Zoomobjectieven
Een zoomobjectief (ten onrechte ook vaak zoomlens genoemd) (zoom spreek uit zoem, met een langgerekte oe) is een lenzenstelsel met een variabele brandpuntsafstand.
Zulke objectieven worden toegepast op foto-, film- en videocamera's. Ze bieden de mogelijkheid om met een simpele draai- of schuifbeweging ofwel motorisch de brandpuntsafstand en daarmee de beeldhoek aan te passen aan het onderwerp ter verkrijging van de best mogelijke compositie. De verandering van de brandpuntsafstand wordt verkregen door bepaalde lenzen of lensgroepen van het objectief ten opzichte van elkaar te laten verschuiven. In de professionele sector bestaat inmiddels een objectief met een zoombereik van 1:300 van het Amerikaanse bedrijf Panavision.
In veel digitale foto- en videocamera's wordt tegenwoordig gesproken over optische zoom en digitale zoom. Bij dit laatste, digitaal inzoomen, wordt eigenlijk een stuk van het beeld weggesneden, en het overgebleven deel wordt vervolgens weer softwarematig vergroot. Hierbij gaan beeldpunten en meestal ook scherpte verloren.
Geschiedenis
Het eerste "praktische" zoomobjectief is in 1950 ontwikkeld door Dr. Frank Back van de Zoomar Corporation. Het objectief werd exclusief gemaakt voor NBC voor maken van sportreportages en had een aanschafwaarde van $100.000. De naam zoomobjectief is afgeleid van de bedrijfsnaam Zoomar Corp.
Voordelen van zoomobjectieven
Grootste voordeel van zoomobjectieven is dat de brandpuntafstand variabel is en hierdoor makkelijk de gewenste beelduitsnede gekozen kan worden.
We hebben minder objectieven nodig voor een bepaald bereik.
Nadelen van zoomobjectieven
Een van de nadelen is dat de grootste opening minder is dan die van vergelijkbare vaste versies.
Zoomobjectieven zijn duurder doordat ze extra correctie nodig hebben voor kussen/ton vervorming tijdens zoomen.
De kortste scherpstelafstand is langer dan dat bij een vergelijkbaar objectief met vaste brandpunt is.
Standaardzoomobjectief
Aangezien 50 mm de standaard brandpunt is zullen zoomobjectieven die deze afstand in het midden tot een derde van het bereik hebben een goede keuze zijn om aan te schaffen. Denk aan 35 - 70 mm of 35 - 105 mm voor full-frame. Bij digitale camera's dat bereik door de cropfactor delen.
Diafragma verloop van zoomobjectieven
Het maximale diafragma van deze lens verandert afhankelijk van de brandpuntsafstand, zoals aangegeven in de grafiek. Beginnend bij f/2.8 in het 35 mm bereik, wordt het geleidelijk kleiner naarmate de brandpuntsafstand groter wordt, en bereikt het een minimum van f/3.5 bij 70 mm. Dit vereist geen speciale handeling met een camera die een door-de-lensmeter heeft.
Bij gebruik van een aparte belichtingsmeter verandert de effectieve diafragma-index afhankelijk van de brandpuntsafstand. Gebruik de blauwe diafragma-index op 35 mm, de roze diafragma-index op 70 mm en lees of stel het diafragma tussen deze twee indexen in op 50 mm.
Zoom systemen
Voor het zoomen zijn twee technieken mogelijk. We kunnen met twee ringen werken waarbij de ene ring het zoomen doet en de andere het schepstellen. Ook zijn er objectieven met een schuif/draai systeem waarbij schuiven het zoomen doet en het draaien het scherpstellen.
Twee ring zoomobjectieven
Voor schrpstellen en zoomen zijn voor ieder een draairing aanwezig.
Dit systeem wordt ook bij autofocus objectieven gebruikt waarbij het scherpstellen electrisch gebeurd.
Een ring zoom systeem
Bij dit systeem wordt de schuifbeweging voor zoomen gebruikt en draaien voor scheepstellen.
