Spraakfilter
Bij communicatie-ontvangers en microfoonversterkers voor zendapparatuur is vaak behoefte aan een smal laagfrequent bandfilter dat uitsluitend het spraakgebied doorlaat. Dit gebied wordt meestal gedefinieerd als het deel van de audioband tussen ongeveer 300 Hz en 3300 Hz.
Om een dergelijk filter te realiseren, zijn hier op bovengenoemde kantelpunten twee vijfde-orde Butterworth-filters berekend en in serie geschakeld. Het resultaat is een bandfilter voor de gewenste doorlaatband met flanksteilheden van 100 dB/decade.
De eerste opamp (IC1) werkt als buffer. De schakeling kan worden gevoed met een asymmetrische voedingsspanning tussen 5 V en 18 V; dat is een dermate ruim bereik dat bij inbouw in bestaande apparatuur altijd wel een geschikte voedingsspanning kan worden gevonden. Het stroomverbruik van het filter bedraagt niet meer dan enkele mA's, dus dat zal ook niet gauw een probleem vormen.
In de keuze van de opamps is men redelijk vrij, want kritisch is de schakeling op dit punt niet. Naast de aangegeven OP27A kan onder andere worden gedacht aan de TL081N of zelfs een ouwe 741.
Als gevolg van de onvermijdelijke onderdelentoleraties zal de doorlaatcurve van het filter in de praktijk nooit helemaal ideaal zijn. We praten dan echter over kleine afwijkingen die voor het gehoor absoluut niet merkbaar zijn. In het doorlaatgebied is de versterking ongeveer 1 maal.
Het hier afgebeelde printontwerp maakt een zeer compacte opbouw van het spraakfilter mogelijk - een niet onbelangrijk detail wanneer men de schakeling bij een bestaand apparaat wil inbouwen. Een snelle controle van de opgebouwde schakeling is mogelijk door even met de multimeter de in- en uitgangen van de drie opamps te checken; op al die punten moet de halve voedingsspanning worden gemeten.
Onderdelenlijst
| R1,R2 | 22 k |
| R3,R11,R12,R18,R19 | 100 k |
| R4 | 470 Ω |
| R5 | 150 Ω |
| R6 | 10 k |
| R7 | 18 k |
| R8 | 15 k |
| R9 | 33 k |
| R10 | 82 k |
| R13-R17 | 3k3 |
| C1,C8,C14,C15 | 100 n |
| C2 | 1 µ MKT |
| C3-C7,C11 | 22 n |
| C9 | 33 n |
| C10 | 18 n |
| C12 | 10 n |
| C13 | 4n7 |
| C16,C17 | 10 µ/16 V |
| IC1-IC3 | OP27A, TL081CN |
| Bt1 | 9 V batterij |
| EPS 014050-1 |