Vitamine B1
Chemische naam: Thiamine of Aneurine chloride (engels: thiamin)
Molecuulformule: C12H17N4OS
Molecuul gewicht: 265,36 g/mol
Vitamine B1 is een in water oplosbaar en zwavelhoudend vitamine. Het is ontdekt in 1901 door Jansen en Donath, Windhaus, van Veen, Okade.
Vitamine B1 is in de stofwisseling noodzakelijk, het regelt vooral de koolhydraatafbraak waarbij energie wordt verkregen. Het kan ook alleen zonder andere vitaminen en mineralen het leven in stand houden, zij het dan ook onder gebrekkige omstandigheden (mesotrofie). Bij gebrek ontstaan er talrijke organische en functionele stoornissen. Wanneer vitamine B1 ontbreekt en er een overdaad aan koolhydraten aanwezig, ontstaat beriberi in de verschillende vormen. Ook een teveel aan suiker kan een gebrek aan vitamine B1 opwekken. Een relatief gebrek komt zeer vaak voor.
Eigenschappen
- Beschermt tegen de gevolgen van alcoholgebruik
- Kan helpen bij de behandeling van zenuwstoornissen (vooral wanneer deze veroorzaakt zijn door een B1 tekort)
- Kan helpen bij de behandeling van bloedarmoede
- Kan de geestelijke flexibiliteit verbeteren
- Kan diabetes helpen reguleren indien dit verband houdt met B1-tekort
- Helpt bij de behandeling van herpes infecties
- Helpt suiker omzetten in energie in de spieren
Symptomen bij een tekort
- Vermoeidheid
- Spierslapte
- Verlies van eetlust
- Prikkelbaarheid
- Depressiviteit
- Slecht geheugen
- Tintelend gevoel in de tenen en op de voetzolen
- Spijsverteringsklachten
- Misselijkheid
- Beriberi
Voorzichtig en giftigheid
Thiamine is niet giftig maar geadviseerd wordt niet meer dan 400 mg per dag in te nemen.
Dosering en natuurlijke bronnen
De aanbevolen dagelijkse benodigde hoeveelheid van dit vitamine is 1,4 mg. Zware drinkers, rokers, zwangere vrouwen en vrouwen die de pil gebruiken zouden hun normale dosering moeten opvoeren tot 100-300 mg per dag. Verhoog de dosering wanneer u onder spanning leeft. Is op zijn effectiefst als bestanddeel van een goed B-complex. De maximale veilige dosis per dag is 400 mg.
Vitamine B1 komt algemeen in de voeding voor. Rijk aan thiamine zijn gist, graankiemen, vlees, erwten en bonen.
Specifieke biochemische werking
Vitamine B1 is in de stofwisseling noodzakelijk. Het komt in het lichaam voor als een coënzym dat thiamine difosfaat of thiamine pyrofosfaat wordt genoemd. Het is bijna hetzelfde molecuul als thiamine alleen is het veranderd door er twee fosfaat groepen aan te zetten in plaats van de waterstof (zie afbeelding hieronder).
Dit coënzym bereid onder andere pyrodruivezuur (pyruvate) voor, voor de verdere afbraak in de citroenzuurcyclus. Dit doet hij door als onderdeel van het pyruvate dehydrogenase complex (een enzym), de decarboxylering (= een koolstofatoom eraf splitsen) van pyrodruivezuur te laten verlopen. Het is ook een onderdeel van het enzym alfa-ketoglutarate dehydrogenase complex dat actief is in de citroenzuurcyclus. Op die manier regelt het vooral de koolhydraatafbraak waarbij energie wordt verkregen.