Rob's web

Fittingen

Een fitting is een middel dat gebruikt wordt om onderdelen aan elkaar te bevestigen.

Edison draad

E27 lamp

Edison-schroefdraad is een genormaliseerde schroefdraad die wordt toegepast bij onder andere ledlampen en lampfittingen.

De schroefdraad is ontwikkeld door Thomas Edison in 1909 onder het handelsmerk van General Electric. De aanduiding E met een of twee cijfers refereert aan de diameter in millimeters. E27 betekent dat de lamphouder of lamp voorzien is van edison-schroefdraad met een diameter van 27 millimeter. In onder andere Nederland en België is dat de meest gebruikelijke. Ze wordt van oudsher gebruikt voor 'gewone' gloeilampen en schroefkoppen van zekeringen van elektrische installaties. Voor schemerlampen en spotjes is E14 gebruikelijk, die vaak 'kleine fitting' of 'mignon-fitting' wordt genoemd. E10 is een gangbare maat voor signaallampen en fietslampjes. Schroefdraad E5 wordt gebruikt bij sommige kerstboomlampjes en bij lampjes voor poppenhuizen en in de modelbouw.

In de meeste landen met 230-240 volt wisselspanning worden E27 en E14 gebruikt. In Amerika zijn de standaardmaten E26, E17, E12 en E10.

De grootste maat, E40 ("goliathfitting"), wordt vaak toegepast bij straat- en floodlightverlichting.

Edison-schroefdraadmaten
TypeMaat ØNaamIECDIN
E55 mmLilliput Edison Screw (LES)IEC 60061-1 (7004-25) 
E1010 mmMiniature Edison Screw (MES)IEC 60061-1 (7004-22) 
E1212 mmCandelabra Edison Screw (CES)IEC 60061-1 (7004-28) 
E1414-17 mm Small Edison Screw (SES)IEC 60061-1 (7004-23)DIN 49615
E17 (110 V)14-17 mmSmall Edison Screw (SES)IEC 60061-1 (7004-26) 
E26 (110 V)25-26 mm(Medium) Edison Screw (ES)IEC 60061-1 (7004-21A-2) 
E27 26-27 mm(Medium) Edison Screw (ES)IEC 60061-1 (7004-21)DIN 49620
E40 40 mmGiant Edison Screw (GES)IEC 60061-1 (7004-24)DIN 49625

Aansluiten

In de fitting wordt de nul of massadraad aangesloten op de schroefdraad en op de punt wordt de spanningvoerende draad aangesloten.

Bajonetsluiting

Van een bajonetsluiting wordt gesproken wanneer twee voorwerpen aan elkaar worden bevestigd door middel van (verende) pennen of nokken op het ene voorwerp, welke in speciale gleuven in het andere voorwerp vallen. Bevestigen gebeurt door het ene object ten opzichte van het andere object over een beperkte hoek te verdraaien. Een vergrendelingsmechanisme fixeert beide objecten. Losmaken gebeurt door tegengesteld te draaien en daarna los te trekken. Hierbij dient soms een ontgrendelknop ingedrukt te worden, een lichte mechanische weerstand overwonnen te worden of het ene voorwerp ingedrukt te worden om de vergrendeling te verbreken. Het is een erg handige, zekere en vlugge manier om een verbinding te maken of te verbreken, meestal zonder gebruik te hoeven maken van gereedschap. De benaming is afgeleid van de manier waarop een bajonet op een geweer wordt geplaatst.

Bajonet 1

De bajonetsluiting wordt ook gebruikt bij een lampfitting. Deze zogenoemde swanlamphouders worden aangeduid met de letter B en met een cijfer dat de diameter van de fitting aangeeft in millimeters. Bij dit systeem is de lampvoet voorzien van twee tegenover elkaar liggende nokjes, die dienen om de lamp in de lamphouder te bevestigen. De lamphouder heeft twee haakvormige sleuven waar deze nokjes invallen. Door de lamp een kwartslag te draaien zit deze vast.

Bajonet 2

In tegenstelling tot de edisonlamp wordt hier de lamphuls niet voor stroomdoorgang gebruikt. Het contact vindt plaats door twee verende pennen in de lamphouder die tegen de contactplaatjes van de lampvoet drukken. De huls komt dus niet onder spanning, zodat deze lamp veiliger is dan de edisonlamp. Bovendien kan de lamp niet lostrillen, wat bij voertuigen een voordeel is. Deze constructie is echter niet geschikt voor grote stroomsterkten, daarom worden swanlampen niet groter dan tot 200 W toegepast. Veel gebruikt zijn de swanlampen B15 en B22.

Aansluiten

In de fitting wordt de nul of massadraad aangesloten op de bajonetfitting en op de punt wordt de spanningvoerende draad aangesloten.

Heeft de lamp een gloeidraad maar twee punten op de bodem, dan worden beide gebruikt voor de spanning.

GU10

De GU10 bajonet wordt vooral gebruikt bij 230 V spotlampen.

GU10 lamp GU10 fitting

G9

G9 steeklamp

GY6.35 bipin

GY6.35 steeklamp