4,4 MHz kristalfilter
Bij het bouwen van een kommunikatie-ontvanger of bijvoorbeeld een Citizens-Band-ontvanger, vormt het verkrijgen van de benodigde selektiviteit een van de grootste problemen. Denkt men hierbij aan een kanaalafstand van 9 à 10 kHz (bij AM-omroep en CB in gebruik), dan hebben wij een uitstekend filter. Het aardige van dit filter is dat het is gekonstrueerd met vrij goedkope kristallen. Deze zg. PAL-kristallen zitten namelijk in elke (PAL-)kleurenTV en worden in de handel veelvuldig aangeboden tegen zeer schappelijke prijzen. Het enige dat men aan het filter als een nadeel zou kunnen zien is dat men bij het ontvanger-ontwerp voor wat betreft de middenfrekwentie nu gebonden is aan de ietwat exotisch aandoende kristalfrekwentie van 4,433618 MHz. Heel vaak is dit echter een uitstekend bruikbare middenfrekwentie.
In het schema zien we dat het gaat om een zogeheten "ladderfilter", met in totaal 5 kristallen. Normaal gesproken levert zo'n konfiguratie een laagdoorlaatfilter op, dus met een asymmetrische doorlaatkarakteristiek. De foto laat echter zien dat hier door enkele foefjes in de dimensionering een fraaie symmetrische doorlaat is bereikt. De 6 dB bandbreedte bedraagt 5,2 kHz en de 60 dB-punten liggen bij 12,4 kHz.
Fig. 1. Schema.
Van de hele "vracht" spoelen die het ontwerp telt, hoeft uitsluitend L1 met de hand gewikkeld te worden. Deze bestaat uit 15 windingen 0,4 mm CuL draad, bifilair gewikkeld op een T50-2 ringkern van Amidon. De tijd die uitgespaard wordt doordat men L2 ... L9 niet zelf hoeft te maken maar kompleet kan kopen, kan men besteden aan een zorgvuldige opbouw van het filter. Dat loont bij HF-schakelingen altijd zeer de moeite. In dit geval is het bijvoorbeeld van groot belang om de verschillende filtersekties netjes met behulp van metalen schotjes van elkaar te scheiden. Wat men verder vooral niet moet vergeten is om alle huisjes van de kristallen met massa te verbinden.
Fig. 2. Doorlaatkarakteristiek.