Home - Wetenschap - Chemie - Elementen - Zirkonium
Afkorting: Zr
Zirkonium of zirkoon is een goudkleurig overgangsmetaal.
Nucleaire eigenschappen
Atoomnummer: 40
| Schil | Aantal electronen |
|---|---|
| 1 | 2 |
| 2 | 2, 6 |
| 3 | 2, 6, 10 |
| 4 | 2, 6, 2 |
| 5 | 2 |
Isotopen
| Atoom- gewicht |
Vervaltijd | Verval- vorm |
Vervalproduct |
|---|---|---|---|
| 90 | Stabiel | ||
| 91 | Stabiel | ||
| 92 | Stabiel | ||
| 93 | 1,53*106 j | β | 93Nb |
| 94 | Stabiel | ||
| 95 | 3,9*1019 j | 2β | 96Mo |
In de natuur komen vier stabiele isotopen voor en één radioactieve met een extreem lange halveringstijd. In totaal zijn er ongeveer 20 radioactieve zirkonium isotopen bekend.
Fysische eigenschappen
Kookpunt: 4473 K
Smeltpunt: 2125 K
Dichtheid bij 293 K en 1000 hPA: 6506 kg/m3.
Biologische eigenschappen
Toxicologie en veiligheid
Metallische zirkonium heeft vrijwel geen invloed op het menselijk lichaam en is daardoor onschadelijk. Dat geldt niet voor de meeste zirkoniumverbindingen, hoewel de giftigheid daarvan vaak minimaal is. In fijn verdeelde vorm kan zirkonium spontaan ontbranden aan de lucht en zodoende brand- en explosiegevaar opleveren.
Bronnen
In de natuur komt zirkonium niet in vrije vorm voor. De belangrijkste bron voor commerciële winning is het mineraal zirkoon dat in grote hoeveelheden wordt aangetroffen in de aardbodem van Australië, Brazilië, India, Rusland en de Verenigde Staten. Vaak is zirkonium een bijproduct van de winning van de titanium mineralen zoals ilmeniet en rutiel.
Voor het isoleren van zirkonium wordt vaak het Kroll proces gebruikt waarbij zirkoniumchloride wordt gereduceerd met magnesium. Zirkonium is ook te isoleren door middel van het Van Arkel-de Boerproces.
In sommige sterren wordt zirkonium in grote hoeveelheden gedetecteerd. Ook in de zon en veel aangetroffen meteorieten wordt zirkonium aangetroffen. Monsters die met de Apollo missies van de maan naar de aarde kwamen bleken, vergeleken met aardse stenen, zeer hoge concentraties zirkonium als zirkoniumoxide te bevatten.