Stereo MD-voorversterker
Jaren geleden alweer, hadden we in Elektuur de eerste "geïntegreerde" stereo MO-voorversterker. Die was opgebouwd met een van de eerste dubbele low-noise opamps, de 739. Ondertussen is het IC-repertoire van veel fabrikanten dusdanig uitgebreid dat er nu een ruime keus is aan dubbele opamps die voor dit doel geschikt zijn. Daaronder zijn er een aantal met zeer goede eigenschappen, waarbij de inmiddels zo'n 7 jaar oude 739 logischerwijs een stuk achterblijft. Het wordt zo langzamerhand dus tijd voor een nieuwe IC-MD-voorversterker. Daarvoor hebben wij ons oog laten vallen op de LM387 van National. Een goed verkrijgbaar klein 8-pens IC'tje, dat niettemin twee zeer ruisarme opamps herbergt. Hoe simpel het is om daarmee een kwaliteits MD-voorversterker te maken, toont het schema.
Fig. 1. Schema.
De ingangsimpedantie ligt op de standaardwaarde van 47 kΩ en wordt vrijwel uitsluitend bepaald door de waarde van R1. Voor pick-up elementen die voor een rechte weergave-karakteristiek een afwijkende afsluitimpedantie wensen, kan R1 (metaalfilm) zonder meer worden aangepast; in het gangbare gebied, zo tussen 22 k en 100 k, vormt dit geen enkel probleem. Dat geldt trouwens eveneens voor de afsluitkapaciteit van het pick-up element. Met een waarde van 100 p voor C5 hebben we ook hier gegokt op het gemiddelde, terwijl sommige elementen (waaronder Ortofon) graag een wat grotere kapaciteit zien.
Door parallel- en serieschakeling (resp. C3/C4 en C6/C7) van komponenten is getracht het frekwentiekompenserende tegenkoppelnetwerk, dat zich tussen de uitgang en de inverterende ingang bevindt, zo nauwkeurig mogelijk te dimensioneren. Gebruikt men hiervoor komponenten met geringe tolerantie, dan wordt de RIAA-kurve welhaast ideaal (binnen 1 dB) benaderd.
De versterking is vastgelegd op 100 maal (40 dB); de uitgangsspanning is daarmee ruim voldoende om elke voor/regelversterker volledig uit te sturen. De ingangsimpedantie van de erachter geschakelde regelversterker dient tenminste 100 k te zijn. Is die impedantie belangrijk lager (wat zelden voorkomt) dan zal C9 in waarde moeten worden verhoogd om geen verlies van lage tonen te krijgen. De maximale signaal/ruis-verhouding is mede afhankelijk van de kwaliteit van de gebruikte komponenten, maar behoort bij 10 mV ingangsspanning in ieder geval beter dan 80 dB te zijn. Als we met uitzondering van de ontkoppelkomponenten C8, C10 en R7 en van het IC, alles wat het schema toont verdubbelen, dan krijgen we wat er op de print zit: een stereo MD-voorversterker. Door het prettig kleine IC'tje en de staande opstelling van de komponenten, kon het een zeer kompakt printje worden, waarvoor in elke willekeurige voor/ regel-versterker welhaast zeker een plaatsje kan worden ingeruimd.
Fig. 2. Printlayout.
| R1 | 47 k (metaalfilm) |
| R2,R6 | 100 k |
| R3 | 1 k |
| R4 | 10 k |
| R5 | 1 M |
| R7 | 1 Ω |
| Cl | 1 µ/6V |
| C2 | 10 µ/6 V |
| C3 | 2n7 |
| C4 | 470 p |
| C5 | 100p |
| C6,C7 | 1n5 |
| C8,C9 | 100 n |
| C10 | 0,47 µ/35 V tantaal |
| IC1 | LM387 |
alles 2×, m.u.v. IC1, R7, C8 en C10.