Laagdoorlaatfilters voor de dekametrische banden en voor de 2 meterband
Verscheidene OM's vroegen mil in de loop van de vorige maanden om laagdoorlaatfilters per band te berekenen. Deze vraag was meestal het gevolg van een te verwach ten keuring door de diensten van de RTT (Belgische PTT).
Fig. 1.
Amax: De rimpel in het doorlaatgebied.
Amin: De minimum verzwakking in het spergebied. Deze is voor de hier berekende filters 80 dB.
E2D: Maximum doorlaatfrequentie.
S22, S24, S26: Poolfrequenties.
A: Verzwakking.
Nu is het maken van goede filters geen gemakkelijke zaak en er moet rekening gehouden worden met verschillende van elkaar afhankelijke parameters, o.a.
- steilheid
- doorgangsverliezen
- reflektie
- rimpel in de doorlaatband
- rimpel in de sperband voor sommige filtertypes
- verzwakking in de sperband.
De komponentwaarden, die zijn gegeven in de tabellen, zijn theoretische waarden en moeten zo dicht mogelijk benaderd worden voor nabouw met weinig problemen. Men moet er rekening mee houden dat de meeste filterparameters afhankelijk zijn van de kwaliteitsfaktor van de komponenten. Dit wil zeggen, dat men spoelen moet gebruiken met grote diameter, zowel spoeldiameter als draaddiameter en voor de hoogste banden als het kan verzilverd draad gebruiken. Het gebruik van regelkernen is meestal uitgesloten omdat deze kernen verzadigen bij het uitgangsvermogen dat de meeste amateurs gebruiken.
De kondensatoren moeten eveneens van goede kwaliteit zijn, dus stevige keramischeof micakondensatoren. In veel gevallen zijn de theoretische waarden van de kondensatoren niet direkt samen te stellen door serie-parallelschakeling van vaste kondensatoren, dus moet hier beroep gedaan worden op een parallelschakeling van vaste en regelbare kondensatoren. Deze laatste moeten uiteraard ook van betrouwbare kwaliteit zijn.
Voor de VHF-versie is het verder ook van groot belang dat de draden van de kondensatoren zo kort mogelijk gehouden worden en voor de regelbare kondensatoren kunnen hier met sukses luchttrimmers gebruikt worden.
De afregeling van de filters kan, indien geen sweep generator ter beschikking staat, gebeuren op minimale doorgangsverliezen en minimale reflektie.
Alle filters zijn berekend voor een impedantie van 50 Ohm. De dekametrische filters zijn van het Cauer type CC 07 10 35, dus 10% reflektie.
Dit wat betreft de dekametrische filters. Elk type filter heeft zijn specifieke karakteristieken, zo ook deze Cauer filters, maar daar kom ik in een later artikel nog eens op terug.
Het 2 meter laagdoorlaatfilter heeft een fc van 165 MHz en is van het Chebycheff type C 07 05. Impedantie: 50 Ohm.
Alle hierboven beschreven filters zijn ook praktisch uitgevoerd en gekontroleerd op de juistheid van de berekende waarden.
Voor de berekening van de wikkelgegevens voor de spoelen kunt u altijd terecht in tabellen, die o.a. onlangs verschenen zijn in HAM RADIO of anders b.v. in (3). Er moet wel de aandacht op gevestigd worden, dat de elektrische eigenschappen van een filter ook sterk afhangen van een juiste opbouw van het filter, zo moet b.v. tussen elk filterelement een scherm geplaatst worden dat rondom goed aan de massa van de filter is gesoldeerd. Best geschikt lijkt mij een doosje uit messing, koper of tweezijdig verkoperd printmateriaal. Veel succes!
Fig. 3. Chebycheff low pass filter
| C1, C7 | 34,4 pF |
| C3, C5 | 52,3 pF |
| L2, L6 | 62,4 nH |
| L4 | 66,7 nH |
Literatuur
- Anatol I. Zverev; Handbook of filter synthesis. John Wiley & Sons Inc.
- Mathei, Young and Jones; Microwave filters, impedance matching networks and coupling structures. Mc Graw - Hill.
- I.T.T.; Reference data for radio engineers. Howard W. Sams & Co.
ON6LW.