Rob's web

Installatietechniek

Installatietechniek omvat die vakgebieden waarin een verzameling van technische componenten wordt samengesteld tot een functioneel geheel. Ook het onderhoud van installaties is een onderdeel van de installatietechniek. Het vak installatietechniek is verweven met de bouw, de industrie en met infrastructurele voorzieningen als wegenbouw.

Een elektrische installatie is het bij elkaar horende geheel van elektrische apparaten, aansluitingen en verbindingen, die zich kunnen bevinden in gebouwen, voertuigen, schepen, vliegtuigen, etc.

Hoogspanning

Hoogspanning is een elektrische spanning boven de 1000 volt wisselspanning (effectief) of 1500 volt gelijkspanning. De spanning wordt dan ook meestal in kilovolt (kV) uitgedrukt.

In Nederland is dit 110, 150, 220, 380 kV.

Middenspanning

Het segment tussen 1 kV en 52 kV wisselspanning wordt ook wel middenspanning genoemd volgens de IEC 62271-200. De term middenspanning staat echter niet beschreven in de Europese norm voor hoogspanning EN-50110.

Deze spanning wordt gebruikt voor distributie tussen hoogspanningsstations en de local laagspanningstransformator huisjes. Hiervoor wordt 10 kV gebruikt en op enkele plaatsen ook 20 kV.

Er wordt ook een tussenspanning van 50 kV gebruikt waarna naar 10 of 20 kV getransformeerd wordt..

Laagspanning

Met laagspanning worden in Nederland wisselspanningen tot 1000 volt en gelijkspanningen tot 1500 volt bedoeld. Hogere spanningen worden als hoogspanning aangeduid. Tot de laagspanning behoort dus ook de netspanning van 230/400 volt.

NEN 1010

NEN 1010 is een reeks Nederlandse veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties gebruikt door de elektrotechnische installatiebranche. De Belgische tegenhanger is het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) boek 1.

NEN-normen zijn geen overheidsvoorschriften maar afspraken, praktische richtlijnen die voor en door de markt zijn gemaakt. De NEN 1010 bevat de minimumveiligheidseisen waaraan laagspanningsinstallaties in de woning-, de utiliteitsbouw en in de industrie moeten voldoen. Het auteursrecht ligt bij NEN.

U mag altijd strengere eisen aan de installatie stellen zolang deze niet in tegenspraak zijn met de NEN 1010.

Verzekeraars kunnen uitbetaling weigeren als door ondeugdelijke installaties brand uitbreekt. Hierbij is NEN 1010 dan bepalend.

NPR 5310

De NPR 5310 is de Nederlandse Praktijkrichtlijn behorend bij NEN 1010. De NPR 5310 is een leidraad voor de praktijk voor de elektrotechnisch installateur.

Verschijningsvorm

De NPR 5310 is een losbladige uitgave in de Nederlandse taal, bestaande uit drie delen: het algemeen gedeelte, een gedeelte met overzichten (waar o.a. de relatie wordt gelegd tussen de bepalingen in NEN 1010 en de praktijkrichtlijnbladen) en tot slot de praktijkrichtlijnbladen zelf. Feitelijk is de NPR 5310 een verzameling van losse bladen in een ringband. De bladen worden regelmatig aangevuld met nieuwe bladen. Ook kunnen bestaande bladen worden vervangen door bladen van een geactualiseerde revisie. De NPR 5310:2017 met publicatiedatum 1 juni 2017, bestaat uit 237 pagina's.

NEN 3140

De NEN 3140, "Bedrijfsvoering van elektrische installaties - Laagspanning", is de Nederlandse norm (NEN) voor veilige bedrijfsvoering van werkzaamheden nabij, aan of met elektrische objecten in het laagspanningsgebied. Per juli 2019 is de NEN 3140+A3:2019 van kracht.

Het toepassingsgebied is elektrische installaties, machines en gereedschappen. Toegepast in fabrieken, kantoren, bouwplaatsen, schepen enzovoorts. Het betreft hier spanningen van ten hoogste 1000 volt wisselspanning en 1500 volt gelijkspanning.

Extra-Low Voltage (ELV)

Behalve laagspanning spreekt men ook van extra lage spanning, ELV (extra-low voltage). Hierbij gaat het om een spanningsniveau dat volgens de EN-50110 als veilig gezien wordt. Bij een spanning die binnen de grenzen van ELV valt, bestaat er geen risico op vlambogen, elektrocutie of brandwonden. Men spreekt over ELV, als de spanning lager is dan 50 volt wisselspanning of 120 volt gelijkspanning (rimpelvrij).

Spanningen tot 24 V worden ook als zwakstroom benoemd.

Elektrotechnische installaties

IEC 60446

De internationale norm IEC 60446 Basis- en veiligheidsprincipes voor mens-machine-interface, markering en identificatie - Identificatie van apparatuurterminals, geleideraansluitingen en geleiders was een norm die werd gepubliceerd door de International Electrotechnical Commission (IEC) die basisveiligheidsprincipes definieerde voor het identificeren van elektrische geleiders door middel van kleuren of cijfers, bijvoorbeeld in elektriciteitsdistributiebedrading. De norm is ingetrokken; de vierde editie (IEC 60446:2007) werd in 2010 samengevoegd tot de vijfde editie van IEC 60445, samen met de vierde editie, IEC 60445:2006.

IEC 60445

Basis- en veiligheidsprincipes voor mens-machine interface, markering en identificatie - Identificatie van apparatuur afsluiting, geleider uiteinden en geleiders.

NEN-EN-IEC 60445 is van toepassing op de identificatie en markering van aansluitingen van elektrische apparatuur zoals weerstanden, zekeringen, relais, contactors, transformatoren, roterende machines en, waar van toepassing, op combinaties van dergelijke apparatuur (bijv. assemblages), en is ook van toepassing op de identificatie van aansluitingen van bepaalde aangewezen geleiders. Het bevat ook algemene regels voor het gebruik van bepaalde kleuren of alfanumerieke notaties om geleiders te identificeren met als doel dubbelzinnigheid te voorkomen en een veilige werking te garanderen. Deze geleiderkleuren en alfanumerieke notaties zijn bedoeld om te worden toegepast op kernen, busbars en elektrische apparatuur, en in kabels of installaties. Deze basisveiligheidspublicatie die zich richt op essentiële veiligheidseisen is primair bedoeld voor gebruik door technische commissies bij het opstellen van normen in overeenstemming met de principes vastgelegd in IEC Guide 104 en ISO/IEC Guide 51. Het is niet bedoeld voor gebruik door fabrikanten of certificatie-instellingen. Een van de verantwoordelijkheden van een technische commissie is, waar van toepassing, om gebruik te maken van basisveiligheidspublicaties bij het opstellen van haar publicaties. De eisen van deze basisveiligheidspublicatie zijn niet van toepassing, tenzij er specifiek naar wordt verwezen of ze zijn opgenomen in de relevante publicaties.

Links