Boor

Home - Wetenschap - Chemie - Elementen - Boor

Afkorting: B

Boor of borium is een zwart metalloïde.

Nucleaire eigenschappen

Atoomnummer: 5

Schil	Aantal electronen
1	2
2	2, 1

Isotopen

Atoom- gewicht	Vervaltijd	Verval- vorm	Vervalproduct
10	Stabiel
11	Stabiel

Boor heeft van nature twee isotopen ¹⁰B (19,9%) ¹¹B (80,1%). Het massaverschil is percentueel vrij groot; natuurlijke wateren vertonen daarom aanzienlijke schommelingen in de isotoopverhouding. Bij uitwisseling met boorhoudende aardlagen kan fractionering optreden doordat de ene isotoop wat makkelijker geadsorbeerd wordt dan de andere. Op klei bijvoorbeeld wordt ¹⁰B meer geadsorbeerd dan ¹¹B. Zeewater is dan ook rijker in ¹¹B dan de aardkorst, zowel die van het vaste land als die van de oceaanbodem.

Fysische eigenschappen

Kookpunt: 3923 K
Smeltpunt: 2352 K
Dichtheid bij 293 K en 1000 hPA: 2340 kg/m³

Het is een metalloïde en een halfgeleider. In kristallijne vorm is het een bijzonder hard, zwart materiaal (9,3 op de schaal van Mohs). Er is ook een amorfe vorm.

Het element is als enige van de boorgroep een hard metalloïde met halfgeleidende eigenschappen. De elektrische geleiding hangt sterk af van de graad van zuiverheid en de temperatuur: hoe vuiler en heter, hoe beter de geleiding. Het materiaal heeft interessante optische eigenschappen omdat het een groot deel van het infrarode deel van het spectrum doorlaat. Verder zijn ook de mechanische eigenschappen interessant. Het element is bijzonder licht en sterk en vezels van boor worden in speciale samengestelde materialen voor de ruimtevaart toegepast. Boor wordt tevens toegepast als toevoeging tijdens het emailleren van pannen vanwege de hoge temperatuursbestendigheid.

Biologische eigenschappen

Zie hier.

Toxicologie en veiligheid

Het element en de boraten zijn niet giftig en vereisen geen bijzondere voorzorgen. Boorzuur en borax zijn giftig voor het zenuwstelsel, de nieren en de lever van de mens. Zij kunnen worden opgenomen via beschadigde huid. Ook bij gewoon huidcontact kunnen reeds overgevoeligheidsreacties optreden. De boranen en sommige organoboorverbindingen zijn echter wel giftig en brandbaar en dienen met kennis van zaken behandeld te worden.

Bronnen

Boor wordt altijd in gebonden vorm gevonden in een aantal mineralen zoals borax (tincal), boorzuur, colemantiet, kerniet (rasoriet), ulexiet en andere boraten. De Verenigde Staten (de Mojave woestijn van Californië) en Turkije zijn de belangrijkste leveranciers. Boorzuur komt soms voor in vulkanisch bronwater. Het mineraal ulexiet heeft van nature de optische eigenschappen van een glasvezel.