Let food be thy medicine and let thy medicine be food. - Hyppocrates
Er zijn, denk ik, twee manieren om naar voeding en voedingsmiddelen te kijken: Je kunt ze zien als bouwsteen voor je lichaam, een positieve kijk. Ik eet wat goed voor me is. Je kunt naar voeding ook kijken als iets lastigs: wat maakt me dik, waarvan slank ik in hemelsnaam af, waarmee zie ik er het beste uit?
Als je lichaam je lief is, als je echt iets wil doen aan problemen die voortvloeien uit een verkeerd dieet, gezondheidsklachten, "zwaarwichtigheid", lees dan eens verder.
Je zult zien dat er niet altijd overeenstemming is over wat nou gezond is of niet, maar in grote lijnen ontlopen de hier gepresenteerde visies (met name de Chinese en westerse visie) elkaar niet zo heel erg veel.
Volwaardige voeding wordt afgeschaft. We raken steeds meer vervreemd voor wat natuurlijke en volwaardige voeding is. Voeding is technologie en geïndustrialiseerd. Voeding is reclame geworden wat het in een verdienmodel veranderd is. Goede en eerlijke informatie is beperkt. Informatie wisselt voortdurend en spreekt elkaar weer tegen. Overdracht en overlevering van ouder op kind is doorbroken. Wordt voor een "voedingsmiddel" reclame gemaakt, laat het dan vooral in het schap liggen.
Het lastige is ook nog dat we last hebben van compensatiegedrag: we gaan voedingssupplementen innemen zodat we toch nog onze bouwstoffen binnenkrijgen. Hiermee voeden we vooral de portemonnee van twee industrieën: de snelle voedingsindustrie en ook nog de supplementenindustrie.
Een gehele nieuwe generatie groeit op met kant en klaar, zo in de magnetron. Kinderen weten niet meer dat wortelen op het land groeien en niet "van de supermarkt" komen. Het ironische is dat vele mensen in huis een dure keuken, met dure inbouwapparatuur hebben. Koken ze wel in die keuken?
De gezondheidszorg weet te weinig van voeding en vaak is die nog onjuist. Het onderwijs, de opvoeding weet niet meer over onze eerste, en belangrijkste bron van energie. Voeding is om ons te voeden, niet om te vullen!
Onze huidige kijk op voeding moet veranderen!
In oude culturen en in onze oude Westerse medische kennis alsook in de Oosterse Voedingsleer ligt onze antwoorden op bovenstaand probleem.
Onze 4 funderingen van ons bestaan zijn:
Als we deze niet eerbiedigen en serieus nemen, dan nemen we onszelf niet meer serieus. We vragen om problemen en ziekte op fysiek en mentaal gebied zijn het resultaat. Het is niet voor niets dat vooral na de oorlogen in de 20ste eeuw obesitas, diabetes, chronische ziektes als reuma explosief, buiten proporties zijn gestegen.
Geeft dat ons niet te denken: is er sprake van Gezondheidszorg in Nederland? Of is er sprake van Symptomenzorg in Nederland?
Wanneer zijn wij zover dat wij ook zelf zorg dragen voor onze gezondheid?
Het algemene geloof dat koolhydraten de belangrijkste brandstof is is fout. Het lichaam heeft de voorkeur voor vet verbranding, maar door de aanwezige glucose in het bloed moet deze eerst verwerkt worden om te voorkomen dat deze te hoog wordt. Glucose wordt dan giftig.
Het hormoon insulie dat zorgt dat de cellen glucose opnemen heeft als bijwerking dat het de vetverbranding stopt. Pas als het bloedsuiker weer normaal is gat de vetverbranding weer verder.
Koolhydraten zijn opgebouwd uit enkelvoudige suikers welke als disacchariden of polysacchariden in het voedsel aanwezig zijn.
In suiker zitten glucose en fructose. Fructose is in het lichaam niet bruikbaar en wordt door de lever omgezet in vet, welke kau lijden tot leververvetting net bij zoals alcohol. Wordt ook dit vet niet gebruikt dan wordt het opgelsgen in de vetcellen net zoals vet in de voeding.
Koolhydraten zijn niet essentieël ondanks dat bepaalde cellen alleen glucose kunnen verbranden. Overtollige aminozuren worden omgezet in ketonen of glucose. Dit mechaniek maakt dat de inuits op een carnivoor dieet kunnen leven. Ook de glycerol waaraan de vetzuren zitten wordt omgezet in glucose.
Ander nadeel van koolhydraten is dat het veel mineralen en vitamen rooft bij de afbraak ervan dan die beschikbaar zijn in de voeding, denk aan witte suiker. Ook resulteert het in insulineresistentie. Dit is de oorzaak van Diabetis type 2.
Om een goed gebruik van vet mogelijk te maken dient er maximaal 20% van de calorieën door koolhydraten geleverd te worden. Vaak is dit nog teveel en is het nodig om verder te zakken tot maar 5%. Proteinen is gewicht in kg × 1,5 in gram en de rest is dan vet. Er dienen dan wel gezonden vetten - dus geen zaadolieën - gebruikt te worden.
Als we het hebben over proteinen dan is dat netto en niet bruto. Vlees bevat ongeveer 25% proteinen. Iemand van 80 kg zonder overgewicht heeft ongeveer 1,5 × 80 = 120 g proteïnen. In vlees is dat 120 / 0,25 = 480 g. In kcal is dat 120 × 4 = 480 kcal. De praktijk laat zien dat bijna iedereen te weinig proteinen binnekrijgt. Plantaardige proteinen tellen ook mee. Nadeel is dat er per 100 g veel minder van inzit.
Het grote deel van het lichaam is opgebouwd uit vetten en proteinen. Vetten zijn ook nodig als bouwblok voor hormonen. Cholestorol is noding voor vitamine D3 syntese maar ook voor testesteron e.d. Koolhydraten hebben alleen maar een plaats in planten.
Verder gedraagt glucose zich als een drug welke te vergelijken is met heroïne. Het is verslavend en een tekort - lage bloedsuiker - veroorzaakt ontwenningsverschijnselen. Vandaar dat mesnsen suikerrijke voeding - junkfood - gebruik om zich gelukkiger te voelen. Opiaten werken vrijwel gelijk.
"Geen enkele ziekte, die door dieet kan worden genezen, dient met andere middelen te worden behandeld." - Maimonides 1135 - 1204.
De basis van een gezond lichaam is gezond eten. Maar wat is gezond eten? Alles is tegenwoordig zo bewerkt dat voedingsmiddelen alleen nog maar "natuurlijk" lijken. Kleurstoffen, smaakversterkers, geurstoffen, conserveermiddelen, emulgatoren, en ga zo maar door, zijn zo in onze producten verwerkt dat ze niet opvallen. Het zijn deze onnatuurlijke toevoegingen waar onze stofwisseling steeds meer moeite mee krijgt.
En dan suiker: "suiker is de ziekmaker van deze tijd". Overal is suiker in verwerkt, in alle kant-enklare producten, blikgroenten, sauzen en zelfs in vleeswaren, want suiker is het goedkoopste conserveermiddel. In frisdranken zitten extreme hoeveelheden.
Ons lichaam is verslaafd aan suiker. Overmaat suiker, in combinatie met tekorten aan essentiële mineralen, wordt verantwoordelijk gehouden voor het ontstaan van ouderdomsdiabetes. Moderne landbouwmethoden, met kunstmest en bestrijdingsmiddelen, hebben de grond verarmd. De producten zijn daardoor arm aan magnesium en andere sporenelementen. Dit wordt nog verergerd door industriële bewerking waarbij nog meer vitaminen en mineralen verloren gaan.
In de afgelopen eeuw is onze voeding kwalitatief achteruitgegaan. Tot ± honderd jaar geleden bestond de voeding uit veel verse plantaardige voedingsmiddelen, zoals noten, zaden, granen, wortelen, groenten, fruit en peulvruchten, en ook wild, gevogelte en vis. Geraffineerde koolhydraten en suikers die wij nu in allerlei vormen nuttigen kwamen bij onze voorouders nauwelijks voor. Bij de oorspronkelijke voeding werden koolhydraten in de vorm van hele graankorrels gegeten en bevatten een rijkdom aan voedingsvezels, vitaminen, mineralen en spoorelementen. De oorspronkelijke voeding bevatte ook veel minder verzadigd vet en meer meervoudig onverzadigde vetzuren uit plantaardige oliën. Omdat de mens in deze jachtige tijd zo intensief en in zo'n hoog tempo leeft en werkt heeft hij deze essentiële voedingsstoffen eigenlijk nog veel harder nodig dan vroeger.
Geen wonder dat bij het ontstaan van vele ziekten voedingstekorten een rol spelen! Goede voeding is belangrijk vanwege de invloed ervan op de gezondheid, lichamelijk en mentaal, alsmede vanwege een rol in de preventie van degeneratieziekten. Uit vele onderzoeken komt steeds weer naar voren dat het grootste gedeelte van ziekten en sterfgevallen ontstaan is door wat we eten. Veel gehoorde kreten zijn "Ik eet verstandig", "ik eet gezond" en "ik ben nooit ziek". Ook de mening van het voedingscentrum in Den Haag is dat als men goed en gevarieerd eet, men geen extra vitamines en mineralen nodig heeft. Echter analyse van de voeding laat zien dat onze voeding niet optimaal is.
Uit het onderzoek "Zo eet Nederland 1998" kwam naar voren dat we steeds minder aardappelen, brood, groente en fruit eten. Van groente en fruit krijgen we ongeveer de helft van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid binnen. We eten ook steeds minder boter en margarine, minder vetten (totaal) dus ook minder van de goede vetten. Dit geeft bij veel bevolkingsgroepen vitamine A tekort.
De actie "let op Vet" van enkele jaren geleden heeft niet het beoogde resultaat opgeleverd. De mensen zijn over het algemeen wel minder vet gaan gebruiken, maar bij velen zijn van de goede vetten tekorten ontstaan. Het gebruik van "light" producten is erg ongezond.
Cholesterol is een nuttige stof in ons lichaam, het wordt in grote hoeveelheden in onze lever gemaakt. Het gedeelte uit de voeding bedraagt ca 20 - 25 %. Wanneer we d.m.v. dieet de toevoer beperken wordt onze eigen productie verhoogd. Wanneer we cholesterol verlagende medicijnen krijgen, wordt de kringloop van de cholesterol-productie onderbroken. Gevolg is ook dat de productie van Coenzym Q10 geblokkeerd wordt, wat o.a. gevolgen heeft voor de cellulaire energievoorziening.
Een groot deel van de bevolking lijdt aan darmklachten. Het overgrote deel van ons afweersysteem zit in de darm. Zonder een goed functionerende darm is een goede gezondheid niet denkbaar. Voor een goede gezondheid is dus een goede spijsvertering belangrijk. Gezonde voeding draagt hieraan bij. Maar wat is nu echt gezonde voeding; voeding bestaat uit koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines, mineralen, sporenelementen, vezels en water.
Alles wat in de biochemische processen noodzakelijk is.
Zoals eerder vermeld kan het lichaam voldoende glucose uit overtollige aminozuren maken. Ook de glycerol die na het afscheiden van de verzuren overblijft wordt in glucose omgezet.