Kwiklampen
Een kwiklamp is een gasontladingslamp waarbij de lichtuitstraling veroorzaakt wordt door middel van kwikdamp. Met de benaming kwiklamp duidt men gewoonlijk (super)hogedrukkwiklampen aan, lagedrukkwiklampen worden meestal fluorescentielamp genoemd. Kwiklampen zijn verkrijgbaar onder de naam HPL of HPL-N.
Constructie
- Buitenballon met fluorescentielaag
- Hoofdelektroden
- Weerstand
- Hulpelektrode
- Ontladingsbuis
- Kwikdruppel
De kwiklamp bestaat uit een ontladingsbuis van kwartsglas waarin de eigenlijke gasontlading plaatsvindt, en een met stikstof gevulde buitenballon van glas waarvan de binnenzijde voorzien is van een fluorescerende laag. In de ontladingsbuis zijn twee hoofdelektroden en een hulpelektrode ingesmolten. De hulpelektrode is via een voorschakelweerstand verbonden met de hoofdelektrode aan de andere kant van de buis. De ontladingsbuis is gevuld met het hulpgas argon en een kleine hoeveelheid kwik, dat in koude toestand vloeibaar is. De lamp wordt via een voorschakelapparaat op het net aangesloten, en wordt geleverd met edison- (E27), swan- of goliathlampvoet (E40). Dit type lamp heeft geen bepaalde brandstand en kan dus in iedere stand geplaatst worden.
Werking
Na inschakeling treedt eerst een ontlading op in het hulpgas tussen de hulpelektrode en de dichtstbijzijnde hoofdelektrode. Vervolgens breidt de ontlading zich uit over het gehele hulpgas. De druk in de ontladingsbuis is nu nog gering. Door de ontstane warmteontwikkeling verdampt de aanwezige kwikdruppel en loopt de druk op. Na enige tijd treedt er een gasontlading op tussen de hoofdelektroden, waarbij het verdampte kwik licht gaat uitstralen. Kwikdamp onder hoge druk zendt straling uit van het zichtbaar spectrum, en tevens enige ultraviolette straling. Het zichtbare deel bestaat uit een verbreed lijnenspectrum van gele, groene, blauwe en violette straling. De uitgezonden ultraviolette straling wordt door middel van het fluorescentiepoeder in de buitenballon, omgezet in rode straling. Door dit alles ontstaat licht met een wit karakter.
Spectrum
Voorschakelapparaat
Een kwiklamp heeft een negatieve differentieweerstand. Bij de eenmaal ontstoken lamp, zal zonder ondersteunende componenten, de stroom onbeperkt toenemen door een sterke ionisatie van het gas, waardoor de lamp defect kan raken. De ontsteekspanning bedraagt circa 200 volt, zodat bij een netspanning van 230 V kan worden volstaan met een smoorspoel als stroombegrenzende en stabiliserende voorschakelinrichting. Door het plaatsen van een condensator parallel op het net wordt de cos φ gecompenseerd.
Menglicht lampen
Een menglichtlamp is een lamp die zowel een gasontladingsbuis gevuld met kwikdamp en een gloeidraad bevat. De gloeidraad, een elektrische weerstand, dient hierbij als voorschakelapparaat voor de ontladingslamp zodat het geheel zonder meer op de voedingsspanning kan worden aangesloten. Het kleurspectrum van de menglichtlamp is warmer dan voor een kwiklamp door de bijdrage van de gloeidraad.
