Bewerking van plexiglas
Het inbouwen van zelfgebouwde schakelingen stuit nogal eens op problemen. Er zijn talloze kastjes in verschillende prijsklassen en modellen te koop, maar die bieden niet altijd de gewenste uitkomst. Wanneer voor b.v. een lange smalle schakeling een passende behuizing wordt gezocht kan met een zelfgebouwde kast van plexiglas een beter resultaat worden bereikt. Elektuur gebruikt al enige tijd tot volle tevredenheid plexiglazen behuizingen om haar ontwerpen op beurzen e.d. te tonen.
Plexiglas is te koop in vele kleuren en dikten, terwijl de prijs bijzonder schappelijk is. Voor het maken van een kastje is een plaatdikte van 3 mm meestal voldoende. Het kost per vierkante meter zo'n 60 gulden, zodat voor een tientje en een beetje moeite al een aardige behuizing kan worden gemaakt. Het plexiglas is meestal voorzien van een beschermende papierlaag waarop gemakkelijk de gaten, de zaagranden en de te buigen plaatsen kunnen worden aangetekend.
Dit papier kan het beste - om beschadiging van het oppervlak te voorkomen - zo laat mogelijk worden verwijderd.
Het boren
Het boren van plexiglas dient met de nodige voorzichtigheid te geschieden. De boor dient voldoende scherp te zijn. Er mag vooral niet te veel druk worden uitgeoefend om 'happen' van de boor te voorkomen en het toerental moet hoog zijn. Voor het boren van kleine gaatjes kunnen metaalboortjes worden gebruikt. Gaten met een wat grotere diameter kunnen het beste met een platte machine-houtboor gemaakt worden. Het gat wordt dan n.l. vanaf de buitenrand uitgesneden, hetgeen minder beschadiging van de randen ten gevolge heeft dan bij het boren met een dikke ronde boor (welke vanuit het midden het gat uitsnijdt) het geval zou zijn.
Het zagen
Plexiglas kan zowel met een cirkelzaag als met een figuur- of beugelzaag gezaagd worden. In alle gevallen dient de vertanding van het zaagblad fijn te zijn. Ook kunnen er stukjes uitgezaagd worden. Eerst wordt dan op de hoekpunten een gaatje geboord waarna met de figuurzaag het werk wordt afgemaakt. De zaag dient wel in een rustig tempo te worden gehanteerd, daar bij een te grote warmte-ontwikkeling de zaagsnede weer dichtsmelt.
Het buigen
Een prettige eigenschap van plexiglas is dat het bij een betrekkelijk lage temperatuur al vervormbaar wordt. Om het op de gewenste plaats te buigen behoeft het dus alleen maar plaatselijk verwarmd te worden. Dit kan gemakkelijk gebeuren door een grote stroom door een weerstandsdraad te laten vloeien.
In figuur 1a is een eenvoudige schakeling getekend waarmee dit wordt bereikt. Uitgaande van het feit dat het in de draad gestopte vermogen rond 80 W moet zijn, kan men iedere trafo van 80 VA met een sekundaire spanning van ten hoogste 24 volt toepassen. De lage spanning is noodzakelijk om het gevaar bij aanraking zo klein mogelijk te houden.
Figuur la. In dit schema is iedere trafo van tenminste 80 VA en met een sekundaire spanning van maximaal 24 volt toepasbaar. De draadlengte of de draadweerstand bij een bepaalde lengte wordt berekend zoals in de tekst beschreven.
Wanneer gebruik wordt gemaakt van weerstandsdraad met een weerstand van 2,5 ohm per meter, is voor iedere trafo m.b.v. de wet van Ohm eenvoudig de lengte van de draad te berekenen. B.v.: Een trafo heeft een sekundaire spanning van 15 V. Het vermogen moet 80 VA (ongeveer 80 W) bedragen zodat de draadweerstand moet zijn:
De draadlengte moet dan 
cm zijn. De stroom die door de draad loopt is dan 
. Op dezelfde manier kan men voor iedere trafo de benodigde draadlengte bf de benodigde weerstand per meter berekenen. Hierbij dient bedacht te worden dat bij een grote weerstandswaarde per meter de doorsnede van de draad klein is, zodat de temperatuur te hoog kan worden waardoor de draad smelt. In de meeste gevallen is het daarom beter tweemaal de halve draadlengte naast elkaar te leggen, zodat de temperatuur van de draad lager wordt.
De bezitters van een regeltrafo kunnen uiteraard de primaire spanning van de trafo verlagen zoals in figuur 1b is aangegeven of de weerstandsdraad direkt op de regeltrafo aansluiten. Deze dient dan wel de grote stroom te kunnen leveren (figuur 1c).
Figuur 1b. De primaire (en dus ook de sekundaire) spanning van de trafo wordt aangepast op de vereiste draadweerstand en de benodigde draadlengte.
Figuur 1c. Ook kan een regeltrafo met gescheiden wikkelingen gebruikt worden, waarbij de sekundaire spanning geregeld kan worden.
In figuur 2 is de opstelling van de draad getekend. Beide uiteinden worden voorzien van een kroonsteentje. Een kroonsteentje wordt aan de tafelrand vastgemaakt. Van het andere kroonsteentje wordt de plastic isolatie verwijderd. Tevens wordt er een veertje (b.v. een balpenveertje) aan bevestigd. Vervolgens wordt het veertje uitgerekt en ook aan de tafelrand vastgeschroefd. Als de draad nu bij het warm worden uitzet, zal het veertje de draad toch gespannen houden.
Figuur 2. De draad wordt tussen twee kroonsteentjes gespannen op enkele millimeters van de tafelrand.
Met potlood kan op de zijkanten van het plexiglas de plaats van de vouw worden aangetekend. Na het verwijderen van het papier wordt het plexiglas op de tafel gelegd. De lijn waarlangs het plexiglas moet worden gebogen wordt boven de weerstandsdraad gehouden. Na het inschakelen van de stroom zal de draad warm worden en het plexiglas verwarmen zodat het vervormbaar wordt. Door met de ene hand of een zwaar voorwerp de plaat op de tafel te houden en met de andere hand tegen het te buigen stuk te duwen kan men voelen hoeveel weerstand er geboden wordt. Het beste kan gewacht worden met buigen totdat nauwelijks nog weerstand wordt ondervonden, want het forceren van het plexiglas terwijl nog niet de vereiste temperatuur is bereikt, geeft minder mooie resultaten.
Met een lichte druk kan de buiging worden ingezet. Het omhoogkomende gedeelte kan het best iets te ver worden doorgebogen, daar dit bij het afkoelen nog iets terug veert.
Na enig oefenen met afvalstukjes kunnen op deze manier bijzonder goed ogende kastjes worden gemaakt. De plaats waar de beide uiteinden van het plexiglas samen komen kan het beste aan de onderkant worden gehouden. Door de uiteinden tegen elkaar te lijmen blijft slechts een dunne naad zichtbaar. De zijkanten kunnen verzonken in het kastje worden aangebracht.
Afwerking
Er zijn natuurlijk legio mogelijkheden om eventuele teksten op het kastje aan te brengen, maar met de bekende wrijfletters kan al een heel aardig resultaat bereikt worden. De aangebrachte letters kan men ter bescherming met plastic spray bespuiten. Met deze spray dient wel zuinig te worden omgesprongen, zulks om te voorkomen dat de letters in allerlei ongewenste richtingen afdrijven of oplossen.
Foto 1. Een voorbeeld van een geboord, gezaagd en gebogen kastje. Opschriften zijn nog niet aangebracht. De losse zijkanten kunnen naderhand worden vastgelijmd of met stukjes profiel of blokjes plexiglas worden bevestigd. De 'moeilijke' vierkante gaten zijn voor het buigen uitgezaagd.