Antenneverzwakkers
Een nuttig en eenvoudig te bouwen onderdeel uit het "lab" van een zendamateur wordt gevormd door de hf-verzwakker. Hiermee kan men o.a. het uitgangssignaal van een meetzender in geijkte stappen verzwakken, ook is hij goed te gebruiken bij het ijken van een S-meter en andere metingen aan de ontvanger, zoals het meten van de gevoeligheid en de inter-modulatie. Een andere gebruiksmogelijkheid is het afregelen en instellen van een lineaire eindtrap als alleen een CW- of FM-zender beschikbaar is. Men kan de versterking van de lineair meten bij verschillende ingangsvermogens door de output van de beschikbare zender in stappen te verzwakken. Voorbeelden van schakelingen van deze verzwakkers vinden we o.a. in het ARRL-handboek.
Uitgaande van een pi-schakeling van drie weerstanden, die als verzwakker in een leiding met een bepaalde karakteristieke impedantie (meestal 50 ohm) opgenomen is, kunnen we de weerstandswaarden berekenen, als de verzwakking Uin/Uuit bekend is. Deze verzwakking kan uitgedrukt worden in dB's:
In tabel 1 staan de relatieve weerstanden vermeld voor bepaalde verzwakkingen. De echte weerstanden kunnen berekend worden door de relatieve te vermenigvuldigen met de karakteristieke impedantie. Voor dempingen groter dan 20 dB moeten meerdere verzwakkers achter elkaar gezet worden.
| dB | Uuit/Uin | R1/Z | R2/Z | R1 | R2 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 0.891 | 17.4 | 0.115 | 870 | 5.75 |
| 2 | 0.794 | 8.72 | 0.232 | 436 | 11.6 |
| 3 | 0.707 | 5.84 | 0.353 | 292 | 17.65 |
| 5 | 0.562 | 3.57 | 0.608 | 178.5 | 30.4 |
| 6 | 0.500 | 3.01 | 0.747 | 150.5 | 37.35 |
| 10 | 0.316 | 1.92 | 1.42 | 96 | 71 |
| 15 | 0.178 | 1.43 | 2.72 | 71.5 | 136 |
| 20 | 0.100 | 1.22 | 4.95 | 61 | 247.5 |
Bij de bouw van verzwakkers, die d.m.v. een schakelaar op verschillende dempingen ingesteld kan worden, moet vooral gelet worden op een goede afscherming tussen de verschillende verzwakkerschakelingen (printplaatkamers) en op een zo klein mogelijke strooicapaciteit. Als dan ook nog induktie-arme weerstanden gebruikt worden is de verzwakker bruikbaar tot in het vhf-gebied. Ook in de 70 cm band is hij nog bruikbaar, al zal door de strooicapaciteit de demping groter zijn dan berekend.