Home - Kynologie - De duitse herdershond - Ooraandoeningen
Opbouw van het oor
Het oor is opgebouwd uit drie gedeelten:
- Het uitwendige gedeelte beslaat uit de oorschelp en de gehoorgang. Het meest uitwendige gedeelte van de gehoorgang loopt verticaal, het inwendige gedeelte van de gehoorgang loopt horizontaal,
- Het middengedeelte is opgebouwd uit het trommelvlies, een holle ruimte en het gehoorkanaal welke in verbinding staat met neus en keel.
- Het binnenste gedeelte bestaat uit gehoor en evenwichtsorganen welke in de schedel liggen.
Oorontsteking
Wij kennen een uitwendige oorontsteking, een middenoorontsteking en een binnenoorontsteking afhankelijk van Welk gedeelte van het oor ontstoken is. Hoewel dit onderscheid in werkelijkheid niet zo streng gemaakt kon worden, zal in deze indeling vanwege de duidelijkheid in de rest van dit verhaal aanhouden.
Uitwendige oorontsteking
Voorkomen
De uitwendige oorontsteking komt het meest voor bij hond en kat. Bij honden komt deze aandoening het meest voor bij enerzijds Poedels en Terriers vanwege de sterke haargroei in de gehoorgang en anderzijds bij honden met hangende oren zoals Spaniels.
Oorzaken
De oorzaken van deze ooraandoeningen zijn vele en omvatten alles wat irritatie verwekt aan de gehoorgang zoals allergieën, sterke oorsmeervorming, bacteriële infecties, schimmelinfecties, parasieten zoals teken of mijten, verwondingen, vreemde lichamen zoals korenaren, slechte oordrainage en zelfs infecties uit andere gedeelten van het lichaam via de bloedsomloop in het oor gebracht.
Verschijnselen
De uitwendige oorontsteking kan acuut of chronisch zijn. De binnenzijde van het oor welke normaal droog en lichtrose van kleur is zal een nat, gezwollen en rood aspect vertonen. Korsten en bruinachtige of pusachtige inhoud, meestal gepaard met stank, kunnen waargenomen worden. Afhankelijk van de tijdsduur van de ontsteking kan het oor verdikt en verhard zijn en in zeer chronische gevallen, kunnen vleeswoekeringen optreden. Als de uitwendige oorontsteking veroorzaakt wordt door oormijten ziet men een zwart/bruin oorsmeer in de gehoorgang. Als u wat van dit bruin/ zwart materiaal bekijkt onder een sterke loupe kunt u de mijten zien als kleine witte beweeglijke spikkeltjes in dit oorsmeer. Andere parasieten zoals teken kunnen met het blote oog gezien worden. Ontsteking van het uitwendige oor is pijnlijk en jeukt. De hond en kat zullen net zolang het oor krabben en met de kop schudden tot deze er ruw en bloederig uitziet.
Diagnose
In veel gevallen van uitwendige oorontsteking is de oorzaak van de aandoening vrij eenvoudig op te sporen. Voor een uitgebreider onderzoek wordt gebruik gemaakt van een Otoscoop (een instrument om oren te onderzoeken). In die gevallen waar de hond of kat zich sterk verzet zal een kalmerend middel toegediend moeten worden. ]n sommige gevallen zal met behulp van een microscoop onderzocht moeten worden of er sprake is van een schimmelinfectie of een mijtaandoening. Bij hardnekkige bacteriele infecties zal er een oorsmeeruitstrijkje opgestuurd moeten worden naar een laboratorium om na te gaan welke bacterie de ontsteking veroorzaakt en welk geneesmiddel toegediend moet worden.
Behandeling
Het oor zal grondig schoongemaakt moeten worden waarna geneesmiddelen in de vorm van zalf of vloeistof goed in het oor gemasseerd moet worden. In ernstige gevallen kan het nodig zijn antibiotica toe te dienen via de mond of per injectie. Als het dier heftig krabt aan het oor is het verstandig een kraag om de nek te bevestigen zodat het dier het oor niet verder kan verwonden. In sommige gevallen waarbij het oorsmeer diep in het oor als een prop aanwezig is, zal het oor één of meerdere malen gespoeld moeten worden. Daar deze behandeling vrij pijnlijk voor het dier is zal het onder een lichte narcose gebracht moeten worden. Het laatste is belangrijk om door onverwachte bewegingen een beschadiging van het trommelvlies te voorkomen.
Operatie
In gevallen bij honden waarin geen genezing optreedt of waarbij de gehoorgang vernauwd is door vleeswoekeringen kan een operatie noodzakelijk zijn. Hierbij wordt het verticale gedeelte van de gehoorgang verwijderd. Alleen in zeer ernstige gevallen wordt overgegaan tot deze operatie, maar de resultaten zijn over het algemeen zeer goed.
Preventie
Regelmatig moeten de oren gereinigd worden. Gebruik daarvoor een propje watten welke u om uw vinger windt. Is het vuil moeilijk te verwijderen, dompel dan het watje in wat olie (malfs-, soja- of zonnebloemolie) en week daar het vuil mee los. Indien het vuil wat dieper zit gebruik dan een in water of olie gedrenkt oorstaafje maar pas op dat u het vuil niet verder de gehooringang in duwt. Als u het staafje verticaal bij het staande dier in het oor heen en weer beweegt, behoeft u niet bang te zijn dat u het trommelvlies zult beschadigen. Als uw hond een sterke haargroei vertoont in zijn oor, zoals Poedels en Terriers, zult u om de paar weken het haar moeten verwijderen. Het beste doet u dit door het haar tussen duim en wijsvinger te klemmen en met een snelle ruk dit uit te trekken. Als u dit regelmatig doet zal uw hond hier snel aan wennen. Bedenk echter wel dat vooral oren van bovengenoemde rassen bij niet regelmatige verzorging een ideaal milieu gaan vormen voor het ontstaan van oorinfecties. Als u de hond in bad stopt is het te adviseren wat watten in de oren te doen om te voorkomen dat het water in het oor loopt.
Middenoorontsteking
Deze vorm van oorontsteking komt niet zo vaak voor als uitwendige oorontsteking. Meestal is deze vorm van oorontsteking een gevolg van een niet adequate behandeling van de uitwendige oorontsteking. Andere mogelijkheden voor het ontstaan van deze ontstekingen zijn een infectie via het gehoorkanaal afkomstig van neus of keel of een infectie meegevoerd via de bloedsomloop. De behandeling is dezelfde als die bij de uitwendige oorontstekingen.
Binnenoorontsteking
Deze vorm van oorontsteking is een zeer ernstige zaak, vaak het gevolg van verwaarloosde uitwendige enlof middenoorontstekingen. Hierbij zijn de gehoor- en evenwichtsorganen betrokken. De verschijnselen van deze aandoening lijken veel op hersenaandoeningen, met verschijnselen als evenwichtsstoornissen, schuin houden van het hoofd, in cirkels rondlopen en abnormale bewegingen. Doordat dezelfde verschijnselen optreden bij o.a. hersenvliesontsteking, is het soms moeilijk een juiste diagnose te stellen, te meer daar bij deze aandoening vaak het uitwendige en middengedeelte van het oor niet aangetast zijn. Snel medisch ingrijpen is van levensbelang, echter niet in alle gevallen is genezing mogelijk.
Bloeduitstorting in het oor
Als er een bloeduitstorting optreedt onder de huid van de oorschelp tengevolge van een ongeluk of vanwege zichzelf aangebrachte verwondingen (krabben) dan verzamelt het bloed zich in dit gebied. Dit wordt een haemotoom genoemd en komt voor bij zowel hond als kat. Door punctie en kopverband zijn meerdere van deze bloeduitstortingen te genezen, echter in veel gevallen zal een kleine operatie nodig zijn. Het oor wordt gedraineerd en er worden hechtingen aangebracht. Hoewel een haematoom zonder chirurgische behandeling ook zal genezen, zal dit resulteren in een klein verdikt en misvormd oor, ook wel schrompeloor genoemd.
Doofheid
Doofheid is een zelden voorkomende aandoening bij honden en is tevens moeilijk te diagnostiseren daar honden bij uitstek door hun andere goed ontwikkelde zintuigen doofheid kunnen maskeren. Doofheid kan tijdelijk zijn als gevolg van een ontsteking of langdurig tengevolge van ouderdom of een geboortemisvorming. De eigenaar zal meestal een verandering in het gedrag van de hond waarnemen. Bij sommige witharige rassen zoals Buil Terriers berust doofheid op een erfelijke aanleg.
Drs. J. G. Feddes, dierenarts.