Over CW en biologie
Het menselijk gehoor is een kunstig instrument, dat tezamen met het geheugen een verrassend goed LF ontvang-systeem vormt. Het systeem is van nature breedbandig en omvat gewoonlijk acht octaven (een octaaf is een frequentie-verhouding van 1:2).
Het gehoor kan door de menselijke wil buitengewoon smalbandig worden gemaakt zonder dat er ook maar ergens 6en knop behoeft te worden aangeraakt. Veel CW-liefhebbers maken onbewust van deze eigenschap gebruik, maar er zijn er ook die dat z. g. selectief luisteren niet beheersen.
In de overvolle amateurbanden moeten onze oren meestal diverse signalen tegelijk verwerken en alleen het gewenste signaal eruit pikken. Als er geen breedbandige QRM is, kan men zich gemakkelijk concentreren op een van de vele signalen.
De bandbreedte van het gehoor-geheugen systeem kan men reduceren tot ±50 Hz, zodat men alleen dat hoort wat men wil horen. In QST van april 1969 werd de grafiek, zoals hieronder afgebeeld, gepubliceerd. Helaas geeft deze grafiek geen uitsluitsel over de flanksteilheid. Het zou ook niet meevallen om dat op te meten.
De beste selectiviteit voor onze "ontvang-inrichting" ligt dus in het gebied van 200-1000 Hz. Daaronder en daarboven is de menselijke selectiviteit belangrijk slechter. Op grond hiervan is ons gehoorgeheugen systeem in staat enigszins driftende signalen selectief te volgen.
Vanwege het logarithmische amplitude karakter heeft het oor een groot dynamisch bereik zonder dat snel oversturing of overbelasting optreedt. Deze niet-lineairiteit veroorzaakt een toename van de vervormingsproduktie, die voor de pianostemmer van onschatbare waarde zijn, maar voor de CW-man grote ergernis betekenen.
Een ander vermeldenswaardig punt is de slechte gewoonte om de ontvanger tesamen met de BFO zo of te stemmen, dat het mengprodukt bij ±1000 Hz of hoger komt te liggen. Om twee redenen is dit fout:
- De bandbreedte van het gehoorgeheugen systeem wordt boven de 1000 Hz groter.
- Het opnemen wordt veel eenvoudiger als het mengprodukt bij een zo laag mogelijke frequentie ligt, aangezien de menselijke selectiviteit hier het grootste is.
Wordt het ongewenst signaal b.v. op zwevings-nul afgestemd, dan wordt het gemakkelijker het gewenste signaal te nemen. Dit afstemmen dient te geschieden met de afstemknop, waarbij de BFO bewust vooraf uit het midden van de doorlaat wordt gedraaid. De HF-handregeling moet hierbij zover mogelijk worden teruggedraaid en de LF-regeling zover mogelijk open.
Veel succes met deze (oudste?) communicatie-methode!
DM3YGO, E. Schroder, "das DL QTC", februari 1971; vertaald en bewerkt door PA0JTC, Joost ten Cate.