Home - Kynologie - De duitse herdershond - Tekebeet
De laparoscopische sterilisatie van de teef
In onderstaand artikel wordt een toeIichting gegeven op de sterilisatie middels laparoscopie, zoals deze sedert anderhalf jaar bij ons in de praktijk wordt toegepast.
Principe van laparoscopie
Laparoscopie betekent vrij vertaald "kijken in de buik". Dit kijken gebeurt met behulp van een lang optiek die in de buik wordt gebracht door een holle buis. Het camerabeeld is waar te nemen op een televisiescherm. Aangezien er slechts kleine toegangspoorten nodig zijn, wordt deze techniek ook wel Minimaal Invasieve Chirurgie genoemd. Dit in tegenstelling tot de bekende manier van steriliseren door middel van laparo-tomie, hetgeen letterlijk betekent het snijden in de buik.
Benodigdheden voor laparoscopie
Voor laparoscopie is nogal wat apparatuur benodigd, te weten:
- een gasinsufflator; dit apparaat staat aangesloten op een gasfles met steriel CO2. Om werkruimte te krijgen wordt de buik eerst licht opgeblazen met dit gas om vervolgens door de insufflator op een continue gelijke spanning te worden gehouden (6-8 mm Hg).
- een camera; dit is het apparaat wat voor de eigenlijke beeldvorming zorgt. Enerzijds is het op de optiek en anderzijds op het beeldscherm aangesloten.
- optiek; dit is de starre kijkbuis die in de buik wordt gebracht en via de aansluiting op de camera zorgt voor het beeld op het scherm.
- beeldscherm; hierop worden de beelden vanuit de buik zichtbaar.
- lichtbron; aangezien het binnen de buik te donker is om iets te zien, wordt een koudlichtbron aangesloten op de optiek, waardoor de buikinhoud verlicht wordt.
- coagulatieapparaat; dit apparaat wordt aangesloten op de achterzijde van de werkinstrumenten en geeft deze daardoor de mogelijkheid binnen in de buik met behulp van een laagspanningsstroompje allerhande weefsel door te snijden en bloedvaten te doen stollen.
- videoapparaat; voor het vastleggen van de operatiebeelden.
Werkinstrumenten
- Verescanule; een beschermde naald die als eerste in de buik wordt gebracht om de buik met gas te vullen.
- Huls + trokar; een holle buis die, nadat de buik iets op spanning is gekomen, door de buik- en spierwand wordt gebracht. In de huls zit een klepmechanisme wat er voor zorgt dat de gasspanning niet verstoord wordt tijdens de operatie. Deze hulzen komen in verschillende diameters, afhankelijk van de afmetingen van de instrumenten die er doorheen moeten. Bovendien zijn er verloopstukken waardoor een huls met grote diameter ook geschikt is voor instrumenten met een kleinere diameter.
- Werkinstrumenten; een veelvoud van instrumenten bestaan er voor het werken in de buik, naast schaartjes zijn er cliptangen, spreidtangen, paktangen etc. De diameters van deze instrumenten zijn meestal 5 of 10 mm.
De eigenlijke sterilisatie
Het beste sterilisatietijdstip is twee maanden na de laatste uitvloeiing. Zodra de nuchter teef 's ochtends wordt gebracht op de praktijk, wordt zij gewogen, aan de hand waarvan zij een sedatieprik krijgt. Nadat zij in aanwezigheid van de eigenaar in slaap is gedommeld, wordt de hond opgenomen en op de operatietafel gelegd.
Een tweede prik in de vene zorgt er voor dat de hond kan worden geIntubeerd, waarna de gasanaesthesie en ademhalings- en hartbewaking kan worden aangesloten. Zodra de hond goed onder anaesthesie is, wordt zij op de plaatsen van de drie snedes geschoren en gedesinfecteerd en tenslotte afgedekt met steriele doeken.
Allereerst wordt de verescanule ingebracht waarop de gastoevoerslag wordt aangesloten. Nadat de buik op de gewenste spanning is gebracht met behulp van de insufflator, worden de drie inbrenghulzen in de buik geplaatst. Nu wordt door een huls de optiek met hieraan verbonden de camera en de lichtbron ingebracht om een snelle rondgang langs de verschillende organen te maken. Blijken deze in orde, dan wordt de tafel tweezijdig gekanteld en de baarmoeder opgezocht.
Blijkt de baarmoeder ontstoken of anderszins niet gezond, dan wordt deze alsnog op de traditionele manier verwijderd, daar het gevaar voor complicaties anders te groot is. Zodra de baarmoeder gevonden is, wordt een van beide hoornen vervolgd tot aan de eierstok. Deze is gelegen in een zakje met vaak veel vetopslag. Terwijl een paktangetje dit zakje vasthoudt, wordt deze met behulp van een schaartje opengeknipt zodat de eierstok vrijkomt. Deze vrijgekomen eierstok wordt dan met een schaartje vrij-geprepareerd en na coagulatie door de huls naar buiten getrokken. Nadat ook de andere eierstok is verwijderd, wordt gecontroleerd of er geen bloedverlies of nabloedingen zijn. Daarna worden de drie huidwondjes met een of twee hechtingen gesloten.
De hond blijft daarna nog vijf minuten op de operatietafel liggen, waarbij zij uitsluitend zuurstof krijgt toegediend, het zogenaamde uitwassen van de narcosegassen. Tenslotte wordt de teef naar de recovery gebracht om bij te komen.
Op het moment dat de eigenaar de hond komt ophalen, zal deze goed bij kennis zijn en lopend mee naar huis kunnen. De teef zal de eerste dag voornamelijk slapende doorbrengen en ook de tweede dag nog iets last hebben van de narcose. Op dag drie zal het dier echter de levendigheid van voor de operatie weer tonen.
Andere mogelijkheden van de laparoscopie
In principe staat de laparoscopie toe de meest ingewikkelde buikoperaties uit te voeren, zoals dit overigens ook gebeurt bij de mens. Aangezien in de diergeneeskunde de eigenaar uiteindelijk zelf opdraait voor de kosten, zijn veterinair gezien, de mogelijkheden beperkter. Zo zal een verwijdering van een tumoreus ontaarde nier technisch goed mogelijk zijn, maar practisch onbetaalbaar.
Er zijn gelukkig echter genoeg mogelijkheden om de laparoscoop te benutten binnen de kleine huisdierenpraktijk. Om enkele te noemen:
- het nemen van een darmbiopt, leverbiopt, nierbiopt etc.
- indien andere onderzoekmethoden niet de oorzaak van de buikklachten duidelijk maken, kan er met de scoop vaak duidelijkheid worden verschaft.
- sterilisatie van de reu door het doorknippen van de zaadleider (bijvoorbeeld in het geval van de pitbulls destijds).
- preventieve chirurgie, zoals het vastzetten van de maag aan de darmwand om een eventuele maagkanteling in de toekomst te voorkomen. - Te denken valt aan gepredisponeerde rassen die tegelijkertijd met de sterilisatie de maag laten fixeren. - Deze technieken zijn we momenteel aan het ontwikkelen.
- blaassteenverwijdering en verplaatsen van de blaas bij incontinentieproblemen. (AI enkele malen uitgevoerd).
- verwijderen van cryptorche testikels (binnenballen) welke immers vergrote kans op tumoreuze ontaarding hebben.
Zo zijn er nog talrijke indicaties te noemen en net als in de humane sector worden er dagelijks nieuwe ideeën opgedaan.
Voordelen van laparoscopie
- zeer kleine totale wondoppervlakte, ongeveer 2 1/2 cm.
- korte operatie- en daardoor ook anaesthesieduur.
- kleine infectiekans, daar slechts met steriele instrumenten de buik wordt ingegaan en niet met de handen.
- minimaal bloedverlies met bovendien vrijwel verwaarloosbare kans op nabloeding (dit wordt immers voor het verlaten van de buik gecontroleerd).
- doordat de buikorganen nauwelijks worden aangeraakt, zal het dier algemene functies als: plassen, ontlasting, eten en drinken snel weer hervatten.
- eenmaal in de bulk worden de andere orgaansystemen beoordeeld, waardoor eventuele afwijkingen direct worden gesignaleerd.
- door het verwijderen van de eierstokken worden de hormonen uitgeschakeld, waardoor de teef niet meer loops kan worden en bovendien geen baarmoederontsteking meer riskeert. Deze laatste is immers hormonaal bepaald.
Nadelen van laparoscopie
- indien de baarmoeder ontstoken is zal deze alsnog op de traditionele manier verwijderd dienen te worden, waarmee de beoogde voordelen uiteraard teniet worden gedaan.
- aangezien de wondjes alleen worden gesloten met een huidhechting, bestaat er de kans dat er kleine onderhuidse bloedingen ontstaan. Deze zijn echter minimaal en zijn binnen twee dagen verdwenen.
- bij het aanbrengen van de verescanule en de drie hulzen, bestaat de theoretische kans dat men buikorganen aanprikt. Gelukkig is de bulk licht opgeblazen met gas en zijn alle instrumenten hiertegen beschermd. Dit is derhalve dan ook nog niet voorgekomen in de praktijk (ongeveer 200 laparoscopische sterilisaties per jaar).
- de schaartjes die in de bulk de eierstokken verwijderen hebben de mogelijkheid om met behulp van zwakstroom eventuele kleine bloedvaatjes dicht te schroeien. Als dit niet zorgvuldig gebeurt, bestaat er de kans dat andere buikorganen worden geschroeid. Het is daarom zaak om tijdens gebruik van het coagulatieapparaat de te prepareren structuur duidelijk in beeld en op afstand van andere organen te houden. Problemen van deze aard zijn nog niet voorgekomen.
- gezien de kosten van de apparatuur en de noodzaak met twee dierenartsen te moeten opereren, is de prijs van de sterilisatie lets hoger dag in geval van een normale operatie namelijk ƒ 450,-.
Dierenkliniek 't Westland, Naaldwijk