Stopcontacten
Een fase stopcontacten
Gaarde en ongeaarde stopcontacten
In nieuwbouw woningen is het gebruik van ongeaarde stopcontacten verboden. Ook bij renovaties van uitgebreide aard dient in de ruimte alleen geaarde stopcontacten geplaatst te worden.
In oudere woningen is er geen ombouw plicht. Wel wordt voorgeschreven dat in een ruimte geen geaarde en ongeaarde stopcontacten aanwezig mogen zijn. Dus als u in een ruimte geaarde stopcontacten nodig heeft kunt u het beste deze ruimte er geheel mee voorzien.
Enkel en dubbel contactdozen
Traditioneel werden in muren maar een gat gemaakt. Hierin worden dan een enkele of dubbele stopcontact geplaatst. Later is men hiervan afgestapt, mede door het gebruik van haakse stekkers, zodat de snoeren recht naar beneden vallen. Dit probleem ontstond door de invoering geaarde stopcontacten in alle ruimtes. Dit houdt wel in dat er meerdere inbouwdozen in de muur geplaatst dienen te worden. De stopcontacten worden dan via een doorlus op elkaar aangesloten of krijgen ieder een eigen voeding, b.v. wasmachine en droger.
Zo was het.
Zo is het in nieuwbouw.
In België wordt de aardpen boven gezet zodat een haakse stekker naar beneden wijst.
Belgisch stopcontact.
Stekkerdozen
Op stekkerdozen moet men rekening met haakse stekkers en adapters houden. Meestal zullen de aansluitingen 45° gedraaid zijn.
Polarizatie
Met polarisatie wordt bedoeld waar de fase en nul op worden aangesloten. Bij de randaarde (F) stopcontacten maakt dat niet veel uit. Bij de pen aarde (E) kan dit wel. Enkele installateurs kiezen ervoor om de NUL links te doen en de FASE rechts. Dit komt dat overeen met een E stopcontact.
Stopcontact kleuren
In woningen en normale kantoren kunnen de stopcontacten iedere kleur krijgen die men wil.
In sommige veiligheidskritische ruimtes zoals ziekenhuizen worden Schuko-stopcontacten in verschillende kleuren gebruikt. Er is geen algemeen toepasbare standaard voor dit kleurcodesysteem, maar algemeen aanvaarde conventies:
| Kleur | Opschrift | Aanwijzing | Betekenis |
|---|---|---|---|
Wit, grijs, ... |
- | Normaal gebruik. | Normaal stopcontact, aangesloten op de normale voeding. Maar ook grijs met sticker: schakelcircuit dat buiten werktijd wordt uitgeschakeld zodat verschillende apparaten niet zonder toezicht op het net worden aangesloten. |
rood |
-/EDV | - | IT-netwerk met overspanningsbeveiliging, afzonderlijke distributies, overbrugging van kortstondige storingen (enkele seconden) mogelijk. Soms duiden ze op een galvanische scheiding van het lichtnet, b.v. via een scheidingstransformator. |
groen |
SV | Beveiligingsvoorziening | Netwerk met noodvoeding (UPS) en overspanningsbeveiliging voor de continue levering van kritische verbruikers in noodgevallen (bijv. Operatiekamerverlichting). Groen kan ook aangeven dat de corresponderende stopcontacten niet van het lichtnet gescheiden zijn door een bestaande noodstopschakelaar. |
oranje |
ZSV | Centrale / aanvullende beveiliging | Netwerk met ononderbroken stroomvoorziening (UPS) en overspanningsbeveiliging voor de continue levering van kritische consumenten. |
geel, blauw |
- | - | Speciaal gemarkeerde stopcontacten voor speciale spanningen. |
De frames kunnen wit of creme zijn.
Kookgroep
Voor een kookplaat kan een 2 × 16 A kookgroep worden gebruikt welke met een fase gevoed kan worden.
Driefase stopcontacten
In een huishouden wordt alleen gekookt op krachtstroom als het opgenome vermogen meer dan 7000 W is. Er wordt dan een perilex stopcontact gebruikt welke met driefase wordt gevoed.
Bij voeding door een buis zijn de fasedraden alle drie bruin. Men moet dus moeite doen om de fase volgorde te handhaven. Voor een kooktoestel is dat niet van belang.
Voeden wij het stopcontact via een kabel dan hebben alle fase een eigen kleur. Zie onder.
Perilex aangesloten op een kabel.
Perilex stopcontacten zijn er in opbouw en inbouw.
CEE-form
Voor werkplaats gebruik is het perilex stopcontact niet toegestaan. Hiervoor dient men CEE-form stopcontacten te gebruiken.
Op zowel de cee-form als het perilex systeem worden de aansluitingen benoemd. Het is van belang om de fasevolgorde te handhaven zodat motoren de juist richting opdraaien.