Draadomroep
Draadomroep, voorheen radiodistributie geheten, was een faciliteit voor het doorgeven van radioprogramma's via een kabel (draad). Dit had als voordeel dat men niet zelf over een radiotoestel hoefde te beschikken en bovendien een veel betere ontvangst had met een betere geluidskwaliteit. De draadomroep is een voorloper van de latere kabeltelevisie en de digitale netwerken voor kabelinternet.
Nederland
De eerste aanzet tot de draadomroep in Nederland kwam in 1921 door de radioamateur Janus Bauling uit Koog aan de Zaan, die tegen een bijdrage extra luidsprekers bij zijn buren installeerde waarmee deze zonder zelf een radio te hebben toch konden luisteren. In 1924 kwam de eerste echte uitzending van de draadomroep van Bauling via vijf aansluitingen. In de directe jaren daarop zou de draadomroep op meerdere plaatsen in Nederland vele abonnees krijgen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbood de Duitse bezetter het bezit van radio's, zodat het moeilijker werd radiozenders van de geallieerden te ontvangen, in het bijzonder Radio Oranje en de BBC. Ontvangst van door de bezettingsautoriteiten goedgekeurde programma's via de radiodistributie was daarna de enige legale luistermogelijkheid. De Duitsers bepaalden in 1943 ook dat alle radiodistributienetten, waaronder particuliere, in Nederland werden ondergebracht bij het staatsbedrijf der PTT. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werd dit monopolie in stand gehouden.
Vanaf 1958 plaatst de PTT in nieuwe woningen zogenaamde standaardaansluitpunten. Het PTT stopcontact in de woning bevat dan behalve de telefoonaansluiting ook een aansluiting voor de draadomroep.
Links een blindplaat voor alleen telefonie recht de programmakiezer.
Deze kabel - STAPN58 - werd in de jaren zestig gebruikt bij nieuwbouw met draadomroep mogelijkheid.
De programmadraden waren rood, blauw, geel en groen.
De exploitatie van de draadomroep door de PTT
Onder beheer van de PTT werden de geluidskwaliteit (40 Hz - 10 kHz) en de storingsvrijheid aanmerkelijk verbeterd. De omroep programma's werden door de PTT via een kabelverbinding met de studio's en de radiokamer van de draadomroep in Hilversum door het land verspreid. De signalen werden doorgegeven aan de telefooncentrales (die ook door de PTT werden geexploiteerd) via zgn. muziekaders, via speciale lijnen van het telefoonnet of met draaggolfkabels. Ook buitenlandse radioprogramma's kwamen binnen in de radiokamer in Hilversum.
In de telefooncentrales werden de signalen gesplist, versterkt en vervolgens doorgegeven aan centrale versterkers die werkten op een ingangsniveau van circa 0,5 Volt. Tot hier was sprake van het z.g.n. muzieknet.
In de versterkercentrale werd de spanning op geluidsniveau gebracht (circa 42 Volt) waarna de programma's verder aan de aangeslotenen werden doorgegeven. Voor overbrugging van grote afstanden (meer dan 2 km) werd de lijnspanning op een hoger niveau gebracht dan de gebruikelijke 42 Volt, dit om kabelverliezen te compenseren. De voorkeur ging echter uit naar meer (lokale) versterkercentrales.
Het laatste radiodistributienet werd op 31 januari 1975 opgeheven. Overigens was al in 1964 besloten om het systeem niet langer uit te breiden, vooral vanwege het beperkte aantal mogelijke programma's. Draadomroep is in andere gedaante blijven bestaan in de vorm van centrale antenne-inrichtingen (cai) en kabelnetten.
De Nederlandse Eerste en Tweede Kamer hebben nog steeds een interne draadomroep, die in de diverse werkkamers in het gebouw gehoord kan worden. De draadomroep van de Tweede Kamer wordt doorgegeven op de meeste Nederlandse kabelnetten.
Apparatuur
Een abonnee van de draadomroep kreeg een schakelkastje aan de muur. Hierop bevonden zich een vierstandenschakelaar om een zender te kiezen en een regelaar voor de geluidssterkte. Op het kastje werd een luidspreker aangesloten. Netvoeding was niet nodig.
Links de standaard luidspreker en rechts de oudere versie van kanalen kiezer.
Later is er ook een luidspreker met ingebouwde versterker gemaakt.
