Rob's web

Spoelwormen bij honden

Home - Kynologie - De duitse herdershond - Spoelwormen bij honden


Een gevaar voor mens en hond

In een groots opgevatte driejarige studie werd vastgesteld dat 95% van alle jonge honden in Midden-Europa wormen heeft. De grootste en meest verspreide groep was de spoelworm, de Askaris-groep. Deze spoeiwormen zijn een dodelijk gevaar voor welpen! De volwassen vorm, ca. 10 cm lang, leeft in de dunne darm, minder in de maag, galgangen en dikdarm. Spoelwormen leggen miljoenen eieren, dagelijks leggen de wijfjes tot 200.000 eieren. De eieren hebben een dikke schaal en zijn resistent. De meeste desinfectiemiddelen kunnen ze niet doden. In de bodem zijn ze twee jaar later nog levensvatbaar. Met de uitwerpselen uitgescheiden eieren zijn niet infectieus. Ze moeten eerst rijpen en hebben daarvoor warmte en vochtigheid nodig.

De larven ontwikkelen zich in de eieren en zijn na goed veertien dagen duidelijk gerijpt in de eischaal. Ze wachten geduldig op de bodem, in oude resten van uitwerpselen, op vliegen en regenwormen en op de huid van de hond.

Ze zijn niet alleen gevaarlijk voor honden, maar ook voor mensen. In West-Berlijn werd bij een bodemonderzoek van kinderspeelplaatsen vastgesteld dan 10% besmet was met hondenspoeiwormeneieren. En welk klein kind wast zijn handen na het strelen van zijn lieveling? Hoewel de larven bij mensen geen volwassen spoelworm vormen, kunnen ze er toch een onvolledige ontwikkeling doormaken. De larve wandelt via de maag naar darm en lever, komt in de bloedbaan en zo in de longen, via de bloedbaan naar de hersenen, hart, ruggemerg of de ogen, waar ze zich inkapselt. Ze kan o.a. gezichtszwakte, scheelheid en soms ook blindheid veroorzaken.

De spoelwormlarve ontwikkelt zich normaal verder in de muis of het varken. Honden infecteren zich door opeten van de ingekapselde larve in muizen of varkensvlees. Toch hebben we de voornaamste infectieoorzaak bij de hond niet vernoemd: hoe worden ongeboren pups in het moederlichaam besmet?; hoe worden nieuwgeborenen door de moedermelk besmet? Teven kunnen sinds jaren wormvrij zijn, geen wormeieren uitscheiden, zoals mestonderzoek aantoont. Hoe is dit dan mogelijk?

Om te begrijpen hoe het dan mogelijk is dat pups wormen hebben, zullen we eerst de ontwikkeling verduidelijken van de spoelworm in de hond.

1. Ontwikkeling bij welpen

Door de inwerking van de lichaamstemperatuur en de maagzuren op de wand van het wormei komt de larve vrij uit het ei, boort zich in de darmwand en geraakt via de bloedbaan via de lever en het hart in de longen. Longweefsel wordt doorboord en beschadigd, de larven worden opgehoest via de luchtpijp en doorgeslikt naar de darm. In de darm gebeurt de laatste vervelling van de larve en ontstaan geslachtsrijpe eiermiljonairs, die de darm kunnen verstoppen of doorboren, wat dodelijke gevolgen kan hebben.

2. Ontwikkeling bij de hond vanaf de zevende levensweek

De ontwikkeling bij de volwassen hond is onvolledig, zoals bij de mens, de muis en het varken reeds werd beschreven. De larven doorboren de longen niet, maar zwermen uit via de bloedbaan naar alle mogelijke organen, veroorzaken daar kleine letsels of worden ingekapseld. Deze ingekapselde larven kunnen jarenlang in ruststadium blijven. Zij worden onder invloed van hormonen geaktiveerd tijdens de loopsheid en de dracht. Ze kunnen naar de darm van de teef gaan of naar de baarmoeder en daar de ongeboren welpen infekteren.

Bijna elke hond herbergt spoelwormen bij zijn geboorte. Een tot twee weken na de geboorte kunnen het reeds volwassen wormen zijn. Een éénmalig geïnfekteerde teef kan - zonder opnieuw besmet te worden - in eik nest besmette welpen ter wereld brengen en zelfs verder besmetten via de moedermelk. Deze dikwijls dodelijke ziekte uit zich bij welpen in ontwikkelingsstoornissen, bloedarmoede, hoesten, neusuitvloei, opgezette buik, huilen, braken en vooral diarrhee.

Behandeling

De behandeling bestaat uit hygiënische maatregelen, ontworming en kontrole van het nest. Hygiëne betekent regelmatig de mest verwijderen, de slaapplaatsen ontsmetten, alsook de drink- en eetbakken. Wormeieren vernietigen kan door hitte bij 70°C gedurende 10 minuten. In groter kennels gebruikt men drukspuiten voor de reiniging en ontsmetting, maar een goede werking wordt pas bereikt als het heet water 90°C is en minstens één minuut op dezelfde oppervlakte wordt gebruikt.

Een scheikundige reiniging is mogelijk met bepaalde specifieke zwavelkoolstoffen die fenolen of kresolen bevatten. Slachtafvallen zouden als voeder moeten vermeden worden, zeker rauw varkensvlees (ook nog om andere redenen). Ter ontworming hebben dierenartsen vele goede produkten. Teven ontwormt men het best vóór de dekking, tien dagen vóór en na het werpen, want onder hormonale invloed kunnen geslachtsrijpe wormen zich in de darmen ontwikkelen.

De eerste ontworming van welpen kan het beste op veertien dagen gebeuren en daarna elke week herhaald worden tot drie weken na het verwijderen van de moeder. In aansluiting met de eerste inenting kan dan nog best een mestonderzoek op wormen gebeuren.

Dr. Felix Benari, Dierenarts kleine huisdieren.