Rob's kookboek

Bindmiddelen

Veel van onze bindmiddelen zijn graanprodukten, ze binden vloeistoffen glad of korrelig. Andere veel gebruikte bindmiddelen zijn eieren en gelatine.

Bloem Glad Niet helder bindend

Gebuild (gezeefd) meel afkomstig van verschillende graanprodukten zoals rijst, rogge en gierst, maar zonder nadere aanduiding wordt gewoonlijk tarwebloem bedoeld. Om te binden met bloem wordt deze aangelengd met een kleine hoeveelheid water of gesmolten boter.

Een boter-bloem mengsel of roux wordt enkele minuten verhit waardoor de rauwe (iets zoete) bloemsmaak verdwijnt. De met water aangelengde bloem wordt dan door een hete vloeistof geklopt en moet 5 - 10 minuten zacht koken om gaar te worden. Bij een hete roux wordt een koude of lauwe vloeistof geschonken en onder voortdurend roeren wordt dit aan de kook gebracht.

MaizenaGladNiet helder bindend

Zetmeel uit mais dat het voordeel heeft dat het, aangeroerd met een koude vloeistof geen klontjes vormt. Maizena is zeer snel gaar en bindt bij 80 - 90°C.

RijstemeelGladNiet helder bindend

Rijstemeel of -bloem is meestal gebuild. Het bindmiddel moet 3 - 4 minuten zacht koken om gaar te worden 'kindermeel' is een produkt dat zonder koken bindt en direct kan worden gegeten. Meng de rijstebloem aan met koude vloeistof en schenk deze roerend bij de hete vloeistof.

AardappelmeelGladHelder bindend

Zetmeel uit aardappels. Voor het gebruik gelden dezelfde regels als voor maizena. Aardappelsago is een produkt dat uit kleine bolletjes bestaat en in een vloeistof geroerd vallen ze uiteen tot aardappelmeel.

TapiocaNiet gladHelder bindend

Tapiocakorrels of pareltapioca zijn kleine bolletjes verstijfseld zetmeel uit de wortelknol van de cassaveplant. De bolletjes blijven heel en binden de vloeistof glazig.

CustardpoederGladNiet helder bindend

Custardpoeder is gewoonlijk gemaakt van maiszetmeel waaraan vanille en een gele kleurstof is toegevoegd. Voor verwerking zie maizena.

GriesmeelKorreligNiet helder bindend

Fijngebroken korrels of tarwe- mais. Voor verwerking zie rijstebloem. Er is ook rijstegries in de handel.

HavermoutKorreligNiet helder bindend

Ongepelde, geplette haver. Meestal is havermout voorbewerkt waardoor deze sneller gaar is. De kooktijd is 3 - 4 minuten. Ook is er havermout te koop die niet gekookt hoeft te worden.

PaprijstKorreligNiet helder bindend

Een smakelijk bindmiddel van een rijstsoort met grote bindkracht. De rijst heeft tenminste 20 minuten kooktijd nodig om gaar te worden.

Boekweitgrutten of boekweitgortKorreligNiet helder bindend

Dit zijn de hoekige korrels van de boekweitplant die gaar gekookt in melk of bouillon voor een stevige of lichte binding zorgen. Bindmiddelen die tevens dienst doen als garnituur, min of meer helder bindend zijn: vermicelli, macaroni, mihoen noedels. Deze bindmiddelen/garnituren voor bijvoorbeeld soep dienen kortere of langere tijd te worden gekookt en geven een lichte binding.

EierenGladNiet helder bindend

Zonder nadere aanduiding verstaat men onder eieren kippe-eieren. Zij hebben een grote bindkracht en worden gebruikt in gebak, gehakt, soepen en sauzen. Een eierdooier aangelengd met 50 ml room (liaison) heeft voldoende bindkracht om 0,5 l liter soep stevig te binden.

GelatineGladHelder bindend

Dierlijk bindmiddel, afkomstig uit beenderen en bindweefsel dat reuk- en smaakloos is indien het niet te hoog wordt verhit. Gelatine mag in een vloeistof niet koken. Gelatine bindt niet bij een temperatuur hoger dan 24°C, koeling is dus altijd vereist. Gelatine is verkrijgbaar in bladvorm (bijna 2 gram) of als poeder. Beide worden in of met wat koud water voorgeweekt en daarna in een warme vloeistof opgelost. Voor de groothandel is gelatine verkrijgbaar als aspic-gelatine waarmee hartige gelei in aspic gemakkelijk is klaar te maken.

Agar-agarGladHelder bindend

In tegenstelling tot gelatine een bindmiddel dat van plantaardige afkomst is en dus past in de vegetarische keuken en in de ritueel-Joodse keuken. Ook in warme streken waar het stolpunt hoger moet liggen dan die van de gelatine wordt agar-agar voor hetzelfde doel gebruikt. Het bindmiddel is verkrijgbaar in de vorm van samengepakte strengen of als poeder. De bindkracht van agar-agar is echter tweemaal zo groot als die van gelatine. De helderheid van een heldere met agar-agar gebonden vloeistof is minder mooi dan die van gelatine. Het produkt zwelt op in koud water, maar het lost pas op als de vloeistof bijna kookt.