Onze oude, trouwe aardappel komt oorspronkelijk uit Peru, waar hij door de Inca's werd beschouwd als een heilig gewas. In de zestiende eeuw brachten de Spaanse veroveraars hem mee naar Europa. In het begin moest men er niet veel van hebben. Men dacht dat aardappels schadelijk voor de gezondheid zouden zijn. Op zichzelf is dat niet zo vreemd, aangezien de aardappel, evenals de tomaat, familie is van de nachtschade, en die telt vele giftige familieleden. Inderdaad is het boven de grond groeiende deel van de aardappelplant giftig, maar de knol zelf is dat niet. Maar wie dat niet weet...

De aardappel werd toentertijd beschouwd als voedsel voor de aller armsten en voor gevangenen, die er dan ook vaak hun leven aan te danken hadden. Dankzij de Fransman Parmentier, die in de 18e eeuw leefde, drong de aardappel ook door tot de 'hogere' keukenregionen - hij onderkende de culinaire mogelijkheden en de praktische kant van de aardappel: de hoge voedingswaarde.

Aardappels bevatten veel waardevolle voedingsstoffen: ze dragen in ruime mate bij aan onze behoefte aan vitaminen, eiwitten, koolhydraten en mineralen. De aardappel levert ongeveer een kwart van onze behoefte aan vitamine C. Verder zitten er veel vitaminen uit de B-groep in, alsmede ijzer en kalium.

Klei-aardappels koken over het algemeen bloemiger (kruimiger) dan aardappels die op de zandgrond worden geteeld. Ze hebben ook meer smaak. Voor salades en gebakken aardappels moeten de aardappels stevig en vast zijn. Voor het maken van frites is het belangrijk, dat de aardappels bloemig en tegelijk vast van structuur zijn. Voor puree en stamppot zijn bloemige aardappels het best.

Een aardappel die in het huishouden een voorname plaats inneemt, is het bintje. Deze soort is goed, goedkoop, smakelijk en geschikt voor allerhande gebruiksvariaties. En eigenlijk is de Malter ook een bintje, maar dan een die wat vroeger is dan zijn Nederlandse collega omdat hij in het warme klimaat van Malta eerder groeit en geoogst kan worden.

Kopen

Let er bij het kopen van aardappels op dat ze gaaf zijn, stevig aanvoelen en geen rotte plekjes hebben. Zachte en rimpelige aardappels zijn verkeerd bewaard. Aardappels met groene plekjes zijn ook verkeerd bewaard, namelijk in het licht.

Wegsnijden

Die groene plekjes kunt u beter wegsnijden, want ze bevatten de giftige stof solamine. Oogjes kunt u ook beter wegsnijden, hoewel men ze tegenwoordig veel minder aantreft dan vroeger. Blauwe plekken kunt u ook wegsnijden; de enige reden hiervoor is al dat het niet zo fris staat. Ze zijn niet giftig; de blauwe plekken ontstaan doordat de aardappels ruw behandeld zijn.

Bewaren

De ideale bewaartemperatuur voor aardappels is ongeveer 7°C. Bewaar ze donker en koel op die temperatuur. Het aanleggen van een voorraad heeft niet veel zin, omdat aardappels toch het hele jaar door verkrijgbaar zijn. Als de ene soort in een bepaalde maand wat duurder is, kunt u een andere nemen. Bij een bewaartemperatuur van 7°C gaat de voedingswaarde het minst snel achteruit en gaan de aardappels niet spruiten.

Als aardappels te koud bewaard worden (lager dan 5°C), krijgen ze door de omzetting van zetmeel in suiker een zoete smaak. Bevroren aardappels kunt u beter weggooien - ze blijven na het koken glazig en hebben hun lekkere smaak verloren.

Schillen en koken

Om de vitaminen in de aardappel zo goed mogelijk te behouden, is het belangrijk om de aardappel zo dun mogelijk te schillen. Bewaar geschilde aardappels die u niet meteen gebruikt onder water, ook weer om vitamineverlies tegen te houden. Zo kunnen ze ook niet verkleuren. Kook aardappels altijd in weinig water, anders verdwijnen veel vitaminen met het afgieten in de gootsteen.

Aardappel kooktypes

	Vastkokend	Vrijvast kokend	Kruimig	Zeer kruimig
Koken	Ja	Ja	Ja	Ja
Bakken	Ja	Ja	Nee	Nee
Frituren	Ja	Ja	Ja	Nee
Poffen	Nee	Ja	Ja	Nee
Pureren	nee	Nee	Ja	Ja

Rassen

Vastkokend	Vrij vastkokend	Kruimig	Zeer Kruimig
Annabella Ditta Nicola Opperdoes	Bellerosa Bildstar	Actrice Agria Anais Arinda Asterix Bellini Berber Colomba Doré Elvira Folva Fontane Frieslander Inova Junior Marabel Milva Mozart Platina Primeur Santé Solist Supers Toluca Triplo Valor	Borger Eigenheimer