Rob's web

Digitale 555

Fig 1

Het heeft een tijd geduurd, maar het moest er eens van komen: de "digitale" uitvoering van de bekende 555 timer, de 74HC(T)5555. We kennen de 555 allemaal als astabiele multivibrator (wekt voortdurend pulsen op) of als monostabiele multivibrator (wekt na een trigger-konditie steeds een puls op). De timing bij de gewone 555 wordt bepaald door een RC-kombinatie. Kristalsturing is hierbij niet mogelijk en bij langere RC-tijden werkt een en ander niet meer nauwkeurig.

De nieuwe versie (met vier vijven in het typenummer) is in principe alleen een monostabiele multivibrator. Bij gebruik als AMV moeten er wat extra komponenten worden toegevoegd (een RC-netwerk tussen Q en B). Voor het realiseren van de timing heeft de 5555 een aparte oscillator en programmeerbare deler aan boord. Voor nauwkeurige tijden kan een kristal-oscillator worden toegepast, voor langere tijden wordt de deler gebruikt.

De uitgebreide mogelijkheden maakten het noodzakelijk een groter huisje te kiezen. In plaats van een 8-pens behuizing voor de 555 heeft de 5555 een huisje met 16 pennen. Er zijn twee trigger-ingangen: A voor positieve flanken en B voor negatieve. liet is ook toegestaan beide ingangen met elkaar te verbinden; de monotijd start dan op iedere flank van het ingangssignaal! Wordt een van deze twee ingangen geaktiveerd, dan wordt uitgang Q hoog. Ook een komplementaire uitgang (Q) is beschikbaar. De monotijd wordt bepaald door de oscillator en de ingestelde deelfaktor.

Er zijn nog enkele nieuwe aansluitingen: MR (pen 15) is de Master Reset die het IC in de begintoestand brengt, ongeacht waar het toevallig net mee bezig was. RETRIGGERABLE (pen 6) bepaalt of het IC reageert op trigger-pulsen terwijl de monotijd nog niet is afgelopen. Bij een "1" op deze ingang start de monotijd bij iedere ingangspuls opnieuw. OSCILLATOR CONTROL (pen 14) kan de interne oscillator stoppen. Door bijvoorbeeld OSC CON met Q te verbinden daalt de opgenomen stroom in de rusttoestand. Het heeft echter wel tot gevolg dat de eerste periode van het oscillator-signaal na de start iets langer is. De pennen 1, 2 en 3 worden voor de oscillator gebruikt. De pennen 10...13 bepalen de deelfaktor van de deler (zie tabel).

Tabel
select-ingangendeeltal
S3S2S1S0binairdecimaal
LLLL212
LLLH224
LLHL238
LLHH2416
LHLL2532
LHLH2664
LHHL27128
LHHH28256
HLLL217131.072
HLLH218262.144
HLHL219524.288
HLHH2201.048.576
HHLL2212.097.152
HHLH2224.194.304
HHHL2238.388.608
HHHH22416.777.216

Als toepassing hebben we een timertje gemaakt dat aangeeft wanneer uw NiCd-cellen 14 uur aan de lader hebben gehangen. De LED gaat dan uit (of juist aan, wanneer u uitgang Q neemt). Met P1 wordt de oscillator ingesteld op 333 Hz (P1 ≈ 1,84 k). De grootste deelfaktor wordt gekozen (alle schakelaars open of gewoon weglaten). 14 uur na het indrukken van de starttoets gaat de LED dan uit. De voedingsspanning die u mag gebruiken hangt af van het toegepaste IC-type. De HCT-versie (met de T van TTL) moet met 4,5.. ..5,5 V worden gevoed. De HC-versie is minder eenzijdig en mag met 2...6 V worden gevoed. Het stroomverbruik van het IC bedraagt ongeveer 0,5 mA.