Symbool:
Saturnus is van de zon af gerekend de zesde planeet in het zonnestelsel en op Jupiter na de grootste. Beide zijn gasreuzen en zogenaamde 'buitenplaneten'. Saturnus is vernoemd naar de Romeinse god van de landbouw, Saturnus. Saturnus is vanaf de aarde met het blote oog zichtbaar en al sinds de prehistorie bekend.
Fysische gegevens | |
---|---|
Aantal (bekende) manen | 145 |
Omtrek | 378.675 km (equator) 341.579 km (polair) |
Diameter | 120.536 (±8) km (equator) 108.728 (±20) km (polair) |
Massa | 5,685×1026 kg (95,4 × aarde) |
Valversnelling | 10,45 m/s2 |
Ontsnappingssnelheid | 35,5 km/s |
Dichtheid (ρ) | 0,687 g/cm3 |
Rotatietijd | 10 uur, 33 minuten en 38 seconden |
Afplatting | 1 / 10,21 |
Baangegevens | |
Excentriciteit (e) | 0,05386179 |
Periode (P) | 10.759,22 dagen (29,46 jaar) |
Inclinatie (i) | 2,48599187° |
Waarnemingsgegevens | |
Schijnbare helderheid | 1,2 tot -0,24 mag |
Afstand tot de zon | 1,426 × 109 km (9,55 AE) |
Atmosferische gegevens | |
Samenstelling | H2, He |
Temperatuur | 140 K |
Alle gasplaneten uit het zonnestelsel vertonen een systeem van ringen, maar dat is pas op het einde van de 20e eeuw ontdekt. Het ringensysteem van Saturnus is verreweg het opvallendste en ook al veel eerder waargenomen. In 1610 keek Galileo Galilei naar Saturnus en zag drie objecten in plaats van een. Vol verbazing hield Galilei het er op dat de planeet twee handvatten (ansae) had. Toen hij twee jaar later nog eens keek waren deze verdwenen waarna ze twee jaar later weer verschenen, nu duidelijker dan ooit. Een halve eeuw later kon Christiaan Huygens dankzij de verbeterde telescooptechniek in 1655 als eerste bevestigen dat deze ansae eigenlijk een ring rond de planeet was. Huygens beschreef een dunne platte ring die de planeet nergens raakte. Dit werd aanvankelijk met enige scepsis ontvangen, maar werd door Robert Hooke en Giovanni Cassini bevestigd.
Cassini toonde in 1675 aan dat de ring in werkelijkheid uit twee ringen bestond, waartussen zich een scheiding bevond die later de naam Cassinischeiding kreeg. In 1858 bewees James Clerk Maxwell dat de ringen gruis en stukjes rots moesten bevatten.