Een base of loog is de tegenhanger van een zuur. Een basische oplossing heeft een pH-waarde hoger dan 7, en zal lakmoespapier blauw kleuren. Een base kan op drie manieren gedefinieerd worden. Zuren worden door basen geneutraliseerd onder vorming van een zout en water. Zwakke basen, zoals aluminiumhydroxide, kunnen gebruikt worden voor het tijdelijk neutraliseren van het maagzuur. Sterke basen zijn even gevaarlijk of misschien zelfs nog gevaarlijker dan sterke zuren en veroorzaken ernstige weefselbeschadiging. Een voorbeeld van een sterke base is natronloog (gootsteenontstopper).
Een base volgens Arrhenius (een Arrhenius-base) is een molecuul dat in water (H2O) aanleiding geeft tot het vormen van een hydroxide-ion (OH-). Het molecuul kan ook zelf een hydroxide-ion bevatten, maar dat hoeft niet. Twee voorbeelden van Arrhenius-basen zijn natriumhydroxide (NaOH) en ammoniak (NH3):
NaOH → Na+ + OH-
NH3 + H2O → NH4+ + OH-
Een base volgens Brønsted en Lowry is een molecuul of negatief geladen ion dat waterstofionen (H+) kan opnemen en wordt een Brønsted-base genoemd. Deze twee chemici kwamen in 1923 tegelijkertijd, maar onafhankelijk van elkaar met deze definitie. Ten onrechte wordt vaak alleen de naam van Brønsted vermeld. Elke Arrhenius-base is ook een Brønsted-base, maar dat geldt niet omgekeerd. Volgens Arrhenius moet het molecuul namelijk opgelost worden in water. Dit is volgens de definitie van Brønsted en Lowry echter niet noodzakelijk.
Een base volgens Lewis is een molecuul met een vrij elektronenpaar (:) en wordt een Lewis-base genoemd. Het elektronenpaar kan met een zuur gedeeld worden, bijvoorbeeld:
BF3 (zuur) + :NH3 (base) → F3B:NH3 Alle Brønsted-basen zijn ook Lewis-basen, maar het omgekeerde geldt niet altijd.Naamgeving van de metaalhydroxiden: naam van het metaal + hydroxide.
Voorbeelden hiervan zijn:
Ook hoeft een basische stof niet per se een hydroxide te zijn, ook (an)organische molecuulen of ionen kunnen basisch reageren.