldzame afwijking PKU).
Van het blikje fris, enerzijds, wordt phenylalanine in ongeveer vijf minuten opgenomen en gaat via de poortader naar de lever zonder dat het met iets (andere aminozuren) hoeft te concurreren. Het vrijkomen van aminozuur uit de lever wordt geregeld door een enzym, zodat het aminozuur zonder concurrentie, wordt afgegeven aan de bloedstroom in een overweldigende toevloed.
De bloed hersen barriere wordt eveneens door enzymen geregeld zodat de hersenen beroofd worden van de andere aminozuren omdat de toevloed van phenylanaline zo groot is dat andere aminozuren niet in de hersenen worden toegelaten. Tezelfdertijd worden de hersenenenzymen overweldigd door de toevloed van Phenylalanine zodat er een PKU effect wordt veroorzaakt, en de hersenen worden blootgesteld aan endogeen (uit het lichaam zelf voortkomend) zenuwgif.
De hersenen vervaardigen neurotransmitters uit aminozuren. Door de oveerheersende aanwezigheid van phenylalanine wordt deze werking geremd, zodat de aanmaak van dopamine en serotonine in de hersenschors wordt onderdrukt.
Er zijn andere farmacologische afwijkingen die op dezelfde manier in andere hersenengebieden worden veroorzaakt. Aminozuren zoals glutaminaat passeren de bloed hersen barriere niet in giftige hoeveelheden zodat de giftigheid daarvan versterk wordt in die gebieden die de grootste hoeveelheid hersenvloeistof (liquor) bevaten. Daarom heeft Aspartaam dergelijke extreme effecten bij volwassenen veroorzaakt als de ziekte van Lou Gehrigs (ALS = Amyotrofische Laterle Sclerose, een zenuwaandoening, die leidt tot ernstige verlammingsverschijnselen), MS (Multipele Sclerose, een ziekte van het centrale zenuwstelsel die kan leiden tot zeer uiteenlopende klachten), en de Ziekte van Parkinson. Deze twee vergiftigingen (door phenylalanine en monosodiumglutaminaat) zijn gestegen door overdracht van de placenta zodat de schade die wordt overgebracht op zuigelingen doordat de moeders deze stoffen gebruiken extreem is.
Dr. Jim Bowen, vertaling: Ed Gunneweg
Dr. Bowen is overigens niet alleen arts maar heeft een graad in chemie en is als slachtoffer van aspartaam getroffen door de ziekte van Lou Gehrigs (ALS). Hij onderzoekt de kwestie al jarenlang.