In de plantkunde is een noot een enkelvoudige dopvrucht.
Dopvruchten behoren tot de droge vruchten en hebben een zaad (zelden twee) waarvan het steenachtige of houtachtige omhulsel (de vruchtwand) of een deel daarvan bij rijpheid zeer hard wordt. Vruchten die aan deze definitie voldoen worden ook wel echte noten genoemd om ze te onderscheiden van de "noten" die aan de minder strikte culinaire definitie voldoen.
Echte noten worden onder andere geproduceerd door planten in de orde Fagales. Niet alle echte noten zijn eetbaar, zelfs tussen de ene eikel en de andere kan aanmerkelijk verschil zitten (b.v. die van de Californische eik zijn te bitter om op te eten).
Auteur: Ferdinand Mulder
Bij juist gebruik zijn noten de beste, volledige bron van eiwit, vetten en mineralen. Gangbare producten als vlees, vis en melk kennen een toenemend aantal nadelen: hormonen, varkenspest, runderziekte, zware metalen, dioxine enzovoorts.
Een gezond, eenvoudig, volwaardig en krachtig alternatief zijn de noten. Helaas wordt dit voedsel in de Westerse landen te weinig gebruikt, in tegenstelling tot bij andere volkeren waar het soms wel een basisbestanddeel van de voeding is.
Waarom noten (en zaden en pitjes) een gezonde, krachtige bron van eiwit, vetten en andere voedingselementen zijn; hoe we ze moeten eten en wanneer, is te lezen in het onderstaand artikel. Ook de geneeskrachtige eigenschappen komen aan bod.
Noten in de dop zijn lang en goed te bewaren (beter dan gedopte), vooral in een glazen schaal op een droge plaats. Ze nemen weinig ruimte in en zijn eenvoudig in het gebruik:
Van de voedingswaarde van noten, valt gelijk op dat ze rijk zijn aan de vitaminen B1, B2, B6 en E. Ze hebben verder een hoog gehalte aan de mineralen calcium, ijzer, fosfor, kalium, magnesium, zink, koper, mangaan, selenium en chroom.
Noten zijn een natuurlijk "voedingssupplement" waarvan het lichaam de stoffen accepteert en benut. Ze zijn heel geschikt bij verzwakking, uitputting, zwaar lichamelijk werk en sportprestaties.
Verder kenmerken noten zich door het hoge gehalte aan hoogwaardige eiwitten en vetten, de rijkdom aan vezels en de hoge energiewaarde.
Derhalve zijn noten niet "zomaar een tussendoortje bij de TV", maar moeten we ze als een volwaardige maaltijd zien, gemakkelijk te combineren met fruit of groente.
Aangezien men noten in zijn geheel en rauw kan eten, zijn ze eigenlijk als rauwkost, met de positieve aspecten daarvan, te beschouwen.
Bij de diverse noten zijn meerdere opmerkingen te maken:
Ook de minder gebruikte, maar even waardevolle zaden en pitjes zijn te gebruiken.
Amandelen, pecanoten, walnoten, zonnebloempitten en hazelnoten bevatten alle essentiële aminozuren. Mede door de binding met de essentiële vetzuren, leveren noten, zaden en pitjes de best verteerbare eiwitten voor de mens.
Alle noten hebben een goede invloed op het zenuwstelsel, de hersenen, de bloedvorming en de stofwisseling.
Kastanjes, eikels en kokosnoten vormen een uitzondering: ze zijn rijk aan zetmeel en men kan ze dus niet gebruiken bij fruit, zoals later wordt uiteengezet. Wel bij groente, maar weer niet bij de zuurdere groenten of vruchtgroenten (tomaat, paprika, komkommer, rabarber, courgettes, zuurkool, bloemkool, postelein, rode biet, snijbiet, spinazie).
De kokosnoot heeft de laatste tijd toch een belangrijke betekenis gekregen vanwege het buitengewoon hoge gehalte aan seleen (810 µg/100 g), dat een gunstige invloed heeft op hart en bloedvaten en op het immuunsysteem (kanker).
Aardnoten of pinda's zijn peulvruchten en geen noten. Door het roosteren, het zouten, het gelijktijdig hoge gehalte aan eiwit en zetmeel zijn ze zwaar verteerbaar en sterk zuurvormend. Ze dragen zeker niet bij tot een goede gezondheid.
Ditzelfde geldt ook voor tahin (geroosterde sesampasta), pindakaas en pistachenoten. De voedzame paranoot kan men ook beter vermijden, omdat hij hoofdzakelijk afkomstig is uit een streek waar de grond bijzonder vatbaar blijkt te zijn voor radioactiviteit.
Slechte ervaringen met noten komen voornamelijk door verkeerd gebruik ervan: het roosteren (alsof de natuur het niet goed heeft gedaan), het zouten (slecht voor nieren, bloeddruk, hart, vertering enz.).
Koop ook liefst geen noten waarvan de schaal verwijderd is, wegens het gevaar van bacteriën en schimmels. De donkere schalen beschermen de noten ook tegen de vitaminevernietigende lichtinwerking. Ontschaald kunnen noten ranzig worden.
Kortom: laat noten zo lang mogelijk gaaf!
Noten vormen geconcentreerd voedsel en als dat vlot wil verteren, is het nodig er waterhoudend voedsel (groente en fruit) bij te gebruiken. Hiermee komen we op het aspect van voedselcombinaties, iets dat steeds beter bekend wordt.
Alle dieren in de natuur (dus niet huisdieren) eten voedingsmiddelen van verschillende soort afzonderlijk en ondervinden geen spijsverteringsmoeilijkheden.
De mens husselt maar wat door elkaar heen. Voor noten geldt bijvoorbeeld dat het verstandiger is in elk geval geen notenpasta op de boterham te smeren (combinatie eiwit-zetmeel) of noten als "Tv-snack" te eten, noch noten te mengen met rozijnen of ander zoet fruit.
Juiste combinaties leiden tot:
Noten verteren goed bij zuur fruit: aardbeien, ananas, citrusvruchten, bessen, zure appelen, druiven, pruimen, perziken, kiwi's, tomaten etc.
Noten verteren ook goed bij zetmeelvrije groenten: bladgroenten, venkel, komkommer, zuurkool, courgette, aubergine, paprika etc.
Voor mensen met een goede spijsvertering zijn ook halfzure vruchten mogelijk: abrikozen, bramen, mango's, peren, zoete appelen, druiven, perziken en pruimen.
Voor mensen met een gevoelige alvleesklier, lever of gal, is het aan te raden met kleine hoeveelheden noten te beginnen en er het beste tomaten of peren bij te eten, die de werking van deze organen ondersteunen.
Ook een beetje citroensap (niet bij groente) of witlof, gestoomde prei, radijsjes of een klein schijfje rammenas is hiervoor geschikt.
Men doet er goed aan in het begin slechts een soort fruit bij een soort noten te gebruiken. Combineer ook liever geen noten met zaden of met tomaten met pitjes.
Noten zijn eiwitrijk voedsel en dienen daarom 's avonds te worden gegeten. De verklaring hiervoor ligt in de cyclus van drie van de voedselbenutting: per etmaal zijn er drie perioden van 8 uur, in welke steeds een proces het overwicht heeft
De eliminatiecyclus is de belangrijkste voor het bewaren van de gezondheid en het voorkomen van ziekte, zij verwijdert de giftige afvalstoffen uit het lichaam. Als we dit mechanisme belemmeren in zijn werking, stapelen we giftige stoffen op in de vetweefsels en in de spieren en we vragen zo gewoon om ziek te worden.
Aangezien eiwit de stof is die het moeilijkst afbreekbaar is, zou het onverstandig zijn 's ochtends eiwitrijk voedsel in te nemen, men dwingt zichzelf zo vervroegd over te gaan op de opnamecyclus en verhindert aldus een efficiënte eliminatie.
Iedereen kent wel de mensen die 's ochtends geen hap door hun keel kunnen krijgen. Ziehier de verklaring: hun lichaam is nog aan het elimineren en weigert zwaar voedsel.
Het is veel verstandiger 's morgens slechts fruit te eten, zoveel u maar wilt, liefst van een soort. Sappig, rijp fruit is de lichtst verteerbare voeding die er bestaat en belemmert de eliminatie niet.
Eiwitrijk voedsel, zoals noten, eet men het best 's avonds omdat het de langste vertering behoeft. Eiwitten worden verteerd in een zuur maagmilieu en deze zure toestand van de maag kan 6 tot 12 uur duren.
In die tijd kunnen andere voedingsmiddelen, zoals bij voorbeeld zetmeel (brood, deegwaren) niet correct worden verteerd, waarbij deze voor een groot deel in vet omgezet worden.
Zetmeelrijke voedingsmiddelen kunnen we daarom ook het beste 's middags eten. Dit heeft ook weer te maken met voedselcombinaties: als men 's middags of zelfs al 's ochtends slecht combineert, blijft deze spijsbrok veel langer in de maag (tot 8 uur) dan wanneer de voeding afzonderlijk, of goed gecombineerd, geweest zou zijn (4 à 5 uur). Ook daarom is het belangrijk 's avonds eiwitrijke voeding te nuttigen.
Noten met fruit eet men als de maag leeg is, als men honger heeft. Zo niet, dan is er een grote kans dat de noten slecht verteren en het eiwit grotendeels gaat rotten met alle kwalijke reukjes of andere verschijnselen tot gevolg.
Als u deze tekst leest, hebt u misschien de neiging extra veel noten te gaan eten. U zult echter vrij snel zin krijgen iets anders te gaan eten, omwille van de variatie.
Wees echter voorzichtig met de hoeveelheid eiwit: teveel eiwit leidt tot vermoeidheid, verzuring (reuma, jicht, artrose) en heeft negatieve gevolgen voor hart- en vaatziekten, nierkwalen etc.
De behoefte aan eiwit wordt bepaald door geslacht, klimaat, leeftijd, soort eiwit (als men dierlijk eiwit gebruikt, heeft men meer nodig), bereiding (aan ongeschonden, onverhit eiwit heeft men meer), hoeveelheid magnesium in de voeding, voedselcombinaties, hoeveelheid waterhoudend voedsel, kwaliteit van de vertering en de absorptie, hoeveelheid calorieën en de verhouding tot andere voedingsstoffen. Als de voedingsregels gerespecteerd worden, verloopt de vertering veel beter en vermindert de behoefte aan eiwit aanzienlijk.
De World Health Organization van de Verenigde Naties (WHO) stelt de behoefte aan eiwit momenteel op 0,5 g eiwit per kg lichaamsgewicht, hoewel zij daarbij niet uitgaan van goede voedingsregels ten aanzien van de vertering.
Het is niet de concentratie die van belang is, maar wel de hoeveelheid die men verteert, bij slechte combinaties gaat bijvoorbeeld veel eiwit verloren. Ook als men voedingsmiddelen kookt, vermindert de kwaliteit van het eiwit.
Ongeschonden eiwitten en vetten zijn goed opneembaar, hoewel ze soms in geringe hoeveelheden voorkomen (fruit, groente). Een kg fruit (bananen, abrikozen, druiven) kan tot 10 g eiwit leveren. Het eiwitgehalte van groenten ligt gemiddeld twee keer zo hoog als dat van fruit.
Enige niet geroosterde, niet gezouten pasta's zijn:
Nuts may lower the risk of colon, stomach and prostate cancers. In India, eating cashews is linked to less colon cancer, says Bandaru Reddy of the American Health Foundation. Canadian research suggests eating nuts and legumes can reduce the risk of prostate cancer 30%.
A study at Brigham and Women's Hospital in Boston compared a low-fat diet (20% of calories from fat) with a high-fat diet (35% fat, mostly from nuts, peanuts and olive oil). After 18 months, high-fat nut eaters had lost 9 pounds; low-fat dieters gained more than 6 pounds. The reason, according to Spiller: Nuts curb hunger by satisfying the desire for some fat.
Diets high in nuts could prove to be protective against some cancers, according to "Food, Nutrition and the Prevention of Cancer: A Global Perspective," a report issued jointly by the American Institute for Cancer Research and the World Cancer Research Fund. This conclusion is based on the large array of bioactive, health-promoting compounds nuts contain, including phytochemicals, vitamins, minerals and fiber.
"Food, Nutrition and the Prevention of Cancer" cites several reasons why nuts may be active in cancer prevention and calls for additional research to test the possibility. The Almond Board of California shares this view and has initiated a research program to assess the relevance of almonds to cancer risk reduction.
New research conducted at the University of California at Davis and presented at this year's Experimental Biology annual conference showed that a high-fat diet rich in whole almonds reduced the colon cancer risk in rats chemically treated to induce this cancer. When compared to rats fed a high-fat, wheat bran-rich diet thought to protect against colon cancer, the whole-almond group showed a 33 percent reduction in colon cancer precursor cells.
"Colon cancer is thought to be a nutrition-related disease, brought on and exacerbated by high-fat, low-vegetable, low-fiber diets," said Paul Davis, PhD, lead researcher on the study. "Since whole almonds are a complex, natural package of plant-based protein, monounsaturated fats, fiber, and a variety of micronutrients and phytochemicals, we hypothesized that they may be protective against colon cancer."
"In fact, not only did whole almonds inhibit colon cancer precursor cells from developing, but we were gratified to see that they were significantly more effective than wheat bran, widely believed to protect against this type of cancer," he said.
Other research, conducted at The Pennsylvania State University by Drs. Penny Kris-Etherton and John Milner, determined that phytochemicals in almonds inhibited tumor cell growth in culture. Specifically, two flavonoid phytochemicals, known as quercetin and kaempferol, were strong suppressers of lung and prostate tumor cell growth. Phytochemicals are a group of biologically active compounds found in plant-based foods.
Almonds are rich in several vitamins and minerals currently under study for cancer-protective effects. For instance, a one-ounce serving of almonds provides more than 35 percent of the Daily Value (DV) for the antioxidant vitamin E. Some clinical and epidemiologic studies suggest that vitamin E may be protective against prostate and cervical cancers.
In addition, a serving size of almonds provides 75 mg of calcium (8 percent of the DV), a nutrient that may lower risk of colon and rectum cancers when consumed in the order of 1-2 grams. Moreover, many studies show a protective effect of dietary fiber on colon cancer development. One ounce of almonds contains 3 grams of this nutrient. A serving of almonds also offers 4 percent of the DV for folic acid, a vitamin that may be associated with a reduction in risk for cervical cancer. In addition, almonds are low in saturated fat (the so-called "bad" fat), rich in monounsaturated fat (the "good" type) and, as with all plant-based foods, are cholesterol-free.
"Food, Nutrition and the Prevention of Cancer: A Global Perspective" is a comprehensive review of over 4,500 diet and cancer research studies that was developed by 15 leading researchers and reviewed by more than 100 eminent experts. Its purpose is to serve as a foundation for research, public policy and health education in the diet and cancer area.
A team of scientists led by Dr Marco Falasca (UCL Sackler Institute for Musculo-skeletal Research) has discovered that a potent anti-cancer compound found in beans, nuts and cereals inhibits a key enzyme - phosphoinositide 3-kinase - involved in tumour growth. The findings, published in the latest issue of 'Cancer Research', suggest that a diet enriched in such foods could help prevent cancer, while the inhibitor offers a new tool for anti-cancer therapy.
Inositol pentakisphosphate is a non-toxic, water-soluble compound found in most legumes such as lentils, peas and beans, and in wheat bran and nuts. These properties make the compound a promising therapeutic agent since conventional chemotherapy agents can be toxic to different degrees, whereas in the study, the inositol phosphate agent was found to be non-toxic, even at higher concentrations.
Dr Falasca said: "Our study suggests the importance of a diet enriched in food such as beans, nuts and cereals which could help prevent cancer. Our work will now focus on establishing whether the phosphate inhibitor can be developed into an anti-cancer agent for human therapy. We believe that inositol pentakisphosphate is a promising anti-cancer tool and we hope to bring it to clinical testing soon."
UCL