Rob's web

Denkt een hond?

Home - Kynologie - De duitse herdershond - Denkt een hond?


De vraag of een hond in staat is te denken wordt dikwijls opgeworpen, het lijkt evenwel niet mogelijk hierop een definitief antwoord te geven. Duizenden hondenbezitters zijn er van overtuigd, dat hun honden werkelijk denken en ten bewijze hiervan halen zij talloze voorbeelden aan, waar uit de gedragingen van de dieren moet blijken, dat de door hen verrichte handelingen wijzen op een zeker overleg.

Anderen daarentegen zijn er juist even sterk van overtuigd, dat al deze handelingen slechts het gevolg waren van overgeerfde instincten, ten bewijze waarvan zij het opmerkelijke gedrag van sommige vogelsoorten naar voren brengen, handelwijzen, die evenzeer op overleg duiden als die van honden. En toch heeft nog niemand betoogd, dat vogels zouden denken.

Zintuigen

Zelfs de mannen der wetenschap zijn niet eenparig van oordeel, of de honden denken of niet. Sommige honden bezitten een hoge graad van intelligentie en grote aanleg tot dressuur, d.w.z. zij zijn ontvankelijk voor opdrachten, die hen door de mens worden gegeven. Hiernaast bezitten zij sterk ontwikkelde gespecialiseerde instincten en zulke scherpe zintuigen, dat de in dit opzicht minder begaafde mens deze laatste nauwelijks naar waarde kan schatten.

Deze hypergevoeligheid van de hond verklaart ongewijfeld veel van datgene, wat ons in zijn gedrag raadselachtig moet voorkomen, als wij het denken geheel uitschakelen. En toch kan niets van dit alles, geheel dan wel gedeeltelijk, de handelwijze van sommige honden verklaren, evenmin als hun aanleg tot imiteren welke laatste soms eveneens als reden wordt opgegeven, hoewel deze eigenschap op zich zelf beschouwd als bewijs voor een zeker denkvermogen kan gelden.

Wijlen prof. J. Arthur Thomson, die de studie van de gedragingen der dieren tot zijn levenswerk maakte, verklaarde dat sommige honden "enig oordeel" in hun handelingen toonden en deze verklaring behelst in feite het bezit van een zeker overleg, al is het dan in geringe mate. Naast deze kwestie van denken heeft de mentaliteit van de hond nog vele andere interessante verschijnselen.

Natuurlijke intelligentie, de graad van gevoeligheid voor het ontvangen van indrukken van buitenaf varieert bij de hond evenzeer als bij de mens. Er zijn suffe en domme naast vlugge en opmerkzame dieren, juist zoals dit bij de mens het geval is.

Trainen

Het geheugen heeft een belangrijk aandeel in de intelligentie van een hond. In het trainen van een jonge hond is een der belangrijkste dingen het vormen of bevorderen van het samenvatten van gedachten in zijn geest. Wanneer de jonge hond iets goed doet, tot tevredenheid van zijn meester, dan wordt hij geprezen en aangehaald, zodat dit gedrag aangename herinneringen bij hem achterlaat. Verkeerd handelen daarentegen veroorzaakt straf en onaangename herinneringen.

Als een pup vlug van begrip is, dan zal hij de op hem gemaakte indruk van zijn gedrag en de consequenties hiervan onthouden. Een kind dat zich ernstig gebrand heeft is bang voor vuur en een hond die een wegongeval heeft meegemaakt verkrijgt hierdoor gewoonlijk een bijzondere wegroutine, indien hij zich het ongeval slechts levendig genoeg herinnert.

Herkenning

Een goed getrainde herdershonde, geleidehond, politiehond of jachthond, begrijpt een verbazend groot aantal bevelen en tekens. Enkele hiervan worden slechts bij uitzondering gebruikt; toch herinnert de hond zich onmiddellijk de betekenis hiervan en reageert op overeenkomstige wijze. Nog merkwaardiger voorbeelden van een goed geheugen zijn de vaak vermelde herkenningen van personen door honden welke zij sedert jaren niet meer hadden ontmoet of het herkennen van een plaats die de hond als pup kende.

Gewoonlijk herkent de hond plaatsen en personen onder deze omstandigheden door de reukzin, evenwel zijn de hersenen tevens aktief; de prikkel wordt van de neus naar de hersens overgebracht er heeft een gedachtenassociatie plaats, het geheugen werkt en zodoende wordt de identiteit van een persoon of een plaats vastgesteld.

Bij de terecht zo hoog geprezen trouw van onze honden speelt de neus dan ook een belangrijke rol.

Neus

Een zuigeling brengt alle voorwerpen naar de mond en bij verdere ontwikkeling beziet en betast hij ze en leert ze daardoor kennen.

De hond besnuffelt alles, begrijpt en onderscheidt alles door zijn neus en zijn buitengewoon reukvermogen doet hem in veel gevallen beter dienst dan het oog van de mens. Honden met een goede neus en die weten te gebruiken, tonen dan ook geen spoor van angst als zij de baas of vrouw tijdens een wandeling kwijt geraakt zijn.

In tegenstelling met de mens, die alles met oog, oor en door betasting onderzoekt, doet de hond bijna alles met de neus.

Wij mensen zien alleen de hond, weten dat hij trouw en aanhankelijk is, slim en bruikbaar, en daarom wordt wel eens beweerd dat honden ons beter kennen en begrijpen dan wij hen.

Het spraakvermogen is bij onze honden gelukkig nog niet zo ver ontwikkeld, dat zij hun werkelijke gedachten kunnen verbergen. Met intrigeren, veinzen, roddelen etc., houdt hij zich dan ook niet op. Dat zijn alle mooie (?) zuiver menselijke eigenschappen. Nijd, afgunst, wantrouwen en vechtlust heeft hi met de mensen gemeen. Overigens heeft de hond zich geheel en al onderworpen aan de mens en hij is geen persoonlijkheid gebleven, zoals bijv. de kat. Dit proces heeft zich natuurlijk in een zeer lang tijdsverloop voltrokken; enkele duizenden jaren zijn er overheen gegaan en voor onze tegenwoordige viervoeters is de mens alles.

Het doet er eigenlijk dan ook weinig toe, hoe wij de hond zien en hoofdzaak is meer, hoe hij ons ziet en hoe wij hem behandelen.

Vrij naar artikelen uit: "The tailwagger" en "Die Pressestelle des D. K. H."