Intermodulatie kaart
Bij het ontwerpen van ontvangers en zenders moeten nog at eens frequenties worden gemengd. Om een inzicht te krijgen in welke frequenties er ontstaan, en waar die liggen, is een IM kaart een handig hulpmiddel.
De intermodulatie kaart (IM kaart) vinden we onderstaand afgedrukt. Als eerste valt op, dat de kaart in grote mate symmetrisch is. Verder is te zien, dat de constructie erg eenvoudig is.
Om een nauwkeuriger kaart te maken verdient het aanbeveling de totale kaart na te maken op formaat A3 of A4. Het enige wat nodig is, is een lineaal en een goede pen!
Bij deze kaart wordt verondersteld dat een mixer twee signalen krijgt aangeboden, n.l. F1 en F2, en men is geïnteresseerd in een uitgangsfrequentie (F1 ± F2): F0.
Er wordt nu een normalisatie toegepast door alle betrokken frequenties door F2 te delen.
Zo ontstaan de horizontale en verticale as, resp. 
.
Vervolgens zoekt men op de lijn F2 + F1 of F2 - F1 het gewenste mengprodukt. De lijnen die daar in de buurt lopen laten zien welke IM produkten mogen worden verwacht die lastig uit te filteren zijn. De kaart geeft alle mengprodukten tot minstens de 10e orde. We geven een voorbeeld: Stel, men wil, zoals in vele amateurapparatuur wordt gedaan, 5 - 5,5 MHz mengen met 9 MHz, om 3,5 - 4 MHz te krijgen.
Dus F1 = 5 - 5,5; F2 = 9; F1 + F2 = 3,5 - 4. Normalisatie geeft (laagste gedeeld door hoogste ingangsfrequentie) 
In figuur 2 is aangegeven waar een en ander ligt.
Uit de IM kaart halen we nu de volgende informatie: In het gebied 3,5 - 4 MHz komen de volgende IM produkten voor;
8F1 - 4F2 (12e ronde)
3F2 - 6F1 ( 9e ronde)
4F1 - 2F1 ( 6e ronde)
4F2 - 6F1 (10e ronde)
Tevens zijn er een aantal componenten to vinden die niet in het gebied 3,5 - 4 MHz liggen maar in de buurt:
2F2 - 3F1 ( 5e ronde)
3F2 - 4F1 ( 7e ronde)
10F1 - 6F2 (16e ronde)
3F2 - 5F1 (18e ronde)
F1 ( le ronde)
Er zal nu een schatting moeten worden gemaakt, hoe sterk deze ongewenste componenten zijn. Allereerst de ongewenste componenten "in band". Hiertoe dient onderstaande tabel, welke een overzicht geeft van het uitgangsspectrum van een (goede) dubbelgebalanceerde mixer, n.l. de WJ-MI, WJ-M1D en WJ-M1E. Deze getallen zijn uiteraard slechts richtgetallen en b.v. een onjuiste afsluiting van een mixer kan tot aanzienlijk slechtere getallen Leiden.
De laatste bij dit artikel behorende tabel geeft de IM-produkten van een SBL-1.
Zoeken we de "in band spurious" op en kiezen we +17 dBm oscillatorvermogen en 0 dBm signaalvermogen, dan vinden we (F2 = signaalfrequentie):
| 8F1 - 4F2 | -90 dB |
| 3F2 - 6F1 | -64 dB |
| 4F1 - 2F1 | -80 dB |
| 4F2 - 6F1 | > -99 dB |
En voor de dichtbij componenten vinden we de waarden:
| 2F2 - 3F1 | -76 dB |
| 3F2 - 4F1 | -80 dB |
| 10F1 - 6F2 | ?(> -99 dB) |
| 3F2 - 5F1 | -55 dB |
| F1 | -39 dB |
Kortom: in band 3F2 - 6F1 -64 dB en in de buurt respectievelijk 3F2 - 5F1 -55dB en F1 - 39dB.
De rest van de IM-produkten is niet belang omdat ze of al voldoende onderdrukt zijn of eenvoudig uitgefilterd kunnen worden.
De component 3F2 - 6F1 maakt het in feite onmogelijk om dit systeem aan de huidige machtigingsvoorwaarden te laten voldoen. Dit 9e orde produkt is alleen te verminderen door minder signaal op 9 MHz te gebruiken (b.v. -10 dBm) of meer oscillatorvermogen (b.v. +27 dBm) toe te voeren. Aangezien het oscillatorvermogen al behoorlijk is (+17 dBm = 50 mW) wordt gekozen voor verkleining van het 9 MHz signaal (-10 dBm).
De IM componenten worden nu: in band 3F2 - 6F1 -85 dB en in de buurt respectievelijk 3F2 - 5F1 -75 dB en F1 - 27 dB.
Men ziet hoe nauwkeurig de vermogensniveau's in een mixer gekozen dienen te worden; de enige component die nu verwijderd dient te worden is F1. Na de mixer is dus een bandfilter nodig van 3,5 - 4 MHz, dat op 5 MHz minstens 50 dB onderdrukking geeft en er zijn in het uitgangsspectrum dan Been IM componenten te vinden die minder dan zo'n 70 dB zijn onderdrukt.
Een zelfde analyse is uit te voeren voor b.v. het mengen van 9 MHz met 5 - 5,5 MHz om 14 - 14,5 MHz te krijgen:
Enig turen op het IM kaartje en de lijst met spurious niveau's geeft het volgende resultaat:
F1 = 5 - 5,5
F1 + F2 = 14 - 14,5
F2 = 9.
Normalisatie: 
In band: (local oscillator +17 dBm; signal -10 dBm).
| 8F1 - 6F2 | -90 dB |
| 6F1 - 2F2 | -87 dB |
| 4F1 -4F2 | -90 dB |
dichtbij:
| 3F1 | -36 dB (3×5 =15MHz) |
| 5F1 - F2 | -14 dB (5×5-9=16MHz) |
| 4F2 - 5F1 | -90 dB |
| 3F1 - 3F2 | -78 dB |
| 2F2 - F1 | -39 dB (2×9-5=13MHz) |
Blijkbaar is een bandfilter nodig dat op 13 MHz 35 dB onderdrukt, op 15 MHz 40 dB en op 16 MHz 60 dB.
Wanneer de onderdrukking op 14 MHz en 14,5 MHz 0 dB is, is de eis 14,5 MHz 0 dB en 15 MHz 40 dB de zwaarste. Hiervan uitgaande kan het bandfilter worden ontworpen. Hoe dat in zijn werk gaat words nog in een ander artikel beschreven. Hopelijk is hiermee een belangrijk ontwerpgereedschap wat bekender geworden.
PA0WOW.