Home - Wetenschap - Chemie - Elementen - Arseen
Afkorting: As
Arseen of arsenicum is een metalloïde dat een aantal verschillende allotropen kent. Ook arseentrioxide, As2O3 wordt soms (abusievelijk) aangeduid als arseen.
De bekendste vorm is grijs arseen. Het heeft een structuur die te vergelijken is met een gebochelde vorm van de grafietstructuur. De dampfase bevat As4 moleculen, te vergelijken met die van witte fosfor. De damp kan bij lage temperaturen gecondenseerd worden tot een moleculaire gele allotroop die de grootste giftigheid en reactiviteit vertoont. Net als witte fosfor is geel arseen lichtgevoelig en gaat in de grijze vorm over onder invloed van licht. Naast deze twee vormen is er ook nog een zwarte fase die een structuur heeft die te vergelijken is met die van rode fosfor.
Nucleaire eigenschappen
Atoomnummer: 33
| Schil | Aantal electronen |
|---|---|
| 1 | 2 |
| 2 | 2, 6 |
| 3 | 2, 6, 10 |
| 4 | 2, 3 |
Isotopen
| Atoom- gewicht |
Vervaltijd | Verval- vorm |
Vervalproduct |
|---|---|---|---|
| 73 | 80,30 d | Electronen vangst | 73Ge |
| 74 | 17,77 d | β | 74Se |
| 75 | Stabiel | ||
| 76 | 1,0778 d | β | 76Se |
Van arseen komt één stabiel isotoop voor. Er is een klein aantal radioactieve isotopen bekend, maar daarvoor zijn vrijwel geen toepassingen.
Fysische eigenschappen
Tripelpunt: 1090 K
Sublimatiepunt: 886 K
Dichtheid bij 293 K en 1000 hPA: 5720 kg/m3.
Biologische eigenschappen
Toxicologie en veiligheid
Arseen en veel arseenverbindingen zoals rattenkruit zijn extreem giftig. Binnen het menselijk lichaam richt het verwoestingen aan in het spijsverteringskanaal, veelal met dodelijke afloop. Toediening van kleine hoeveelheden over een lange tijd veroorzaakt de symptomen die op een "natuurlijke" maag-darmontsteking lijken.
Bronnen
De belangrijkste arseenbron is het mineraal arsenopyriet (FeSAs), waaruit bij verhitting arseen sublimeert. In lage concentraties komt arseen vrijwel overal op aarde in de bodem voor. Bij deze concentraties is arseen niet winbaar op commerciële schaal. De belangrijkste bronnen bevinden zich in Rusland, China, Zweden en Mexico. In India en Bangladesh is men voor drinkwater veelal afhankelijk van grondwater met een hoog arseengehalte. Daardoor komt er in beide landen veel chronische arseenvergiftiging voor, waar jaarlijks vele mensen aan sterven.