Zuivel is de algemene naam voor melk en uit rauwe melk bereide producten. Deze melk kan van verschillende zoogdieren afkomstig zijn:
Vroeger vond het verwerken van melk tot zuivelproducten vooral plaats op de boerderij, tegenwoordig gebeurt dat meestal in een zuivelfabriek.
Melk is een vloeistof (een emulsie van vetdruppels in water) die wordt geproduceerd door vrouwelijke zoogdieren die net een nakomeling hebben gebaard en als voedsel dient voor die nakomeling. Melk bestaat uit vetten, eiwitten, lactose en zouten. De melk die mensen produceren heet moedermelk.
Voor de productie van melk voor de voedingsindustrie wordt meestal koemelk gebruikt. Een liter koemelk weegt 1030 gram. Op veel kleinere schaal worden geitenmelk en schapenmelk gebruikt. In Europa en Rusland wordt ook paardenmelk geproduceerd. Buffelmelk wordt vrijwel uitsluitend voor de productie van kaas gebruikt. Vroeger werd, omdat het qua samenstelling sterk overeenkomt, ezelinnenmelk gebruikt als vervanger voor moedermelk. In het noorden van Scandinavië en Rusland wordt ook rendiermelk gebruikt; in Rusland zelfs elandenmelk.
Het woord melk is afkomstig uit het Middelnederlands (circa 1253 gesignaleerd). In het Oudnederlands komt het woord mlechan voor - andere varianten hierop zijn: milch, mælk en mlec.