Rob's web

Aluminium

Home - Wetenschap - Chemie - Elementen - Aluminium

Aluminium

Afkorting: Al

Aluminium is een zilverwit hoofdgroepmetaal. De naam is afgeleid van het Latijnse woord alumen dat aluin betekent.

Nucleaire eigenschappen

Atoomnummer: 13

Schil Aantal
electronen
1 2
2 2, 6
3 2, 1

Isotopen

Atoom-
gewicht		 Vervaltijd Verval-
vorm		 Vervalproduct
26 7,1*105 j Electronen vangst 26Mg
27 Stabiel

Aluminium heeft negen isotopen maar slechts één stabiele isotoop 27Al. Daarnaast komt op aarde een spoortje 26Al voor. Deze radio-isotoop is van kosmogene oorsprong. Meteoroïden worden, zolang zij zich nog vrij door de ruimte bewegen, blootgesteld aan een intensief bombardement van kosmische straling en daardoor ontstaat deze isotoop. Wanneer zij eenmaal de aarde bereikt hebben, houdt dit productieproces op en begint de vervalklok te tikken, vergelijkbaar met de wijze waarop de 14C klok dat doet. De isotoop vervalt met een halveringstijd van 720.000 jaar. Dit vervalproces maakt het mogelijk te bepalen hoe lang geleden de meteoriet de aarde bereikt heeft. Onze atmosfeer bevat ook een kleine hoeveelheid 26Al, die onder invloed van kosmische straling uit argon geproduceerd wordt. Dit aluminium kan gebruikt worden om afzettingsgesteenten en erosieverschijnselen te dateren op een schaal van honderdduizenden tot miljoenen jaren.

Fysische eigenschappen

Kookpunt: 2740 K
Smeltpunt: 933 K
Dichtheid bij 293 K en 1000 hPA: 2702 kg/m3.

Biologische eigenschappen

Toxicologie en veiligheid

Al jaren waarschuwen wetenschappers voor het gebruik van aluminium pannen, folie, cosmetica en vele soorten kleurstoffen in onze voeding. Met name de felle kleuren rood, groen en blauw bevatten een wateroplosbare kleurstof (E173) die op aluminium is gebaseerd. Er komt steeds meer bewijs dat aluminium zich in de zenuwcellen kan ophopen.

Bij het gebruik als kookgerei kan het worden aangetast door de zuren in het eten. Als je een aluminium veldfles gebruikt en er bv spa citron in doet dan zie je in de de schroefdraad van de fles een grijze vloestof. Als je eruit drinkt krijg je aluminium binnen. Ook deodoranten bevatten aluminium.

Ongeveer 8 procent van de aardkorst bestaat uit aluminium, maar planten - behalve de theeplant - nemen het nauwelijks uit de grond op. Het aluminium dat we binnenkrijgen, wordt over het algemeen niet opgenomen maar uitgescheiden. Mogelijk is aluminium in het voedsel de oorzaak van hersenbeschadiging en de ziekte van Alzheimer. Het is daarom belangrijk dat u bij het roeren in een aluminiumpan gebruik maakt van houten of kunststof lepels. Tijdens het afwassen van een aluminiumpan moet u nooit de pannen schuren of voedsel met een scherp voorwerp uit de pan schrapen. Hierdoor kunnen kleine hoeveelheden aluminium in het voedsel komen en vervolgens in het lichaam.

Aluminium wordt aan keukenzout toegevoegd om te voorkomen dat de korrels aan elkaar kleven. Ook medicijnen die gebruikt worden bij behandeling van maagklachten, bevatten vaak aluminiumhydroxide. Wanneer zure voedingsmiddelen, zoals fruit, tomatensaus en/of zoetzure groenten in een aluminium pan zijn gekookt, bevatten ze meestal een kleine hoeveelheid aluminium.

Het is ook helemaal niet verstandig om aardappelen, vis en vlees in aluminium folie te verpakken en dat op de gril te leggen omdat het aluminium gemakkelijk in het voedsel terecht kan komen.

Bijwerkingen

Bronnen

Aangezien aluminium een tamelijk onedel metaal is, komt het niet in pure vorm in de natuur voor. In verbindingen echter is aluminium bijzonder algemeen. Aluminiumhoudende mineralen zijn verantwoordelijk voor een flink percentage (circa 8,1%) van de aardkorst. Hoewel aluminium een bestanddeel is van klei, gebruikt de aluminiumindustrie als erts bij voorkeur het mineraal bauxiet. Dit wordt onder andere in Australië en Suriname gewonnen. Winning uit klei is moeilijker en daardoor onrendabel. Wel kost het naar verhouding veel energie om het metaal uit zijn verbindingen vrij te maken. Veel aluminium wordt daarom tegenwoordig in kringloop gebruikt. De winningsenergie van aluminium uit bauxiet bedraagt: 155MJ/kg. De herverwerkingsenergie bedraagt slechts 5% daarvan. Aluminium is hierdoor erg interessant voor hergebruik. Het materiaal kent nagenoeg geen degeneratie en het is praktisch 100% herbruikbaar.