Framboos
Rubus idaeus
De framboos (Rubus idaeus) behoort evenals de gewone braam (Rubus fruticosus) tot het geslacht Rubus. Tot dit geslacht behoren meer dan zeshonderd soorten.
De framboos is een in heel Europa van nature voorkomende plant, die op open plaatsen in het bos en langs bosranden voorkomt en is als voedsel al sinds de vroegste tijden in gebruik. De teelt gaat terug tot de Middeleeuwen.
De plant is een heester waarvan de stengels tot 2 meter lang kunnen worden. Elk jaar worden nieuwe stengels uit wortelopslag gevormd. Bij de zomerframboos dragen alleen de tweejarige stengels vrucht, waarna deze afsterven. Bij de herfstframboos dragen daarentegen de toppen van de eenjarige scheuten de vruchten. De framboos bestaat uit vele vruchtjes en is een verzamelsteenvrucht. In tegenstelling tot de braam laat de framboos makkelijk los van de bloembodem. De meeste rassen dragen rode vruchten. Er zijn echter ook enkele rassen met gele vruchten.
Framboos is heel gezond
Frambozen zijn ongekend gezond. Dat vermoeden althans onderzoekers van Plant Research International van Wageningen UR, die alle kennis over de gezondheidsbevorderende eigenschappen van de framboos hebben samengebracht. In de dure vrucht zit een verbinding die je eigenlijk alleen in geneeskrachtige kruiden vindt. Frambozen hebben niet het gezonde imago van tomaten, kiwi's en broccoli. Maar dat is onterecht, schrijven dr. Jules Beekwilder en zijn collega's in het tijdschrift BioFactors. Per gram bevatten frambozen volgens reageerbuisstudies tien keer meer beschermende anti-oxidanten dan tomaten, ofwel heel veel verbindingen die agressieve moleculen in het lichaam kunnen neutraliseren, en voorkomen dat cellen beschadigen.
In frambozen zitten vitamine C en anthocyanines, maar die vind je ook in andere producten. Ongeveer de helft van de anti-oxidantwerking van frambozen wordt echter veroorzaakt door ellagitannines. Die vind je in kleine hoeveelheden in aardbeien, en verder eigenlijk nergens.
Rassen
Zomerrassen
- 'Glen Cova' is lekker zoet, rijkdragend en vroeg. Een van de beste rassen.
- 'Malling Delight' geeft de grootste vrucht.
- 'Malling Promise', zoet, middelgrote vrucht.
- 'Rode Radbout', middelgrote vrucht, mild zuur.
- 'Schönemann', laat rijpend, vrucht middelgroot.
- 'Sinus', kleine vrucht, donker paarsrood, zoet.
- 'Goldtraube', geelvruchtig, zeer vroeg licht zoet.
Herfstrassen
- 'Autumn Bliss', redelijke grote, donkerrode vrucht.
- 'Heritage', middelgrote vrucht, zoet en sappig.
- 'Zeva Herbsternte', zoetzuur, middelgrote vrucht.
Planten, snoeien en leiden
Planten
Frambozen houden van een voedzame grond. Humusrijke grond of kalkrijke klei, waaraan een flinke hoeveelheid humus is toegevoegd, voldoet het beste. Bemesten is niet nodig; hoe meer stikstof (N), des te minder goed zijn de frambozen van smaak en het bekort de bewaartijd. Een gift compost is veruit het beste. Zomerframboos wordt op een onderlinge afstand van 30 cm geplant, de herfstframboos op 30 - 50 cm. Na het planten scheuten snoeien, zodat er een hoogte van 45 cm overblijft.
Snoeien zomerframboos
Omdat deze framboos er een groeijaar en een draagjaar op na houdt, worden na de oogst de afgedragen scheuten afgesnoeid. Jongere scheuten zijn dan al boven de grond gekomen. Jonge scheuten zijn grijsblauw berijpt. Die laten we niet allemaal staan. Alleen de dikste scheuten worden aangehouden en aangebonden. Per framboos zijn 6 - 8 stengels voldoende.
Snoeien herfstframboos
Alles van de herfstframboos groeit, bloeit en geeft vrucht in één jaar. Na de oogst worden alle afgedragen stengels weggeknipt. De nieuwe en dikste scheuten worden aangebonden, zwakke en dunne scheuten volledig weggeknipt. Per plant zijn 8 - 10 nieuwe scheuten meer dan voldoende om te worden aangehouden.
Leiden
Framboos heeft een slappe stengel en wordt daarom aangebonden. Aanbinden heeft ook het voordeel dat ze hierdoor beter zon en licht opvangt. Een gezond gewas en sappige vruchten zijn het resultaat. Een leischerm moet om en nabij 1,50 m hoog zijn. Sla twee palen, waartussen de framboos wordt geplant. Gebruik palen van 70 x 70 mm en sla of boor eenderde van de lengte in de grond. Span op een hoogte van 75 cm boven de grond een gegalvaniseerde draad en nog één weer 50 cm hoger. De framboos moet gelijkmatig aan- en uitgebonden worden. Een afstand tussen de stengels van 10 - 15 cm aanhouden. Aanbinden met raffia of plastic aanbinders. Het aanbinden gebeurt in het najaar en voorjaar.
Frambozen worden aangebonden en als scherm geleid.
Door frambozen in scherm als haag te planten is het een functionele omlijsting van een groentetuin.
Mogelijke ziekten en de bestrijding ervan
Als bij de braam.